CHP Sözcüsü ve Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak Orta Vadeli Program ve Merkez Bankası Lideri Kavcıoğlu’nun enflasyon açıklamaları daha sonrası piyasalarda oluşan dalgalanmalar hakkında konuştu.
CHP Sözcüsü Faik Öztrak YouTube üzerinden yayın yapan CHP İktisat Masası TV’de ekonomist Cihan İhtilal Zelyut’un sorularını cevapladı.
‘HEDEF YARI YARIYA DÜŞMÜŞ’
OVP hakkındaki görüşü sorulduğunda Öztrak şunları söylemiş oldu:
“Bir defa her şeydilk evvel şunu söyleyeyim, OVP’nin açıklanması ile bir arada AKP’nin 2011 yılında Erdoğan tarafınca açıklanan 100.yıl gayelerinin artık ulaşılmasının mümkün olmadığı, palavra olduğu tescil edilmiştir.
İlan edilen gayelerde 2 trilyon dolar ulusal gelir gayemiz olacaktı, bu OVP’de 2023 ulusal gelir gayesi 925 milyar dolar. 1 trilyon 75 milyar dolar ortada yok. Yani amaç yarı yarıya düşmüş. Bu başarısızlığın tescilidir.
İkinci bahis ihracat, OVP gayesi 242 milyar dolar, pekala 2011 yılındaki 2023 vaatlerinde açıklanan sayı neydi? 500 milyar dolar. 258 milyar dolarlık da ihracat ortadan kaybolmuş, ihracatta yarı yarıya düşmüş, artan bir şey var: OVP’de 2023 işsizlik oranı %11,4 halbuki 2011’de açıklanan yüzüncü yıl amaçlarında bu %5 idi. İşsizlik de %6,4 puan birden artmış.
Bu OVP, Erdoğan hükümetlerinin başarısızlığının bir itirafıdır; ve 2023 amaçlarının nasıl palavra olduğunun açık bir göstergesidir.”
‘OVP, ALİCE MÜKEMMELLER DİYARINDA GİBİ’
Öztrak yarı yarıya iskonto edilmiş OVP maksatlarının şu hali ile pek optimist kaldığını belirtti. Plandaki büyüme maksatlarının Türkiye’nin uzun vadeli büyüme gerçekleşmeleri ile uyumlu olmadığını söyleyerek her yıl bir milyondan fazla şahsa istihdam sağlamasının da %5’lik büyüme ile pek sıkıntı olacağını tabir etti.
“Bütün bunlara baktığımızda gördüğümüz şu, OVP adeta Alice Mükemmeller Diyarında romanı üzere.”
Öztrak ayrıyeten OVP’nin iktisat idaresinde uyum olmadığını da gösterdiğini söyleyerek, Merkez Bankası’nın 1,5 ay evvel yaptığı tüm kestirimlerin bu OVP’de çöpe atıldığını söylemiş oldu. Örnek olarak 2021 yılında MB’nin enflasyon amacının %14,1 olacağını belirtmesine karşın OVP’de bu sayının %16,2 olacağını, 2022 sayılarında da uyuşmazlık olduğunun altını çizdi. Cari açık varsayımlarında de tıpkı uyuşmazlığın olduğunu, MB’nin 2021 için 11,3 milyar dolar açık beklerken OVP’nin 21 milyar dolarlık bir amaç belirlediğini söylemiş oldu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON: OYUNUN KURALI MAÇ OYNANIRKEN DEĞİŞTİRİLMESİ
“Ekonomi idaresinde kimin ne dediği belirli değil. Şahap Kavcıoğlu bir şey söylüyor, Lütfü Elvan bir şey söylüyor, Tayyip Erdoğan da değişik bir şey söylüyor” diye kelamlarına devam eden Öztrak’a MB Başkanı’nın çekirdek ve besin enflasyonunda yaptığı açıklamalarla gittiği telaffuz değişikliği de soruldu.
Öztrak şu açıklamayı yaptı:
“Merkez Bankalarının en kıymetli sermayesi inançtır. İnancın gerisinde de makul bir istikrar olması lazım. Artık siz diyeceksiniz ki, ben TÜFE’yi temel alıyorum, ona göre yürüyorum, benim faizlerim TÜFE altında olmayacak diyorsunuz fakat TÜFE yükselmeye başlıyor, siz hiç bir hazırlık yapmıyorsunuz, piyasalara doyurucu bir izahat yapmayıp çıkıp evet enflasyon arttı fakat ben artık TÜFE’yi değil çekirdek enflasyon sayılarından birini kullanacağım, hangisi işime geliyor, C işime geliyor, ona nazaran de faizi belirleyeceğim. Bu oyunun kuralının maç oynanırken değiştirilmesidir. Bir merkez bankası lideri bunu yaparsa o ülkenin parası da %2’ye yakın kıymet kaybeder.”
Öztrak ayrıyeten kendisine enflasyon düşmeden yapılacak faiz indirimlerinin kurda rekorlar getirme ihtimalinin karamsar bir beklenti olup olamadığı sorulduğunda şu yanıtı verdi:
“Benim gördüğüm doğal bir yandan Lira konusunda yeni bedel kayıplarını gündeme getirir, bir yandan ister istemez faizleri tesirler, biz isteriz olağan faizler düşsün, Türkiye en yüksek faizi vereceğine en düşük faizi versin lakin bunlar istikrar, inanç gerektirir. Siz iktisatta istikrarı, itimadı bitirmişsiniz istiyorsunuz ki hem enflasyon düşsün hem faiz. Artık bu biçimde bir hayat yok, bunu daha evvel de yapmaya çalıştılar Türkiye 128 milyar dolar rezerv kaybetti. Bugünkü ıstıraplarımızın temelinde, dışarıya karşı iktisadın dayanma gücünün düşük olmasının sebebi, seçim kazanabilmek için uydurma istikrar havası basılması için, o 128 milyar doların buharlaştırılmasıdır. Artık bugün geldiğimiz noktada bir daha birebir şeyi yapmak istiyorlar bunun bedeli nitekim devasa yükseklikte olur. Ben buradan tekrar söylüyorum artık bu iktidara itimat bitmiştir. İtimadın kalmadığı ortamda Erdoğan şahsım hükümeti ile devam ısrarı milletin sırtındaki yükü artıracaktır. Türkiye’nin yeni kurallara, kurumlara ve takımlara muhtaçlığı vardır.”
CHP Sözcüsü Faik Öztrak YouTube üzerinden yayın yapan CHP İktisat Masası TV’de ekonomist Cihan İhtilal Zelyut’un sorularını cevapladı.
‘HEDEF YARI YARIYA DÜŞMÜŞ’
OVP hakkındaki görüşü sorulduğunda Öztrak şunları söylemiş oldu:
“Bir defa her şeydilk evvel şunu söyleyeyim, OVP’nin açıklanması ile bir arada AKP’nin 2011 yılında Erdoğan tarafınca açıklanan 100.yıl gayelerinin artık ulaşılmasının mümkün olmadığı, palavra olduğu tescil edilmiştir.
İlan edilen gayelerde 2 trilyon dolar ulusal gelir gayemiz olacaktı, bu OVP’de 2023 ulusal gelir gayesi 925 milyar dolar. 1 trilyon 75 milyar dolar ortada yok. Yani amaç yarı yarıya düşmüş. Bu başarısızlığın tescilidir.
İkinci bahis ihracat, OVP gayesi 242 milyar dolar, pekala 2011 yılındaki 2023 vaatlerinde açıklanan sayı neydi? 500 milyar dolar. 258 milyar dolarlık da ihracat ortadan kaybolmuş, ihracatta yarı yarıya düşmüş, artan bir şey var: OVP’de 2023 işsizlik oranı %11,4 halbuki 2011’de açıklanan yüzüncü yıl amaçlarında bu %5 idi. İşsizlik de %6,4 puan birden artmış.
Bu OVP, Erdoğan hükümetlerinin başarısızlığının bir itirafıdır; ve 2023 amaçlarının nasıl palavra olduğunun açık bir göstergesidir.”
‘OVP, ALİCE MÜKEMMELLER DİYARINDA GİBİ’
Öztrak yarı yarıya iskonto edilmiş OVP maksatlarının şu hali ile pek optimist kaldığını belirtti. Plandaki büyüme maksatlarının Türkiye’nin uzun vadeli büyüme gerçekleşmeleri ile uyumlu olmadığını söyleyerek her yıl bir milyondan fazla şahsa istihdam sağlamasının da %5’lik büyüme ile pek sıkıntı olacağını tabir etti.
“Bütün bunlara baktığımızda gördüğümüz şu, OVP adeta Alice Mükemmeller Diyarında romanı üzere.”
Öztrak ayrıyeten OVP’nin iktisat idaresinde uyum olmadığını da gösterdiğini söyleyerek, Merkez Bankası’nın 1,5 ay evvel yaptığı tüm kestirimlerin bu OVP’de çöpe atıldığını söylemiş oldu. Örnek olarak 2021 yılında MB’nin enflasyon amacının %14,1 olacağını belirtmesine karşın OVP’de bu sayının %16,2 olacağını, 2022 sayılarında da uyuşmazlık olduğunun altını çizdi. Cari açık varsayımlarında de tıpkı uyuşmazlığın olduğunu, MB’nin 2021 için 11,3 milyar dolar açık beklerken OVP’nin 21 milyar dolarlık bir amaç belirlediğini söylemiş oldu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON: OYUNUN KURALI MAÇ OYNANIRKEN DEĞİŞTİRİLMESİ
“Ekonomi idaresinde kimin ne dediği belirli değil. Şahap Kavcıoğlu bir şey söylüyor, Lütfü Elvan bir şey söylüyor, Tayyip Erdoğan da değişik bir şey söylüyor” diye kelamlarına devam eden Öztrak’a MB Başkanı’nın çekirdek ve besin enflasyonunda yaptığı açıklamalarla gittiği telaffuz değişikliği de soruldu.
Öztrak şu açıklamayı yaptı:
“Merkez Bankalarının en kıymetli sermayesi inançtır. İnancın gerisinde de makul bir istikrar olması lazım. Artık siz diyeceksiniz ki, ben TÜFE’yi temel alıyorum, ona göre yürüyorum, benim faizlerim TÜFE altında olmayacak diyorsunuz fakat TÜFE yükselmeye başlıyor, siz hiç bir hazırlık yapmıyorsunuz, piyasalara doyurucu bir izahat yapmayıp çıkıp evet enflasyon arttı fakat ben artık TÜFE’yi değil çekirdek enflasyon sayılarından birini kullanacağım, hangisi işime geliyor, C işime geliyor, ona nazaran de faizi belirleyeceğim. Bu oyunun kuralının maç oynanırken değiştirilmesidir. Bir merkez bankası lideri bunu yaparsa o ülkenin parası da %2’ye yakın kıymet kaybeder.”
Öztrak ayrıyeten kendisine enflasyon düşmeden yapılacak faiz indirimlerinin kurda rekorlar getirme ihtimalinin karamsar bir beklenti olup olamadığı sorulduğunda şu yanıtı verdi:
“Benim gördüğüm doğal bir yandan Lira konusunda yeni bedel kayıplarını gündeme getirir, bir yandan ister istemez faizleri tesirler, biz isteriz olağan faizler düşsün, Türkiye en yüksek faizi vereceğine en düşük faizi versin lakin bunlar istikrar, inanç gerektirir. Siz iktisatta istikrarı, itimadı bitirmişsiniz istiyorsunuz ki hem enflasyon düşsün hem faiz. Artık bu biçimde bir hayat yok, bunu daha evvel de yapmaya çalıştılar Türkiye 128 milyar dolar rezerv kaybetti. Bugünkü ıstıraplarımızın temelinde, dışarıya karşı iktisadın dayanma gücünün düşük olmasının sebebi, seçim kazanabilmek için uydurma istikrar havası basılması için, o 128 milyar doların buharlaştırılmasıdır. Artık bugün geldiğimiz noktada bir daha birebir şeyi yapmak istiyorlar bunun bedeli nitekim devasa yükseklikte olur. Ben buradan tekrar söylüyorum artık bu iktidara itimat bitmiştir. İtimadın kalmadığı ortamda Erdoğan şahsım hükümeti ile devam ısrarı milletin sırtındaki yükü artıracaktır. Türkiye’nin yeni kurallara, kurumlara ve takımlara muhtaçlığı vardır.”