Utanç liglerinde şampiyonuz

YuvarlakMasa

Global Mod
Global Mod
Türkiye’nin hak etmediği bir liste daha… Yargıda, şeffaflıkta son üç yılda artarak devam eden geriye gidiş global endekslere yansıyor. Dünya Adalet Projesi’ne bakılırsa, Türkiye hukukun üstünlüğü endeksinde 139 üye içinde sondan 22’nci sırada yer aldı. İnsan hakları alanındaki geriye gidiş bilgilere yansıdı. İktisattaki yanlışlı adımların tesiriyle ulusal gelirde Gabon’un gerisine düşen Türkiye’nin risk primi Nijerya’nın üstüne çıktı.


KARA PARADAN daha sonra daha sonra ETRAF KONUSUNDA DA ‘GRİ LİSTE’

Global kara para ağını denetleyen Mali Hareket nazaranv Gücü’nün, kaynağı meçhul girişleri önleyemediği nedeni öne sürülerek Türkiye’yi gri kategoriye alması, yabancı sermayenin önüne duvar oldu. Son düşündürücü gelişme ise iklim konusunda yaşandı. Dünya, iklim krizine karşı acil adım davetleri yaparken İklim Hareketleri Takip kümesi, Ankara’nın taahhütlerini ‘kritik derecede yetersiz’ buldu. Listede İran, Suudi Arabistan da yer aldı.


Türkiye’nin ‘utanç listesi’ bu kere iklimle kabardı

Kara para aklama liginde gri listeye düşen Türkiye, hukukun üstünlüğü alanında da 139 ülke içinde sondan 22’nci oldu. Ulusal gelir sıralamasında Gabon’un bile gerisine düşmemizle kabaran ‘utanç listeleri’ne bir yenisi de iklim alanında eklendi. İklim Hareketleri Takip kümesi, Türkiye’nin etraf siyasetleri konusunda ‘kritik derecede yetersiz’ 6 ülkeden biri olduğunu belirtti.

Son senelerda neredeyse her alanda geriye gidiş listelerinin tepesinde bulunan Türkiye, hukukun üstünlüğü konusunda 139 ülke içinde 117’inci sırada yer aldı. 2020 yılında 107’inci sırada olan Türkiye bir yıl için 10 puan birden geriledi.


Coğrafik bölgelere göre kategorize edilen endekste, Doğu Avrupa ve Orta Asya kümesinde bulunan 13 ülke içinde ise Rusya’nın da gerisinde sonuncu sırada yer aldı. Yargı alanındaki berbata gidiş sürerken global kara para ağını denetleyen Mali Hareket vazife Gücü, kaynağı meçhul girişleri önleyemediği nedeni öne sürülerek Türkiye’yi, Sudan ve Yemen’in bulunduğu gri kategoriye aldı.

Bu kararla, yabancı sermaye açısından yeni riskler ortaya çıktı. Kritik tablonun gerisinde ise kara parayla çaba yasasının bugüne kadar çeşitli münasebetlerle ertelenmesi yatıyor. Ankara, ulusal gelir sıralamasında ise yanılgılı para siyasetleri ve iktisattaki belirsizlik niçiniyle Gabon’un gerisinde düşen Türkiye’nin risk primi Nijerya’nın üstüne çıktı.


Her alandaki berbata gidiş, eğitim konusuna da yansıdı. Eylül ayında üniversitelerin yüz yüze eğitime başlamasıyla patlak veren yurt sorunu niçiniyle binlerce öğrenci açıkta kaldı. Barınma meselesiyle karşı karşıya kalan üniversiteliler parklarda sabahlarken Cumhurbaşkanı Erdoğan “Türkiye dünyanın en çok sayıda kamu yüksek örğenim öğrenci yurduna ve yatağın salip ülkesi” sözünü kullanmıştı. Lakin, Eurostat bilgilerine bakılırsa öğrencilerin yurtta kalma oranı Avrupa’da yüzde 17 düzeyindeyken Türkiye’de yüzde 10’da kaldı.


Türkiye, söz özgürlüğünde de geri kalmış ülkeler liginde yer aldı. Freedom House ‘2021 İnternette Özgürlük’ raporunda 100 puan üzerinden yapıldığı değerlendirmede Türkiye; erişim pürüzü, içerik sınırlaması ve kullanıcı hakları ihlalleri başlıkları altında aldığı toplam 34 puanla ‘özgür olmayan ülkeler’ içinde yer aldı.

Raporda “AK Parti hükümeti, darbe teşebbüsünden daha sonra muhaliflere baskı uyguladı” denildi. Neredeyse her alanda kabaran ‘utanç listeleri’ne son örnek ise iklim alanında geldi. İklim kriziyle gayrette kritik bir ehemmiyete sahip olduğu bilinen Birleşmiş Milletler COP26 iklim doruğunu pahalandıran Nature mecmuası, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu altı ülkenin iklim krizine karşı ‘kritik derecede yetersiz’ noktada olduğu değerlendirmesine yer verildi.

Bilim insanları ve siyaset uzmanlarından oluşan ‘İklim Hareketleri Takip’ (CAT) kümesi, ülkelerin iklim taahhütleri ve siyasetlerinin potansiyel tesirlerini takip ediyor. CAT’ın datalarına göre ülkelerin birçok, şu an Paris İklim Anlaşması’ndaki amaca ulaşma konusunda taahhütlerinin gerisinde kalmış durumda. CAT, 40 ülkenin taahhütlerini inceleyerek, yeterlilik durumlarını sıraladı. CAT’ın iklim taahhütleri ve siyasetlerini ‘kritik derecede yetersiz’ bulduğu altı ülke içinde Türkiye de yer aldı. Rusya, Suudi Arabistan, İran, Tayland ve Singapur listede yer alan öteki ülkeler oldu.