Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’yle derinleşen iktisattaki olumsuz tablo salgında tepe yaptı. Mutfaktaki yangına dikkat çeken muhalefetin erken seçim talebi karşısında her seferinde 2023’ü işaret eden iktidar da sandık bildirilerini sıklaştırdı. Evvelki gün “Kapı kapı dolaşacağız” diyen Erdoğan bu sefer “Meydanlara ineceğiz” vurgusu yaptı. Kamuoyu araştırmacısı İbrahim Uslu ise “AK Parti yarın seçim olacakmış üzere hazırlanıyor. Sandık bakılırsavlilerini eğitiyor” dedi.
KREDİ MUSLUKLARININ AÇILMASI İÇİN SERMAYE MUHTAÇLIĞI
Kısıtlamaların kalkmasıyla iktisat çarklarının bir daha işlemeye başlamasının akabinde hükümet seçim hazırlığında yeni bir adım daha attı. Reuters’a konuşan bankacılık kaynakları ve yetkililer, iktidarın büyümeyi destekleyecek kredi genişlemesi için kamu bankalarını hazır hale getirmek istediğini aktardı. Uzmanlar, kredi musluklarının bir daha açılması için 2022’ye kadar devlet bankalarının sermaye gereksiniminin karşılanması gerektiğine işaret etti. ‘Bu atılım erken seçim hazırlığı’ formunda yorumlandı.
TEKRAR KREDİ TEKRAR KAMU BANKALARI
Salgınla birlikte iktisatta açılan ucuz para muslukları, enflasyonla orantılı olarak artınca bu sefer Hükümet tüketimi kısmak için bir dizi tedbir aldı. Kamu bankalarının dağıttığı ucuz kredi kâr oranlarında önemli düşüşlere yol açarken, bilançolarda da ziyan yazıldı. Artık ise savlara nazaran, kamu bankaları bir daha alana çıkıyor. Hükümet seçim öncesinde büyümeyi desteklemek için bir daha kamu bankaları aracılığıyla ucuz para musluklarını açacak.
Koronavirüs salgınıyla bir arada kısıtlama tedbirleri arttıkça, tüketim de tabana vurdu. Birfazlaca işletme bu vakitte kapılarına kilit vururken, sokağa çıkma yasakları ve alınan kimi tedbirlerle vatandaşlar geçim kederine düştü. Geçim sıkıntısına düşen tüketici kamu bankaları eliyle borçlandırıldı. Ucuz kredi musluklarını açan kamu bankalarına atak başlayınca borçlanma düzgünce arttı. Bunun üzerine pandemi periyodunun uzaması bu sefer geri ödemelerde meselelere niye oldu.
Öte yandan yapılan tüm tüketim teşebbüsleri enflasyonun artmasına yol açarken, TL’nin kıymet kaybı ve kur artışı yüksek faizle birleşti. Bu sefer pandemi devrinde açılan muslukları kesen kamu bankaları, bilhassa patlayan dış ticaret açığı için içerde de enflasyonu düşürmek emeliyle tüketimi kısmayı hedefledi.
Artan faizler, kredi oranları ve BDDK’nın aldığı taksit kısma kararlarıyla tüketim kısılamadı. Ve enflasyondaki artış da sürdü. Artık ise alınan tüm tedbirler bir daha rafa kaldırıldı. Argümanlara nazaran, kamu bankaları bir daha alana sürülerek düşük faiz ortamının bir daha yakalanması hedefleniyor. Reuters’a konuşan kaynaklar, seçim öncesi periyotta büyümeyi destekleyecek yeni bir kredi genişlemesi için kamu bankalarını hazır hale getirmek istediğini belirtiyor. Üst seviye bir bankacılık kaynağı, kamu bankalarının, geçen sene ucuz kullandırılan kredilerden dolayı net faiz gelirlerinde bilançoda ziyan yazdığını belirterek “Konu bankaların sermaye yeterlilik rasyoları ya da likidite gereksinimleri ile ilgili değil, kamu bankalarının kredi verme kabiliyetleri epey hudutlu. Bu bankaları yine kredi piyasasına döndürmek için sermaye artışı gerekiyor” dedi. İki kamu bankasında, geçen sene verilen düşük faizli kredilerle, yükselen faizlerle birlikte artan fonlama maliyetleri içindeki makası gösteren net faiz gelirleri eksiye geçti. Bunun kararı olarak da kamu bankalarının birinci çeyrek net kârları epey önemli düşüş kaydetti. Halkbank’ın birinci çeyrek net kârı yıllık bazda yüzde 93, Vakıfbank’ın yüzde 56, Ziraat Bankası’nın da yüzde 49 düştü.
Kamu bankalarının sermayesinin artırılması gerektiğinin altını çizen bir öbür bankacılık kaynağı da “Şu andaki bu sermayelerle büyüme sağlanamaz. Bundan daha sonra ekonomiyi büyütmek istiyorsanız sermaye konulmak zorunda. İktisat büyüyüp bankacılık küçük kalacaksa bu biçimde ekonomiyi kim finanse edecek?” diye konuştu. Ziraat Bankası’nın tamamını, Vakıfbank’ın yüzde 36’sını, Halkbank’ın da yüzde 75,3’ünü bünyesinde bulunduran Türkiye Varlık fonu en son, geçen yılki kredi genişlemesi öncesinde üç kamu bankasına sermaye dayanağı için 21 milyar lira kaynak transferi yapmıştı. Ayrıyeten Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Ankara’da TOBB Müşterek Kurul Toplantısı’nda yaptığı konuşmada “Ödeme kuvvetliğü çeken firmalarımızın kredilerinin bir daha yapılandırılması için çalışmalarımız devam ediyor. Temmuz ayıyla bir arada Kredi Garanti Fonu (KGF) takviyeli iki yeni düzenek hayata geçecek, buradan muştusunu de vermek istiyorum” demişti.
‘YENİDEN ÖTELENMESE BİLANÇOLARI VURABİLİR’
Bankacılık kaynakları 2018 daha sonrasında sorun olarak görülen ve pandemi tesiriyle artarak devam eden sıkıntılı krediler için banka bilançolarında ayrılması gereken karşılıkların da bilhassa kamu bankaları için sermaye ihtiyacını artıracağını söylemiş oldu. Bir öteki kaynak “Şu anda yüzdürülen krediler var. Şayet Eylül ayından daha sonra takibe atma mühleti bir daha uzatılmazsa, epey fazla kredi takibe atılacak ve bu krediler için karşılık ayrılacak. Bu da epeyce yüklü bir ölçü olacak. Bunun karlılığı ve bilançoları baskılamaması için de sermaye girişi şart” diye konuştu. Özel bankalarda ayrılan karşılık oranlarının kamuya göre daha yüksek olduğuna dikkat çeken bir başka bankacılık kaynağı ise “Eğer Eylül ayında bir daha ötelenmezse, bu kredilerin takibe atılması bankalarda faal kalitesinde, bilançolarında önemli bir tahribat yaratabilir. BDDK’nın öteki bir formül bulacağını düşünüyorum” dedi.
PROBLEMLİ BORÇLAR İÇİN TAKIM KURULUYOR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), kredi yönetmeliğiyle ilgili yaptığı değişiklik Resmi Gazete’de yayımlandı. bu biçimdece, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara Ait Yol ve Temeller Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasın Dair Yönetmelik’e eklenen bir fıkra ile “donuk alacaklara” ait düzenleme yapıldı. Buna göre, brüt donuk alacak fiyatının kesimin toplam brüt donuk alacak fiyatına oranı binde 5 yahut üzerinde olan bankalarca, problemli alacakların idaresi ve makul bir süre ortasında azaltılması gayesiyle sıkıntılı alacak stratejisi ve çözümleme üniteleri oluşturulacak. Kelam konusu oranın hesaplanmasında bundan evvelki yıl sonu verisi kullanılacak. Bu oran binde 5’in altında olsa dahi, makul bir coğrafik bölgede, makul bir bölüme ya da bağlı müşterilere kullandırılan kredilerden oluşan bir portföyün bankaların donuk alacakları ortasında kıymetli bir hissesinin olması durumunda, BDDK bu bankalardan sıkıntılı alacak stratejisi oluşturmasını ve çözümleme ünitelerinin kurulmasını isteyebilecek. İdare şuraları; sıkıntılı alacakların çözümlenmesine ait siyasetleri oluşturma, bunların uygulanmasını ve izlenmesini sağlama ve gerekli önlemleri almakla yükümlü tutuldu. Yönetmelik değişikliğine göre, bankalarca hazırlanacak sıkıntılı alacak stratejisinin üç yıllık bir vakit dilimini öngörmesi gerekiyor. Bankalarca problemli alacak stratejisinde yer alan gayelere ulaşmaya yönelik her yıl bir öz kıymetlendirme yapılarak, sonuçları idare heyetine bildirilecek.
TALEP YÜKSEK SERMAYE KOŞUL
Ekonomik büyümeyi destekleyen bankacılık dalından yeni bir kredi genişlemesi beklentisinin olduğunu belirten iktisat yetkilileri de bunun için bankalara sermaye konulması kuralına dikkat çekiyor. Bahis hakkında bilgi sahibi bir iktisat yetkilisi, kamu bankalarına bir daha kaynak enjekte edilmesi bir müddetdir gündemde olduğunu lakin somut olarak atılmış bir adımın olmadığını söyleyerek şu biçimde devam etti: “Şu anda yeni bir kredi genişlemesi olması istikametinde önemli bir talep var. İnşaat, ihracat, istihdam için… Ve bunun için de bilhassa kamu bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesi gerekiyor. Vakıfbank’ın epey gereksinimi görünmüyor. Lakin oburlarının sermayelendirilmesi gerekiyor. En azından 2022’ye girerken bu sermayelendirmenin yapılması gerekiyor.” Geçen sene çok bir kaynak kullandırımı olduğu ve kamu bankalarının güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizen bir başka kaynak da iktisadın muhakkak alanları için yeni gelecek sene bir kredi genişlemesinin gerekeceğini belirterek “Bu niçinle bir müddetdir beklenen ve açık biçimde gereksinim gözüktüğü biçimde kamu bankalarına sermaye dayanağı gerekiyor” diye konuştu.
KREDİ MUSLUKLARININ AÇILMASI İÇİN SERMAYE MUHTAÇLIĞI
Kısıtlamaların kalkmasıyla iktisat çarklarının bir daha işlemeye başlamasının akabinde hükümet seçim hazırlığında yeni bir adım daha attı. Reuters’a konuşan bankacılık kaynakları ve yetkililer, iktidarın büyümeyi destekleyecek kredi genişlemesi için kamu bankalarını hazır hale getirmek istediğini aktardı. Uzmanlar, kredi musluklarının bir daha açılması için 2022’ye kadar devlet bankalarının sermaye gereksiniminin karşılanması gerektiğine işaret etti. ‘Bu atılım erken seçim hazırlığı’ formunda yorumlandı.
TEKRAR KREDİ TEKRAR KAMU BANKALARI
Salgınla birlikte iktisatta açılan ucuz para muslukları, enflasyonla orantılı olarak artınca bu sefer Hükümet tüketimi kısmak için bir dizi tedbir aldı. Kamu bankalarının dağıttığı ucuz kredi kâr oranlarında önemli düşüşlere yol açarken, bilançolarda da ziyan yazıldı. Artık ise savlara nazaran, kamu bankaları bir daha alana çıkıyor. Hükümet seçim öncesinde büyümeyi desteklemek için bir daha kamu bankaları aracılığıyla ucuz para musluklarını açacak.
Koronavirüs salgınıyla bir arada kısıtlama tedbirleri arttıkça, tüketim de tabana vurdu. Birfazlaca işletme bu vakitte kapılarına kilit vururken, sokağa çıkma yasakları ve alınan kimi tedbirlerle vatandaşlar geçim kederine düştü. Geçim sıkıntısına düşen tüketici kamu bankaları eliyle borçlandırıldı. Ucuz kredi musluklarını açan kamu bankalarına atak başlayınca borçlanma düzgünce arttı. Bunun üzerine pandemi periyodunun uzaması bu sefer geri ödemelerde meselelere niye oldu.
Öte yandan yapılan tüm tüketim teşebbüsleri enflasyonun artmasına yol açarken, TL’nin kıymet kaybı ve kur artışı yüksek faizle birleşti. Bu sefer pandemi devrinde açılan muslukları kesen kamu bankaları, bilhassa patlayan dış ticaret açığı için içerde de enflasyonu düşürmek emeliyle tüketimi kısmayı hedefledi.
Artan faizler, kredi oranları ve BDDK’nın aldığı taksit kısma kararlarıyla tüketim kısılamadı. Ve enflasyondaki artış da sürdü. Artık ise alınan tüm tedbirler bir daha rafa kaldırıldı. Argümanlara nazaran, kamu bankaları bir daha alana sürülerek düşük faiz ortamının bir daha yakalanması hedefleniyor. Reuters’a konuşan kaynaklar, seçim öncesi periyotta büyümeyi destekleyecek yeni bir kredi genişlemesi için kamu bankalarını hazır hale getirmek istediğini belirtiyor. Üst seviye bir bankacılık kaynağı, kamu bankalarının, geçen sene ucuz kullandırılan kredilerden dolayı net faiz gelirlerinde bilançoda ziyan yazdığını belirterek “Konu bankaların sermaye yeterlilik rasyoları ya da likidite gereksinimleri ile ilgili değil, kamu bankalarının kredi verme kabiliyetleri epey hudutlu. Bu bankaları yine kredi piyasasına döndürmek için sermaye artışı gerekiyor” dedi. İki kamu bankasında, geçen sene verilen düşük faizli kredilerle, yükselen faizlerle birlikte artan fonlama maliyetleri içindeki makası gösteren net faiz gelirleri eksiye geçti. Bunun kararı olarak da kamu bankalarının birinci çeyrek net kârları epey önemli düşüş kaydetti. Halkbank’ın birinci çeyrek net kârı yıllık bazda yüzde 93, Vakıfbank’ın yüzde 56, Ziraat Bankası’nın da yüzde 49 düştü.
Kamu bankalarının sermayesinin artırılması gerektiğinin altını çizen bir öbür bankacılık kaynağı da “Şu andaki bu sermayelerle büyüme sağlanamaz. Bundan daha sonra ekonomiyi büyütmek istiyorsanız sermaye konulmak zorunda. İktisat büyüyüp bankacılık küçük kalacaksa bu biçimde ekonomiyi kim finanse edecek?” diye konuştu. Ziraat Bankası’nın tamamını, Vakıfbank’ın yüzde 36’sını, Halkbank’ın da yüzde 75,3’ünü bünyesinde bulunduran Türkiye Varlık fonu en son, geçen yılki kredi genişlemesi öncesinde üç kamu bankasına sermaye dayanağı için 21 milyar lira kaynak transferi yapmıştı. Ayrıyeten Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, Ankara’da TOBB Müşterek Kurul Toplantısı’nda yaptığı konuşmada “Ödeme kuvvetliğü çeken firmalarımızın kredilerinin bir daha yapılandırılması için çalışmalarımız devam ediyor. Temmuz ayıyla bir arada Kredi Garanti Fonu (KGF) takviyeli iki yeni düzenek hayata geçecek, buradan muştusunu de vermek istiyorum” demişti.
‘YENİDEN ÖTELENMESE BİLANÇOLARI VURABİLİR’
Bankacılık kaynakları 2018 daha sonrasında sorun olarak görülen ve pandemi tesiriyle artarak devam eden sıkıntılı krediler için banka bilançolarında ayrılması gereken karşılıkların da bilhassa kamu bankaları için sermaye ihtiyacını artıracağını söylemiş oldu. Bir öteki kaynak “Şu anda yüzdürülen krediler var. Şayet Eylül ayından daha sonra takibe atma mühleti bir daha uzatılmazsa, epey fazla kredi takibe atılacak ve bu krediler için karşılık ayrılacak. Bu da epeyce yüklü bir ölçü olacak. Bunun karlılığı ve bilançoları baskılamaması için de sermaye girişi şart” diye konuştu. Özel bankalarda ayrılan karşılık oranlarının kamuya göre daha yüksek olduğuna dikkat çeken bir başka bankacılık kaynağı ise “Eğer Eylül ayında bir daha ötelenmezse, bu kredilerin takibe atılması bankalarda faal kalitesinde, bilançolarında önemli bir tahribat yaratabilir. BDDK’nın öteki bir formül bulacağını düşünüyorum” dedi.
PROBLEMLİ BORÇLAR İÇİN TAKIM KURULUYOR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK), kredi yönetmeliğiyle ilgili yaptığı değişiklik Resmi Gazete’de yayımlandı. bu biçimdece, Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara Ait Yol ve Temeller Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasın Dair Yönetmelik’e eklenen bir fıkra ile “donuk alacaklara” ait düzenleme yapıldı. Buna göre, brüt donuk alacak fiyatının kesimin toplam brüt donuk alacak fiyatına oranı binde 5 yahut üzerinde olan bankalarca, problemli alacakların idaresi ve makul bir süre ortasında azaltılması gayesiyle sıkıntılı alacak stratejisi ve çözümleme üniteleri oluşturulacak. Kelam konusu oranın hesaplanmasında bundan evvelki yıl sonu verisi kullanılacak. Bu oran binde 5’in altında olsa dahi, makul bir coğrafik bölgede, makul bir bölüme ya da bağlı müşterilere kullandırılan kredilerden oluşan bir portföyün bankaların donuk alacakları ortasında kıymetli bir hissesinin olması durumunda, BDDK bu bankalardan sıkıntılı alacak stratejisi oluşturmasını ve çözümleme ünitelerinin kurulmasını isteyebilecek. İdare şuraları; sıkıntılı alacakların çözümlenmesine ait siyasetleri oluşturma, bunların uygulanmasını ve izlenmesini sağlama ve gerekli önlemleri almakla yükümlü tutuldu. Yönetmelik değişikliğine göre, bankalarca hazırlanacak sıkıntılı alacak stratejisinin üç yıllık bir vakit dilimini öngörmesi gerekiyor. Bankalarca problemli alacak stratejisinde yer alan gayelere ulaşmaya yönelik her yıl bir öz kıymetlendirme yapılarak, sonuçları idare heyetine bildirilecek.
TALEP YÜKSEK SERMAYE KOŞUL
Ekonomik büyümeyi destekleyen bankacılık dalından yeni bir kredi genişlemesi beklentisinin olduğunu belirten iktisat yetkilileri de bunun için bankalara sermaye konulması kuralına dikkat çekiyor. Bahis hakkında bilgi sahibi bir iktisat yetkilisi, kamu bankalarına bir daha kaynak enjekte edilmesi bir müddetdir gündemde olduğunu lakin somut olarak atılmış bir adımın olmadığını söyleyerek şu biçimde devam etti: “Şu anda yeni bir kredi genişlemesi olması istikametinde önemli bir talep var. İnşaat, ihracat, istihdam için… Ve bunun için de bilhassa kamu bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesi gerekiyor. Vakıfbank’ın epey gereksinimi görünmüyor. Lakin oburlarının sermayelendirilmesi gerekiyor. En azından 2022’ye girerken bu sermayelendirmenin yapılması gerekiyor.” Geçen sene çok bir kaynak kullandırımı olduğu ve kamu bankalarının güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizen bir başka kaynak da iktisadın muhakkak alanları için yeni gelecek sene bir kredi genişlemesinin gerekeceğini belirterek “Bu niçinle bir müddetdir beklenen ve açık biçimde gereksinim gözüktüğü biçimde kamu bankalarına sermaye dayanağı gerekiyor” diye konuştu.