Cumhurbaşkanı Erdoğan, faiz konusundaki genel yaklaşımdan farklı halinin parti, tahminen hükümet ortasında yadırganıyor bulunmasına reaksiyon olarak “Bu mevzuda nass var, nass” üzere bir cümle kurdu. “Nass sizi bağlamıyor mu, nass varken hala niye benim halimi tartışıyorsunuz?” üzere bir sitem de okunuyordu kelamlarından.
Nass (çift ‘s’li) “kesin kural” manasına geliyor. Kimi medya organlarına yansıdığı üzere “Nâs suresi”nden bahsedilmiyor.
Gerçek, Kur’an’ın “Faiz – riba” ile ilgili beyanları açık ve “Allah ve Rasulü ile savaşmak” üzere, “Şeytan çarpmış olmak” üzere “Ateş ehli olmak” üzere çok kınayıcı bir muhteva taşıyor. O ayetleri okuyalım:
“Faiz yiyenler, şeytan çarpmış kimsenin kalkışı üzere kabirlerinden kalkarlar. Bu, onların “Alışveriş de faiz gibidir” demeleri yüzündendir. halbuki Allah alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır. Kime Rabbinden bir öğüt ulaşır ve o da bundan vazgeçerse, öncedence almış olduğu kendisine aittir; işi ise Allah’a kalmıştır. Her kim yeniden faize dönecek olursa, öyleleri de ateş ehlidir ve orada ebedî olarak kalacaklardır.” (Bakara, 275)
“Allah faizi mahveder, halbuki sadakaları bereketlendirir. Allah günahta ve inkârda direnen hiç kimseyi sevmez.” (Bakara, 276)
“Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve artık faizin peşini bırakın, şayet sahiden müminler iseniz.” (Bakara, 278)
“Şayet bu biçimde yapmazsanız, bu biçimde Allah ve Resulü tarafınca size savaş açılmış olduğunu bilin. Şayet tevbe ederseniz, sermayeleriniz sizindir. Haksızlık etmezsiniz, haksızlığa da uğramazsınız.” (Bakara, 279)
Kur’an’ın bu kararını bilen beşerler, faizli sürece dokunmaktan kaçınırlar, kaçınmaları lazım.
Fakat faizle ilgili geniş bir tartışma yerinin de bulunduğu biliniyor. Evvel faizle riba içinde fark var mı, sorusu etrafında, daha sonra faizle enflasyon içindeki münasebet sebebiyle faizin oranlarıyla ilgili tartışmalar sürüp gidiyor. Bir de “küresel ekonomik sistem, onun her ülkeye yansıması yüzünden faizden korunmanın imkânı” tartışmalara kapı aralıyor.
Peygamberimizden bir hadis-i şerif rivayet ediliyor: “Öyle bir vakit gelecek ki faiz yemeyen kimse kalmayacak, faiz yemeyenlere de faizin tozu bulaşacaktır.” (Ebu Davud, Kitabul Buyu’, 3331)
Diyelim “ faizin en azından tozundan etkilenecek” bir ekonomik iklim oluştu, nasıl korunacak beşerler, sorusu soruluyor. Fertler kendi hayatları ortasında, iş insanları iş hayatları ortasında daima bir ikilem yaşıyorlar. Toplum ortasında, faizli her türlü süreçten, hatta vade farklı alışverişten bile kaçınan beşerler olduğunu biliyorum. Ancak bu hassasiyet, insanları faizli bir dünyadan ne kadar soyutlayabiliyor? Bütün sistemin faizli yapı ortasında oluştuğu bir tabanda kim ferdi olarak “Faizin tozu”ndan etkilenmeyebilir? Maaşı bankaya yatan, banka üzerinden havaleler yürüten, bankalardan kredi kartı kullanan, Diyanet’in verdiği fetva ile düşük faizli konut kredisi çeken beşerler en azından faizin tozundan etkilenmiyorlar mı? Faizsiz finans kuruluşlarıyla münasebet ne kadar faizsizdir örneğin? örneğin, örneğin?
Sayın Cumhurbaşkanı’nın faiz – nass yaklaşımına gelince, orada ortaya önemli sorular çıktığı bir gerçek.
Beşerler, “faize ‘nass’ sebebiyle karşı iseniz, bu biçimde niye sıfırlamıyorsunuz?” diye sormakta haksız olmazlar. Birebir biçimde “Faizin yüzde 16’sı nassa karşıt da 15’i nass ortasında mi?” diye sormakta da haksız olmazlar. “Yatırımcılara faizi yüzde 15’e indirdik niye kredi kullanmıyorsunuz?” diye sormak da insanları faizli sürece teşvik değil mi?” diye sorduklarında da haksız olmazlar. Tıpkı biçimde “Şu şu alanlarda en küçük gecikmelerde niye faiz uygulanıyor?” diye sormakta da haksız olmazlar. Birebir biçimde “Dünyada bir epey ülke epeyce düşük faizlerle kredi bulurken, Türkiye niye risk primi sebebiyle üstelik döviz bazında devasa yükseklikte faiz ödüyor, kredi bulmak için global finans odaklarının kapısını çalıyor?” diye sormakta haksız olmazlar.
Sokaktaki insan bunları sorar. “Z kuşağı” diyoruz ya hani, “Gençlerin İslam’la ilişkileri” diyoruz ya, “nass”ı bu kadar siyasetin içine taşıdığınızda ve kendi siyasetlerinizi desteklemek için kullandığınızda, ortaya çıkan soruları da cevaplamalısınız.
Doğal ki bu sorular sayın Cumhurbaşkanı’na sorulamıyor. Ancak husus, İslam hukukçularını, İslam fıkhını, laik bir konseyi tertipte “nass ve hayat ilişkisi” açısından tüm islami ilimleri, ötürüsıyla bu bahislerle iştigal eden ilim adamlarımızı ilgilendiriyor.
Zira gelinen noktada siyasi iktidarın siyasetlerine karşı olan beşerler, nass’ı da yani Kur’an’ın kararlarını de tartışmaya yöneliyor. Sizin niyetiniz bu biçimde bir tartışmaya kapı aralamak olmasa bile, üretilen sonuç bu oluyor.
Nass (çift ‘s’li) “kesin kural” manasına geliyor. Kimi medya organlarına yansıdığı üzere “Nâs suresi”nden bahsedilmiyor.
Gerçek, Kur’an’ın “Faiz – riba” ile ilgili beyanları açık ve “Allah ve Rasulü ile savaşmak” üzere, “Şeytan çarpmış olmak” üzere “Ateş ehli olmak” üzere çok kınayıcı bir muhteva taşıyor. O ayetleri okuyalım:
“Faiz yiyenler, şeytan çarpmış kimsenin kalkışı üzere kabirlerinden kalkarlar. Bu, onların “Alışveriş de faiz gibidir” demeleri yüzündendir. halbuki Allah alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır. Kime Rabbinden bir öğüt ulaşır ve o da bundan vazgeçerse, öncedence almış olduğu kendisine aittir; işi ise Allah’a kalmıştır. Her kim yeniden faize dönecek olursa, öyleleri de ateş ehlidir ve orada ebedî olarak kalacaklardır.” (Bakara, 275)
“Allah faizi mahveder, halbuki sadakaları bereketlendirir. Allah günahta ve inkârda direnen hiç kimseyi sevmez.” (Bakara, 276)
“Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve artık faizin peşini bırakın, şayet sahiden müminler iseniz.” (Bakara, 278)
“Şayet bu biçimde yapmazsanız, bu biçimde Allah ve Resulü tarafınca size savaş açılmış olduğunu bilin. Şayet tevbe ederseniz, sermayeleriniz sizindir. Haksızlık etmezsiniz, haksızlığa da uğramazsınız.” (Bakara, 279)
Kur’an’ın bu kararını bilen beşerler, faizli sürece dokunmaktan kaçınırlar, kaçınmaları lazım.
Fakat faizle ilgili geniş bir tartışma yerinin de bulunduğu biliniyor. Evvel faizle riba içinde fark var mı, sorusu etrafında, daha sonra faizle enflasyon içindeki münasebet sebebiyle faizin oranlarıyla ilgili tartışmalar sürüp gidiyor. Bir de “küresel ekonomik sistem, onun her ülkeye yansıması yüzünden faizden korunmanın imkânı” tartışmalara kapı aralıyor.
Peygamberimizden bir hadis-i şerif rivayet ediliyor: “Öyle bir vakit gelecek ki faiz yemeyen kimse kalmayacak, faiz yemeyenlere de faizin tozu bulaşacaktır.” (Ebu Davud, Kitabul Buyu’, 3331)
Diyelim “ faizin en azından tozundan etkilenecek” bir ekonomik iklim oluştu, nasıl korunacak beşerler, sorusu soruluyor. Fertler kendi hayatları ortasında, iş insanları iş hayatları ortasında daima bir ikilem yaşıyorlar. Toplum ortasında, faizli her türlü süreçten, hatta vade farklı alışverişten bile kaçınan beşerler olduğunu biliyorum. Ancak bu hassasiyet, insanları faizli bir dünyadan ne kadar soyutlayabiliyor? Bütün sistemin faizli yapı ortasında oluştuğu bir tabanda kim ferdi olarak “Faizin tozu”ndan etkilenmeyebilir? Maaşı bankaya yatan, banka üzerinden havaleler yürüten, bankalardan kredi kartı kullanan, Diyanet’in verdiği fetva ile düşük faizli konut kredisi çeken beşerler en azından faizin tozundan etkilenmiyorlar mı? Faizsiz finans kuruluşlarıyla münasebet ne kadar faizsizdir örneğin? örneğin, örneğin?
Sayın Cumhurbaşkanı’nın faiz – nass yaklaşımına gelince, orada ortaya önemli sorular çıktığı bir gerçek.
Beşerler, “faize ‘nass’ sebebiyle karşı iseniz, bu biçimde niye sıfırlamıyorsunuz?” diye sormakta haksız olmazlar. Birebir biçimde “Faizin yüzde 16’sı nassa karşıt da 15’i nass ortasında mi?” diye sormakta da haksız olmazlar. “Yatırımcılara faizi yüzde 15’e indirdik niye kredi kullanmıyorsunuz?” diye sormak da insanları faizli sürece teşvik değil mi?” diye sorduklarında da haksız olmazlar. Tıpkı biçimde “Şu şu alanlarda en küçük gecikmelerde niye faiz uygulanıyor?” diye sormakta da haksız olmazlar. Birebir biçimde “Dünyada bir epey ülke epeyce düşük faizlerle kredi bulurken, Türkiye niye risk primi sebebiyle üstelik döviz bazında devasa yükseklikte faiz ödüyor, kredi bulmak için global finans odaklarının kapısını çalıyor?” diye sormakta haksız olmazlar.
Sokaktaki insan bunları sorar. “Z kuşağı” diyoruz ya hani, “Gençlerin İslam’la ilişkileri” diyoruz ya, “nass”ı bu kadar siyasetin içine taşıdığınızda ve kendi siyasetlerinizi desteklemek için kullandığınızda, ortaya çıkan soruları da cevaplamalısınız.
Doğal ki bu sorular sayın Cumhurbaşkanı’na sorulamıyor. Ancak husus, İslam hukukçularını, İslam fıkhını, laik bir konseyi tertipte “nass ve hayat ilişkisi” açısından tüm islami ilimleri, ötürüsıyla bu bahislerle iştigal eden ilim adamlarımızı ilgilendiriyor.
Zira gelinen noktada siyasi iktidarın siyasetlerine karşı olan beşerler, nass’ı da yani Kur’an’ın kararlarını de tartışmaya yöneliyor. Sizin niyetiniz bu biçimde bir tartışmaya kapı aralamak olmasa bile, üretilen sonuç bu oluyor.