İsrail’de yaklaşık 12 yıl süren Binyamin Netanyahu periyodunda sona gelindi. Seçimleri 8 partinin oluşturduğu koalisyon kazandı ve geçtiğimiz akşam Meclisten itimat oyu da alarak nazaranve başladı. Koalisyonda birinci sefer Filistinli İsrail vatandaşları da temsil ediliyor. birebir vakitte İsrail’in açtığı yeni sayfada sürdüreceği siyasetlerin nasıl olacağı ise gündemde yer tuttu. Yeni hükümetin İsrail-Türkiye içindeki gerginliğe nasıl yansıyacağı da merak konusu oldu.
EuroNews’te yer alan habere bakılırsa; İsrail-Türkiye bağlantılarını yakından takip eden uzmanlar yeni hükümetin iki ülke içindeki münasebete nasıl yansıyabileceğini kıymetlendirdi.
Uzmanlar, “koalisyonun iktidarı ne kadar elinde tutacağı” sorusuna bilhassa vurgu yaparak fazlaca partili hükümetin uzun ömürlü olma ihtimaline temkinli yaklaşıyor. Hemfikir oldukları öbür bir nokta ise “Ankara-Tel Aviv içindeki rüzgarın taraf değiştirmesinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tavrına bağlı olduğu” tarafında.
‘ANKARA’NIN TAVRI ÖNEMLİ’
İsrail’de siyasi durumun kırılgan olduğunu aktaran Tel Aviv Üniversitesi’nden Profesör Ofra Bengio, “Erdoğan, o kadar derin ideolojik ve siyasi saiklerle hareket ediyor ki İsrail tarafında iktidarda kim olursa olsun, Ankara tavrını değiştirmediği sürece münasebetlerde ileri seviyede bir değişim olmaz” dedi.
Illinois Eyalet Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Yusuf Sarfati ise ideolojik olarak epeyce geniş bir tabana yayılan, sekiz siyasi partiden oluşan ve birinci kez Filistinli İsrail vatandaşlarını temsil eden bir partinin de katıldığı bu koalisyonun nasıl bir dış siyaset izleyeceğini kestirmenin güç olduğunu aktarıyor.
‘KISA VADEDE İSRAİL DIŞ SİYASETİNDE KESKİN BİR EKSEN DEĞİŞİKLİĞİ BEKLEMİYORUM’
“Kısa vadede İsrail dış siyasetinde fazlaca keskin bir eksen değişikliği olacağını varsayım etmiyorum. Erdoğan ile birebir atışmalara giren Netanyahu’nun başbakanlıktan ayrılması iki ülke içindeki alakaların olağanlaşması için bir fırsat alanı oluşturabilir” diyen Sarfati de Bengio üzere, bu fırsatın kullanılması için Türkiye’nin somut adımlar atması gerektiği görüşünü paylaşıyor.
“İslamcı Ra’am partisinin koalisyona iştirakinin Orta Doğu’da kendisini İslamcılığın hamisi olarak nazarann AK Parti ile hükümet içinde bir bağlantı kanalı açabilir” diyen Sarfati, bu olasılığın niye düşük olduğunu ise şu sözlerle deklare etti:
“Ra’am partisi önderi Mansur Abbas’ın, son seçimlerde partisini İsrail’in Filistinli azınlığının gereksinimlerini karşılayan pragmatik bir aktör olarak konumlandırması ve ideolojik telaffuzlardan uzak durması, AK Parti ile muhtemel yeni hükümet içinde bir arabuluculuk yapma mümkünlüğünü zayıf kılıyor.”
‘HÜKÜMET ÖNCELİKLE İÇ PROBLEMLERE ODAKLANACAK’
Türkiye-İsrail münasebetleri uzmanı Brooklyn College öğretim üyesi Dr. Louis Fishman, yeni koalisyonun dış siyasette önceliği başka ülkelere vereceği kanısında. “Öncelikle iç sorunlara odaklanacak olan hükümet için ABD ile bağlantıları sürdürme, Birleşik Arap Emirlikleri ile kurulan bağların istikrarı ve Ürdün ve Mısır’la diyalog, Türkiye ile ilişkilerdilk evvel gelecektir” tabirlerini kullanan Fishman, tarihi koalisyonu oluşturan partilerin önderi ile Erdoğan içindeki hasımlığı de hatırlattı.
İkili ilgilerin düzelmesinde Türkiye’nin tavrının değerli olduğu konusunda başka uzmanlarla birebir görüşte olan Dr. Louis Fishman, yeni bir diyalogun başlaması için birinci adımın Ankara’dan beklendiğini söylemiş oldu.
Koalisyonun ömrünün ne kadar süreceğinin beli olmadığını vurgulayan Fishman, İsrail’in siyasi atmosferindeki hassasiyete de dikkat çekerek iki ülke içindeki bağlarda değerli ölçüde bir değişikliğin ‘en azından şimdilik’ ufukta görünmediğini söz etti.
‘İSRAİL İSMİNE UMUT VERİCİ BİR GELİŞME’
Ankara Siyasetler Merkezi Londra Temsilcisi Dr. Selin Nasi, koalisyon hükümetinin geniş tabana yayılmasının değerine vurgu yaparak “gayet geniş ve birbirine zıt ideolojik görüşlü partiler barındıran bir koalisyon hükümeti iktidara geliyor. Kudüs’te başlayıp öbür kentlere yayılan şiddet olayları ve 11 gün süren İsrail-Hamas çatışmasının dumanı çabucak hemen tüterken, partilerin ortalarına bir Arap partisini de alarak uzlaşma sağlayabilmiş olması epey kıymetli. Bilhassa, toplumsal kutuplaşma ve popülist siyasetle gayret açısından İsrail ismine umut verici bir gelişme” dedi.
“elbet, bu kadar geniş bir koalisyonun karar alıp yönetmesi kolay olmayacak. Koalisyonun bir ortada kalması, tüm partilerin birtakım ideolojik ödünler vererek, ölçülü bir ortak noktada buluşabilmelerine bağlı” diyen Nasi de Ankara-Tel Aviv çizgisinde radikal bir değişiklik beklemeyen görüşleri paylaşıyor.
‘İSRAİL’İN TÜRKİYE’DEN BEKLENTİLERİ AYNI’
Dr. Nasi, “Başbakan Netanyahu ile Cumhurbaşkanı Erdoğan içindeki geçmişten gelen kan uyuşmazlığı sebebiyle, hükümet değişikliği ve bilhassa Müslüman Kardeşler ideolojisine yakın bir Arap Partisi’nin (Raam) koalisyon ortağı olması, Ankara açısından münasebetlerde yeni bir sayfa açılması için fırsat sunuyor” dedi lakin bu fırsatın kullanılmasında topun Ankara’da olduğunu ekledi.
“Türkiye-İsrail olağanlaşma sürecinin dinamikleri İsrail açısından değişmiş değil” diyen Nasi, “İsrail’in Türkiye’den beklentileri birebir. Ankara’nın Hamas konusunda -örgütün Türk topraklarındaki operasyonlarını kısıtlamak da dahil olmak üzere-İsrail’in güvenlik tasalarını giderecek somut adımlar atması isteniyor” diye konuştu.
Dr. Nasi iki ülke içindeki alakaları şu biçimde özetliyor:
“Türkiye ve İsrail 2010’dan bu yana alakaları kompartmantalize bir biçimde yürütüyor. Ticaret katlanarak büyümekte. İstihbarat alışverişi devam ediyor. Vakit zaman bölgesel krizlerde koordineli olmasa da iki ülkenin tıpkı tarafta yer aldığını görüyoruz. birebir vakitte, İsrail bölgede eskisi üzere yalnız bir ülke değil. ötürüsıyla, Ankara ideoloji odaklı dış siyaset izlemeye devam ettiği surece, İsrail’in mevcut statükoyu değiştirmek için epeyce da istekli olacağını sanmıyorum.
‘REALİST BİR TABANA TAŞINMASI GEREKİYOR’
“Nitekim, İsrail Türkiye’nin yakın vakte kadar süren diplomatik yakınlaşma teşebbüslerine açık kapı bırakmakla bir arada temkinli biçimde yaklaşıyordu.
“Son analizde, kalıcı olağanlaşma, ikili ilgilerin, her iki ülkenin stratejik çıkarlarına uygun realist bir yere taşınmasını gerektiriyor. Türkiye’nin İsrail ile münasebetlerini düzeltmesi Filistin sıkıntısında de daha yapan ve yardımcı bir rol oynamasına imkan tanıyacaktır.”
EuroNews’te yer alan habere bakılırsa; İsrail-Türkiye bağlantılarını yakından takip eden uzmanlar yeni hükümetin iki ülke içindeki münasebete nasıl yansıyabileceğini kıymetlendirdi.
Uzmanlar, “koalisyonun iktidarı ne kadar elinde tutacağı” sorusuna bilhassa vurgu yaparak fazlaca partili hükümetin uzun ömürlü olma ihtimaline temkinli yaklaşıyor. Hemfikir oldukları öbür bir nokta ise “Ankara-Tel Aviv içindeki rüzgarın taraf değiştirmesinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tavrına bağlı olduğu” tarafında.
‘ANKARA’NIN TAVRI ÖNEMLİ’
İsrail’de siyasi durumun kırılgan olduğunu aktaran Tel Aviv Üniversitesi’nden Profesör Ofra Bengio, “Erdoğan, o kadar derin ideolojik ve siyasi saiklerle hareket ediyor ki İsrail tarafında iktidarda kim olursa olsun, Ankara tavrını değiştirmediği sürece münasebetlerde ileri seviyede bir değişim olmaz” dedi.
Illinois Eyalet Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Yusuf Sarfati ise ideolojik olarak epeyce geniş bir tabana yayılan, sekiz siyasi partiden oluşan ve birinci kez Filistinli İsrail vatandaşlarını temsil eden bir partinin de katıldığı bu koalisyonun nasıl bir dış siyaset izleyeceğini kestirmenin güç olduğunu aktarıyor.
‘KISA VADEDE İSRAİL DIŞ SİYASETİNDE KESKİN BİR EKSEN DEĞİŞİKLİĞİ BEKLEMİYORUM’
“Kısa vadede İsrail dış siyasetinde fazlaca keskin bir eksen değişikliği olacağını varsayım etmiyorum. Erdoğan ile birebir atışmalara giren Netanyahu’nun başbakanlıktan ayrılması iki ülke içindeki alakaların olağanlaşması için bir fırsat alanı oluşturabilir” diyen Sarfati de Bengio üzere, bu fırsatın kullanılması için Türkiye’nin somut adımlar atması gerektiği görüşünü paylaşıyor.
“İslamcı Ra’am partisinin koalisyona iştirakinin Orta Doğu’da kendisini İslamcılığın hamisi olarak nazarann AK Parti ile hükümet içinde bir bağlantı kanalı açabilir” diyen Sarfati, bu olasılığın niye düşük olduğunu ise şu sözlerle deklare etti:
“Ra’am partisi önderi Mansur Abbas’ın, son seçimlerde partisini İsrail’in Filistinli azınlığının gereksinimlerini karşılayan pragmatik bir aktör olarak konumlandırması ve ideolojik telaffuzlardan uzak durması, AK Parti ile muhtemel yeni hükümet içinde bir arabuluculuk yapma mümkünlüğünü zayıf kılıyor.”
‘HÜKÜMET ÖNCELİKLE İÇ PROBLEMLERE ODAKLANACAK’
Türkiye-İsrail münasebetleri uzmanı Brooklyn College öğretim üyesi Dr. Louis Fishman, yeni koalisyonun dış siyasette önceliği başka ülkelere vereceği kanısında. “Öncelikle iç sorunlara odaklanacak olan hükümet için ABD ile bağlantıları sürdürme, Birleşik Arap Emirlikleri ile kurulan bağların istikrarı ve Ürdün ve Mısır’la diyalog, Türkiye ile ilişkilerdilk evvel gelecektir” tabirlerini kullanan Fishman, tarihi koalisyonu oluşturan partilerin önderi ile Erdoğan içindeki hasımlığı de hatırlattı.
İkili ilgilerin düzelmesinde Türkiye’nin tavrının değerli olduğu konusunda başka uzmanlarla birebir görüşte olan Dr. Louis Fishman, yeni bir diyalogun başlaması için birinci adımın Ankara’dan beklendiğini söylemiş oldu.
Koalisyonun ömrünün ne kadar süreceğinin beli olmadığını vurgulayan Fishman, İsrail’in siyasi atmosferindeki hassasiyete de dikkat çekerek iki ülke içindeki bağlarda değerli ölçüde bir değişikliğin ‘en azından şimdilik’ ufukta görünmediğini söz etti.
‘İSRAİL İSMİNE UMUT VERİCİ BİR GELİŞME’
Ankara Siyasetler Merkezi Londra Temsilcisi Dr. Selin Nasi, koalisyon hükümetinin geniş tabana yayılmasının değerine vurgu yaparak “gayet geniş ve birbirine zıt ideolojik görüşlü partiler barındıran bir koalisyon hükümeti iktidara geliyor. Kudüs’te başlayıp öbür kentlere yayılan şiddet olayları ve 11 gün süren İsrail-Hamas çatışmasının dumanı çabucak hemen tüterken, partilerin ortalarına bir Arap partisini de alarak uzlaşma sağlayabilmiş olması epey kıymetli. Bilhassa, toplumsal kutuplaşma ve popülist siyasetle gayret açısından İsrail ismine umut verici bir gelişme” dedi.
“elbet, bu kadar geniş bir koalisyonun karar alıp yönetmesi kolay olmayacak. Koalisyonun bir ortada kalması, tüm partilerin birtakım ideolojik ödünler vererek, ölçülü bir ortak noktada buluşabilmelerine bağlı” diyen Nasi de Ankara-Tel Aviv çizgisinde radikal bir değişiklik beklemeyen görüşleri paylaşıyor.
‘İSRAİL’İN TÜRKİYE’DEN BEKLENTİLERİ AYNI’
Dr. Nasi, “Başbakan Netanyahu ile Cumhurbaşkanı Erdoğan içindeki geçmişten gelen kan uyuşmazlığı sebebiyle, hükümet değişikliği ve bilhassa Müslüman Kardeşler ideolojisine yakın bir Arap Partisi’nin (Raam) koalisyon ortağı olması, Ankara açısından münasebetlerde yeni bir sayfa açılması için fırsat sunuyor” dedi lakin bu fırsatın kullanılmasında topun Ankara’da olduğunu ekledi.
“Türkiye-İsrail olağanlaşma sürecinin dinamikleri İsrail açısından değişmiş değil” diyen Nasi, “İsrail’in Türkiye’den beklentileri birebir. Ankara’nın Hamas konusunda -örgütün Türk topraklarındaki operasyonlarını kısıtlamak da dahil olmak üzere-İsrail’in güvenlik tasalarını giderecek somut adımlar atması isteniyor” diye konuştu.
Dr. Nasi iki ülke içindeki alakaları şu biçimde özetliyor:
“Türkiye ve İsrail 2010’dan bu yana alakaları kompartmantalize bir biçimde yürütüyor. Ticaret katlanarak büyümekte. İstihbarat alışverişi devam ediyor. Vakit zaman bölgesel krizlerde koordineli olmasa da iki ülkenin tıpkı tarafta yer aldığını görüyoruz. birebir vakitte, İsrail bölgede eskisi üzere yalnız bir ülke değil. ötürüsıyla, Ankara ideoloji odaklı dış siyaset izlemeye devam ettiği surece, İsrail’in mevcut statükoyu değiştirmek için epeyce da istekli olacağını sanmıyorum.
‘REALİST BİR TABANA TAŞINMASI GEREKİYOR’
“Nitekim, İsrail Türkiye’nin yakın vakte kadar süren diplomatik yakınlaşma teşebbüslerine açık kapı bırakmakla bir arada temkinli biçimde yaklaşıyordu.
“Son analizde, kalıcı olağanlaşma, ikili ilgilerin, her iki ülkenin stratejik çıkarlarına uygun realist bir yere taşınmasını gerektiriyor. Türkiye’nin İsrail ile münasebetlerini düzeltmesi Filistin sıkıntısında de daha yapan ve yardımcı bir rol oynamasına imkan tanıyacaktır.”