Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararlarıyla yasaklanan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin engellenmesine ve mal varlıklarının dondurulmasına yönelik sistemin ‘güncellenmesini’ içeren 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesi Kanunu, muhalefetin şerhlerine karşın Meclis’ten geçmişti.
VENEDİK KOMİTESİ: MİLLETLERARASI GEREKLİLİKLERİ AŞTI
Avrupa Konseyi’ne üye ülkelerdeki maddelerin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) uygun olup olmadığını denetlemekle vazifeli Venedik Kurulu da mevcut kanun hakkında değerlendirmelerde bulundu. Komite’nin yayımladığı görüşte, kurulun hukuk uzmanları tarafınca incelenen kanunun memleketler arası gereklilikleri aştığı ve temel insan hakları bilhassa dernek kurma özgürlüğü ve söz özgürlüğünün yanı sıra adil yargılanma hakkı açısından kapsamlı sonuçlara niye olduğu açıklandı.
“HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLERE UYMALARI GEREKİYOR”
Kurulun Türkiye’nin terör açısından yüz yüze geldiği şiddetli güvenlik durumunun farkında olduğu kaydedilen açıklamada, bir daha de Avrupa Kurulu’nun üye devletlerinin terörle gayret için adım atarken memleketler arası insan hakları üzere bütün memleketler arası hukuksal yükümlülüklerine uymaları gerektiğinin altı çizildi.
Venedik Kurulu ayrıyeten bahse husus kanunun gaye ve etkinliklerinden bağımsız olarak Mali Hareket misyon Gücü’nün (FATF) ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun kitlesel imha silahlarının yayılmasının önlenmesine ait kararlarında belirtilen tavsiyelerin ötesine geçtiğini de kaydetti.
KURULUN KORKULARI
Kurul tarafınca vurgulanan tasalar içinde yardım toplama konusunda ayrım gözetmeksizin getirilen yeni şartlar, sivil toplum kuruluşlarının risk değerlendirmesinde şeffaflığın olmaması ve bir derneğin idare şurası üyesinin vazifeden alma ve yeni üyeleri atama konusundaki uygulamalara dikkat çekildi.
“DEMOKRATİK PERSPEKTİF AÇISINDAN SORUN”
Kurul yasanın çabuk bir halla sivil toplum ve paydaşlar tarafınca gereğince tartışılmadan kabul edilmesini esefle karşıladıklarını ve bunu demokratik perspektif açısından sorun olarak tanımladıklarını da tabir etti.
NE OLMUŞTU?
Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararlarıyla yasaklanan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin engellenmesine ve mal varlıklarının dondurulmasına yönelik düzeneğin ‘güncellenmesini’ içeren AK Parti’nin yasa teklifi muhalefet şerhiyle TBMM’de komiteden geçmişti.
Fakat ismi ‘Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Ait Kanun Teklifi’ olan pakete dernek ve vakıflara yaptırımı artıran unsurlar de eklenmesi reaksiyon çekmişti.
‘SİVİL TOPLUM FONKSİYONSUZ HALE GELECEK’ DERDİ
STK’lar örgütlenme özgürlüğünün kısıtlandığını savundu. Toplumsal medyada kampanya başlatan dernek ve vakıflar ‘bir daha düzenleyin’ daveti yapmıştı: Sivil toplum alanı işlevsizleştirilecek, yaptırımlar artacak. sıradan soruşturmayla kayyum yolu açılıyor.
Tabir özgürlüğünü zedeleyecek düzenlemede tarafların görüşleri alınmalı. Yardım toplama faaliyetleri kısıtlanıyor. İçişleri’nin siyasi vesayeti güçlendiriliyor. Teklif bu haliyle yasalaşırsa dernekler, kulüpler tek imzayla kapatılma riskiyle karşı karşıya kalacak.
VENEDİK KOMİTESİ’NE MÜRACAAT
Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi Şubat 2021’de kanunun memleketler arası insan hakları standartlarına uygun olup olmadığı konusunda Venedik Kurulu’nun görüşüne başvurmuştu.
Tam ismi Hukuk Yoluyla Demokrasi İçin Avrupa Kurulu olan müşavere organı lakin İtalya’nın Venedik kentinde bulunması sebebiyle özetlemek gerekirse Venedik Komitesi olarak isimlendiriliyor.
VENEDİK KOMİTESİ: MİLLETLERARASI GEREKLİLİKLERİ AŞTI
Avrupa Konseyi’ne üye ülkelerdeki maddelerin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) uygun olup olmadığını denetlemekle vazifeli Venedik Kurulu da mevcut kanun hakkında değerlendirmelerde bulundu. Komite’nin yayımladığı görüşte, kurulun hukuk uzmanları tarafınca incelenen kanunun memleketler arası gereklilikleri aştığı ve temel insan hakları bilhassa dernek kurma özgürlüğü ve söz özgürlüğünün yanı sıra adil yargılanma hakkı açısından kapsamlı sonuçlara niye olduğu açıklandı.
“HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLERE UYMALARI GEREKİYOR”
Kurulun Türkiye’nin terör açısından yüz yüze geldiği şiddetli güvenlik durumunun farkında olduğu kaydedilen açıklamada, bir daha de Avrupa Kurulu’nun üye devletlerinin terörle gayret için adım atarken memleketler arası insan hakları üzere bütün memleketler arası hukuksal yükümlülüklerine uymaları gerektiğinin altı çizildi.
Venedik Kurulu ayrıyeten bahse husus kanunun gaye ve etkinliklerinden bağımsız olarak Mali Hareket misyon Gücü’nün (FATF) ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun kitlesel imha silahlarının yayılmasının önlenmesine ait kararlarında belirtilen tavsiyelerin ötesine geçtiğini de kaydetti.
KURULUN KORKULARI
Kurul tarafınca vurgulanan tasalar içinde yardım toplama konusunda ayrım gözetmeksizin getirilen yeni şartlar, sivil toplum kuruluşlarının risk değerlendirmesinde şeffaflığın olmaması ve bir derneğin idare şurası üyesinin vazifeden alma ve yeni üyeleri atama konusundaki uygulamalara dikkat çekildi.
“DEMOKRATİK PERSPEKTİF AÇISINDAN SORUN”
Kurul yasanın çabuk bir halla sivil toplum ve paydaşlar tarafınca gereğince tartışılmadan kabul edilmesini esefle karşıladıklarını ve bunu demokratik perspektif açısından sorun olarak tanımladıklarını da tabir etti.
NE OLMUŞTU?
Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararlarıyla yasaklanan kişi ve kuruluşların faaliyetlerinin engellenmesine ve mal varlıklarının dondurulmasına yönelik düzeneğin ‘güncellenmesini’ içeren AK Parti’nin yasa teklifi muhalefet şerhiyle TBMM’de komiteden geçmişti.
Fakat ismi ‘Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine Ait Kanun Teklifi’ olan pakete dernek ve vakıflara yaptırımı artıran unsurlar de eklenmesi reaksiyon çekmişti.
‘SİVİL TOPLUM FONKSİYONSUZ HALE GELECEK’ DERDİ
STK’lar örgütlenme özgürlüğünün kısıtlandığını savundu. Toplumsal medyada kampanya başlatan dernek ve vakıflar ‘bir daha düzenleyin’ daveti yapmıştı: Sivil toplum alanı işlevsizleştirilecek, yaptırımlar artacak. sıradan soruşturmayla kayyum yolu açılıyor.
Tabir özgürlüğünü zedeleyecek düzenlemede tarafların görüşleri alınmalı. Yardım toplama faaliyetleri kısıtlanıyor. İçişleri’nin siyasi vesayeti güçlendiriliyor. Teklif bu haliyle yasalaşırsa dernekler, kulüpler tek imzayla kapatılma riskiyle karşı karşıya kalacak.
VENEDİK KOMİTESİ’NE MÜRACAAT
Avrupa Kurulu Parlamenter Meclisi’nin Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi Şubat 2021’de kanunun memleketler arası insan hakları standartlarına uygun olup olmadığı konusunda Venedik Kurulu’nun görüşüne başvurmuştu.
Tam ismi Hukuk Yoluyla Demokrasi İçin Avrupa Kurulu olan müşavere organı lakin İtalya’nın Venedik kentinde bulunması sebebiyle özetlemek gerekirse Venedik Komitesi olarak isimlendiriliyor.