Anayasa Mahkemesi, CHP’nin, 6 Şubat 2018 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek maddeleşen 7086 sayılı olağanüstü Hal Kapsamında Birtakım Önlemler Alınması Hakkında Kanun Kararında Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un birtakım unsurlarının iptali talebiyle açtığı davaya ait yeni bir karar verdi.
Gazete Duvar’ın haberine nazaran, mahkeme, kamudan çıkarmaya münasebet gösterilen kanunun kimi unsurlarını iptal etti.
“MASUMİYET KARİNESİNE TERSLİK OLUŞTURMAKTADIR”
Kamudan çıkarma kararlarının yargılama süreci bitmeden verilmesinin masumiyet karinesine muhalif olduğunu belirten AYM, ihraç kararlarıyla ilgili, “Dava konusu kural kapsamında haklarında kesin bir mahkûmiyet sonucu verilmediği hâlde bireylerin hatalı sayılmasına niye olabilecek sözlerin kullanılması, olağanüstü hâl kaidelerinde dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır” değerlendirmesini yaptı.
AYM, “Haklarında kesin bir mahkûmiyet sonucu verilmediği hâlde şahısların hatalı sayılmasına niye olabilecek tabirlerin kullanılması, olağanüstü hâl kurallarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır” diyerek bu tabirin Anayasa’ya karşıt olduğuna hükmetti.
AYM’nin Anayasa’ya ters olduğuna karar verdiği bir öbür düzenleme de pasaport iptallerine dair yapıldı. Pasaport iptaline dair kuralların iptaline hükmeden AYM, sonucunda, “Kamu bakılırsavinden çıkarılan şahısların pasaportlarının iptal edileceğini önnazarann kurallar, şahısların seyahat hürriyetine olağanüstü devirde durumun gerektirdiği ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir” dedi.
KARARDAKİ DEĞERLENDİRMELER
Kararda yer alan değerlendirmeler şöyleki:
“Hâkim sonucuna dayanmaksızın şahısların pasaportunun iptal edilmesine imkân tanıyan kurallar, olağan periyotta Anayasa’nın 23. unsurunun üçüncü fıkrasındaki seyahat özgürlüğü için öngörülen garantilerle bağdaşmamaktadır. Bu niçinle kuralların olağanüstü devirlerde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması ve sınırlanmasını düzenleyen Anayasa’nın 15. hususu kapsamında incelenmesi gerekir.”
“Seyahat özgürlüğünün olağanüstü devirlerde kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulması yahut bunlar için Anayasa’da öngörülen garantilere alışılmamış önlemler alınabilmesi Anayasa’nın 15. hususu uyarınca mümkün olmakla bir arada bu konu, yapılacak düzenlemelerde sınırsız bir takdir yetkisi tanındığı manasına gelmemektedir. Anılan unsurda olağanüstü hâllerde durumun gerektirdiği ölçüde kelam konusu düzenlemelerin yapılabileceği belirtilmiştir. Bu niçinle seyahat özgürlüğüne getirilen sınırlamanın Anayasa’nın 15. unsuru kapsamında durumun gerektirdiği ölçüde olduğunun kabul edilebilmesi bunu aşan keyfî müdahalelere müsaade verilmemesi gerekir.”
Gazete Duvar’ın haberine nazaran, mahkeme, kamudan çıkarmaya münasebet gösterilen kanunun kimi unsurlarını iptal etti.
“MASUMİYET KARİNESİNE TERSLİK OLUŞTURMAKTADIR”
Kamudan çıkarma kararlarının yargılama süreci bitmeden verilmesinin masumiyet karinesine muhalif olduğunu belirten AYM, ihraç kararlarıyla ilgili, “Dava konusu kural kapsamında haklarında kesin bir mahkûmiyet sonucu verilmediği hâlde bireylerin hatalı sayılmasına niye olabilecek sözlerin kullanılması, olağanüstü hâl kaidelerinde dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır” değerlendirmesini yaptı.
AYM, “Haklarında kesin bir mahkûmiyet sonucu verilmediği hâlde şahısların hatalı sayılmasına niye olabilecek tabirlerin kullanılması, olağanüstü hâl kurallarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine terslik oluşturmaktadır” diyerek bu tabirin Anayasa’ya karşıt olduğuna hükmetti.
AYM’nin Anayasa’ya ters olduğuna karar verdiği bir öbür düzenleme de pasaport iptallerine dair yapıldı. Pasaport iptaline dair kuralların iptaline hükmeden AYM, sonucunda, “Kamu bakılırsavinden çıkarılan şahısların pasaportlarının iptal edileceğini önnazarann kurallar, şahısların seyahat hürriyetine olağanüstü devirde durumun gerektirdiği ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir” dedi.
KARARDAKİ DEĞERLENDİRMELER
Kararda yer alan değerlendirmeler şöyleki:
“Hâkim sonucuna dayanmaksızın şahısların pasaportunun iptal edilmesine imkân tanıyan kurallar, olağan periyotta Anayasa’nın 23. unsurunun üçüncü fıkrasındaki seyahat özgürlüğü için öngörülen garantilerle bağdaşmamaktadır. Bu niçinle kuralların olağanüstü devirlerde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması ve sınırlanmasını düzenleyen Anayasa’nın 15. hususu kapsamında incelenmesi gerekir.”
“Seyahat özgürlüğünün olağanüstü devirlerde kullanılmasının kısmen yahut büsbütün durdurulması yahut bunlar için Anayasa’da öngörülen garantilere alışılmamış önlemler alınabilmesi Anayasa’nın 15. hususu uyarınca mümkün olmakla bir arada bu konu, yapılacak düzenlemelerde sınırsız bir takdir yetkisi tanındığı manasına gelmemektedir. Anılan unsurda olağanüstü hâllerde durumun gerektirdiği ölçüde kelam konusu düzenlemelerin yapılabileceği belirtilmiştir. Bu niçinle seyahat özgürlüğüne getirilen sınırlamanın Anayasa’nın 15. unsuru kapsamında durumun gerektirdiği ölçüde olduğunun kabul edilebilmesi bunu aşan keyfî müdahalelere müsaade verilmemesi gerekir.”