Suriyeliler konusu rayına oturtulamamışken Afganistan’dan başlayan yeni göç dalgası sıkıntıyı bir daha gündemin birinci sırasına taşıdı. Fakat süreç sağduyulu yaklaşım yerine karşılıklı suçlamalar üzerinden işletilince ‘yabancı düşmanlığına’ dönüşme tehlikesi doğdu. ‘10 kat fazla su faturası alacağız’ yaklaşımının da ‘Sanayiyi ayakta tutuyorlar’ yaklaşımının da ateşe akaryakıt dökmekten öbür işe yaramayacağı bir sefer daha anlaşıldı.
HEMEN HÜKÜMET ÖNCÜLÜĞÜNDE YENİ BİR YOL HARİTASI OLUŞTURULMALI
Hem iç kamuoyundaki mevcut tablo birebir vakitte AB’nin Türkiye’yi ‘tampon ülke’ olarak görmesi, göç konusunda en kıymetli eksikliğin siyasetsizlik olduğunu gösterdi. ‘Mültecileri gönderelim mi göndermeyelim mi’ tartışmasının tahlile katkı sağlamayacağı ortadayken bunun yerine daha fazla vakit kaybedilmeden hükümet öncülüğünde, STK’lardan akademiye her bileşenin ortak katkısıyla rasyonel bir plan hazırlanması gerektiği açıklandı.
KİTLESEL GÖÇE KARŞI YOL HARİTASI YOK, TOPLUMSAL KUTUPLAŞMA VAR
İran hududundan gerçekleşen Afgan göçü ‘yabancıya on kat fatura’ ve ‘olmasalar sanayi batar’ yaklaşımlarıyla kutuplaşma başlığı haline geldi. 10 yıldır milyonlara konut sahipliği yapılmasına rağmen sağlam temellere dayalı bir göçmen siyasetinin olmaması asıl sorunun ıskalandığını ortaya koyuyor. Türkiye’nin gerçek beka meselesine karşı bir yol haritası gerekiyor.
GERÇEK BEKA SIKINTISINA ACİL STRATEJİ KURAL
Resmi bilgilere bakılırsa 3 milyon 675 bin Suriyeli sığınmacıya konut sahipliği yapan Türkiye, İran sonu üzerinden günde bin-bin 500 kaçak geçişin akabinde bu kere Afgan göçünü tartışıyor. ABD’nin 20 yıl daha sonra plansız çekilmesiyle bir arada Taliban’ın mevzi kazandığı Afganistan’dan kaçanlar, etraf ülkelere gidiyor. Yalnızca bir pasaport ofisine günde 10 bin Afgan müracaatta bulunuyor. Bu sayının olağanın beş katı olduğu belirtiliyor. Dün İstanbul’da 32 farklı ülke mensubu toplam 415 yabancı asıllı kişinin yakalanması Türkiye’nin kaçak geçişlere karşı faal çaba edemediğini ortaya koyuyor.
Resmi olmayan bilgilere bakılırsa sayıları 5 milyonu aşan göçmenlerin Türkiye’deki varlığı, kamuoyunun en kıymetli gündem unsuru haline geldi. Provokasyona açık hassas husustaki tartışmalar, uç noktalarda yürütülüyor. Türkiye’nin sağlam temellere dayanan aktif bir göç siyasetinin olmaması, 10 yıldır milyonlarca Suriyeliye mesken sahipliği yapılmasına rağmen bir göçmen bakanlığı kurulmaması ve yabancıların topluma entegrasyonu üzere başlıklar karşılıklı suçlamaların gölgesinde kaldı. Yabancı düşmanlığına dönüşme tehlikesi bulunan mevzuya ait toplumsal medyadaki kutuplaşma tepe yaptı. Son olarak Zeytinburnu kıyısında askeri üniforma giyen Afganların kümeler halinde dolaşması ve birtakım kıyılardan çekilen imajlar tansiyonu körükledi.
Siyasetin de bahse yaklaşımı göç ve göçmen sıkıntısına karşı bir yol haritasının bulunmadığını gösteriyor. Kılıçdaroğlu’nun ‘’İktidara geldiğimizde Suriyelileri göndermek istiyoruz’’ kelamları karşısında Erdoğan ‘’Bize sığınan Allah’ın kullarını biz katillerin kucağına atmayız’’ karşılığının akabinde Bolu Belediye Lideri Tanju Özcan’ın uygulaması tartışmayı büyüttü. Özcan, yabancı uyrukluların su faturası ve katı atık vergilerine 10 kat artırım yapacağını duyurdu. Bu uygulama insan haklarına ters olduğu nedeni öne sürülerek eleştirilse de toplumsal medyada Özcan’a takviye verenler de oldu.
Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı, Özcan hakkında ‘nazaranvi berbata kullanma’ ile ‘nefret ve ayrımcılık’ suçlamalarıyla soruşturma başlattı. Bolu Valisi Ahmet Ümit “Karar alınırsa gerekli teşebbüslerde bulunulur” açıklaması yaptı. Bağımsız İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ ise Özcan’a takviye verdi. Özdağ “Ayyıldız Hareketi olarak gerisindeyiz. Arkadaşlarımızla önümüzdeki hafta ziyaret ederek dayanak vereceğim” dedi. Özcan’ın uygulamasına partisi de karşı çıktı. CHP idaresinin akabinde İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ve İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, entegrasyonun değerine dikkat çekti. Hatay Büyükşehir Belediye Lideri Lütfü Savaş ise kentteki son durumu anlattı. Savaş “İki toplum içinde toplumsal hayatta büyük bir uyumsuzluk var. Kentimizdeki Suriyelilerin nüfusu giderek artıyor. Vatandaşlarımızın topraklarını satın almaya başladılar. bu biçimde giderse hudutlarımızda toprak sahibi olacaklar” tabirini kullandı.
Öte yandan “Suriyeliler giderse sanayi batar” diyen AK Parti Genel Lider Yardımcısı Mehmet Özhaseki’nin sözleri de eleştiriliyor. CHP Kayseri Milletvekili Çetin Arık “Şahlandıracağız söylemiş olduğiniz Türkiye iktisadını 19 yılda mültecilere muhtaç hale getirdiniz. Kendi kentimizde yabancı olduk” dedi. CHP İstanbul Milletvekili ve Genel Lider Başdanışmanı Erdoğan Toprak ise göçmen akınının yaşandığı Van’da İran’a işaret etti. Türkiye’yi yeni bir tehlikenin beklediğini belirten Toprak “Afganistan ve Pakistan’dan 6,5 milyona yakın insan, bu ülkeye göç etmek üzere. Farklı yerlerde tutuluyorlar. İran, bunlara olabildiğine yol açmaya başladı. İran’ın bu işte parmağının olduğunu düşünüyorum. Devletler seviyesinde bu işin görüşülmesi lazım. Artık Türkiye’nin hudutlarından bu insanların geçmemesi lazım. Bu kadar göçmeni, bu ülkenin kaldırması mümkün değil. Bu ülkenin huzuru, refahı kalmadı. Ben o insanları suçlamıyorum lakin insanların elini kolunu sallayarak sondan yüz binlerin geçmesini yanlış ve tehlikeli buluyorum. Vatandaşlarımız için gelecekle ilgili dert duyuyorum” dedi.
HDP Göçmen ve Mülteciler Komitesi ile Halklar ve İnançlar Komitesi’nun açıklamasında ise “Mültecilere karşı ırkçı telaffuzları de mülteciliğin araçsallaştırılmasını da kabul etmiyoruz” denildi. DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu da “Göçmenlerin insan olduğunu gözardı eden ve insanları savaş lisanıyla işgalci olarak tanımlayan yaklaşım biçimleri yalnızca üniversal insan hakları ve mülteci hukukunu gözardı etmiyor, hem de ülkemizin hukuk devleti ve demokrasiden daha fazla uzaklaşmasını teşvik ediyor” paylaşımı yaptı. Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Bülent Kaya, evvela göçmenlerin kayıt altına alınması gerektiğine dikkat çekti. Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal ise “Bu memleket, Avrupa’ya göçmek isteyenler için zindan değil, biz de Avrupa Birliği’nin gardiyanı değiliz. Mülteci sıkıntısını vicdan ve nefret parantezine sıkıştırmadan aklı selim ile ele almalıyız” davetinde bulundu.
‘İRAN ASKERLERİ BİZİ DÖVÜP SONA BIRAKTI’
kimi birtakım araçlarla birtakım bazı da kilometrelerce yürüyerek evvel İran’a, oradan da yasa dışı yollarla Türkiye’ye giriş yapan Afganistan, Pakistan ve Bangladeş asıllı sistemsiz göçmenler, yol güzergahında akıllı telefonlardaki uygulamalar aracılığıyla birbirleriyle haberleşiyor. Hudut çizgisinde alınan tedbirler ötürüsıyla yakalanmamak için dere yataklarından görüş aralığının olmadığı vakit içinderda kümeler halinde Türkiye’ye giriş yaptıklarını anlatan göçmenler, yüksek fiyatlar ödedikleri insan kaçakçılarıyla imo uygulaması üzerinden sesli ileti yoluyla haberleştiklerini WhatsApptan paylaşılan pozisyon detaylarıyle istikametlerini bulduklarını belirtiyor.
Türkiye’ye yasa dışı yollardan giriş yaparak Van’a gelen Afganistanlılardan Gülap Cemili, ülkelerindeki problemler niçiniyle İran’a göç ettiklerini, yakalandıkları İran askerlerinin makus muamelesine maruz kaldıklarını söylemiş oldu. İran askerlerinin kendilerine azap yaptığını öne süren Cemili “Bazı arkadaşlarımızı öldürdüler. Kimilerimizin kıyafetlerini, paralarını aldıktan daha sonra Türkiye hududuna attılar” dedi.
Yaklaşık 1,5 aydan bu yana yollarda olduğunu anlatan Cemili, şu biçimde konuştu: “İran askerleri bizi döverek Türkiye hududuna bıraktı. Kaçakçılar bize WhatsApptan pozisyon attı ve ‘bu pozisyona gideceksiniz’ dediler. Onlar bizimle gelmiyor, imo programı üzerinden ses kaydı gönderiyorlar, görüşmeleri tespit edilmesin diye numaradan aramıyorlar. Herkes perişan durumda, ne yapacağımızı bilmiyoruz artık. Afganistan’da savaş var. Okulumuzu bombaladılar. Orada duralım, savaşalım ancak kimle savaşalım o muhakkak değil, kardeş kardeşi öldürüyor. Biz de mecbur kaldık İran’a geldik. İran da ‘burası sizin ülkeniz değil’ diyerek dövdüler ve ‘Türkiye’ye gidin’ dediler. Müslüman Müslüman’a bu biçimde bir şey yapmaz. İnsanların başına silah dayıyorlar.” Afganistanlı Şahidullah Afgan ise “Eşref Gani’ye oy verdim dediğim için ‘hangi parmağınla oy kullandın’ dediler ve parmaklarımı kestiler. Kaçarak Türkiye’ye geldim” dedi. Hassen Kosar da Pakistan ve İran askerlerinin yakaladıkları göçmenlere zulüm yaptığını öne sürdü. İran askerlerine görünmemek için gece kapalı yollardan geldiklerini anlatan Kosar, “Kaçakçılara 1200 dolar verip geldim. Ülkemizde savaş var, hangi tarafın yanında yer alsan öbür taraf öldürüyor. Biz ölmek istemiyoruz, bu niçinle de kaçtık. Savaş olmasaydı gelmezdik” tabirlerini kullandı.
HEMEN HÜKÜMET ÖNCÜLÜĞÜNDE YENİ BİR YOL HARİTASI OLUŞTURULMALI
Hem iç kamuoyundaki mevcut tablo birebir vakitte AB’nin Türkiye’yi ‘tampon ülke’ olarak görmesi, göç konusunda en kıymetli eksikliğin siyasetsizlik olduğunu gösterdi. ‘Mültecileri gönderelim mi göndermeyelim mi’ tartışmasının tahlile katkı sağlamayacağı ortadayken bunun yerine daha fazla vakit kaybedilmeden hükümet öncülüğünde, STK’lardan akademiye her bileşenin ortak katkısıyla rasyonel bir plan hazırlanması gerektiği açıklandı.
KİTLESEL GÖÇE KARŞI YOL HARİTASI YOK, TOPLUMSAL KUTUPLAŞMA VAR
İran hududundan gerçekleşen Afgan göçü ‘yabancıya on kat fatura’ ve ‘olmasalar sanayi batar’ yaklaşımlarıyla kutuplaşma başlığı haline geldi. 10 yıldır milyonlara konut sahipliği yapılmasına rağmen sağlam temellere dayalı bir göçmen siyasetinin olmaması asıl sorunun ıskalandığını ortaya koyuyor. Türkiye’nin gerçek beka meselesine karşı bir yol haritası gerekiyor.
GERÇEK BEKA SIKINTISINA ACİL STRATEJİ KURAL
Resmi bilgilere bakılırsa 3 milyon 675 bin Suriyeli sığınmacıya konut sahipliği yapan Türkiye, İran sonu üzerinden günde bin-bin 500 kaçak geçişin akabinde bu kere Afgan göçünü tartışıyor. ABD’nin 20 yıl daha sonra plansız çekilmesiyle bir arada Taliban’ın mevzi kazandığı Afganistan’dan kaçanlar, etraf ülkelere gidiyor. Yalnızca bir pasaport ofisine günde 10 bin Afgan müracaatta bulunuyor. Bu sayının olağanın beş katı olduğu belirtiliyor. Dün İstanbul’da 32 farklı ülke mensubu toplam 415 yabancı asıllı kişinin yakalanması Türkiye’nin kaçak geçişlere karşı faal çaba edemediğini ortaya koyuyor.
Resmi olmayan bilgilere bakılırsa sayıları 5 milyonu aşan göçmenlerin Türkiye’deki varlığı, kamuoyunun en kıymetli gündem unsuru haline geldi. Provokasyona açık hassas husustaki tartışmalar, uç noktalarda yürütülüyor. Türkiye’nin sağlam temellere dayanan aktif bir göç siyasetinin olmaması, 10 yıldır milyonlarca Suriyeliye mesken sahipliği yapılmasına rağmen bir göçmen bakanlığı kurulmaması ve yabancıların topluma entegrasyonu üzere başlıklar karşılıklı suçlamaların gölgesinde kaldı. Yabancı düşmanlığına dönüşme tehlikesi bulunan mevzuya ait toplumsal medyadaki kutuplaşma tepe yaptı. Son olarak Zeytinburnu kıyısında askeri üniforma giyen Afganların kümeler halinde dolaşması ve birtakım kıyılardan çekilen imajlar tansiyonu körükledi.
Siyasetin de bahse yaklaşımı göç ve göçmen sıkıntısına karşı bir yol haritasının bulunmadığını gösteriyor. Kılıçdaroğlu’nun ‘’İktidara geldiğimizde Suriyelileri göndermek istiyoruz’’ kelamları karşısında Erdoğan ‘’Bize sığınan Allah’ın kullarını biz katillerin kucağına atmayız’’ karşılığının akabinde Bolu Belediye Lideri Tanju Özcan’ın uygulaması tartışmayı büyüttü. Özcan, yabancı uyrukluların su faturası ve katı atık vergilerine 10 kat artırım yapacağını duyurdu. Bu uygulama insan haklarına ters olduğu nedeni öne sürülerek eleştirilse de toplumsal medyada Özcan’a takviye verenler de oldu.
Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı, Özcan hakkında ‘nazaranvi berbata kullanma’ ile ‘nefret ve ayrımcılık’ suçlamalarıyla soruşturma başlattı. Bolu Valisi Ahmet Ümit “Karar alınırsa gerekli teşebbüslerde bulunulur” açıklaması yaptı. Bağımsız İstanbul Milletvekili Ümit Özdağ ise Özcan’a takviye verdi. Özdağ “Ayyıldız Hareketi olarak gerisindeyiz. Arkadaşlarımızla önümüzdeki hafta ziyaret ederek dayanak vereceğim” dedi. Özcan’ın uygulamasına partisi de karşı çıktı. CHP idaresinin akabinde İzmir Büyükşehir Belediye Lideri Tunç Soyer ve İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, entegrasyonun değerine dikkat çekti. Hatay Büyükşehir Belediye Lideri Lütfü Savaş ise kentteki son durumu anlattı. Savaş “İki toplum içinde toplumsal hayatta büyük bir uyumsuzluk var. Kentimizdeki Suriyelilerin nüfusu giderek artıyor. Vatandaşlarımızın topraklarını satın almaya başladılar. bu biçimde giderse hudutlarımızda toprak sahibi olacaklar” tabirini kullandı.
Öte yandan “Suriyeliler giderse sanayi batar” diyen AK Parti Genel Lider Yardımcısı Mehmet Özhaseki’nin sözleri de eleştiriliyor. CHP Kayseri Milletvekili Çetin Arık “Şahlandıracağız söylemiş olduğiniz Türkiye iktisadını 19 yılda mültecilere muhtaç hale getirdiniz. Kendi kentimizde yabancı olduk” dedi. CHP İstanbul Milletvekili ve Genel Lider Başdanışmanı Erdoğan Toprak ise göçmen akınının yaşandığı Van’da İran’a işaret etti. Türkiye’yi yeni bir tehlikenin beklediğini belirten Toprak “Afganistan ve Pakistan’dan 6,5 milyona yakın insan, bu ülkeye göç etmek üzere. Farklı yerlerde tutuluyorlar. İran, bunlara olabildiğine yol açmaya başladı. İran’ın bu işte parmağının olduğunu düşünüyorum. Devletler seviyesinde bu işin görüşülmesi lazım. Artık Türkiye’nin hudutlarından bu insanların geçmemesi lazım. Bu kadar göçmeni, bu ülkenin kaldırması mümkün değil. Bu ülkenin huzuru, refahı kalmadı. Ben o insanları suçlamıyorum lakin insanların elini kolunu sallayarak sondan yüz binlerin geçmesini yanlış ve tehlikeli buluyorum. Vatandaşlarımız için gelecekle ilgili dert duyuyorum” dedi.
HDP Göçmen ve Mülteciler Komitesi ile Halklar ve İnançlar Komitesi’nun açıklamasında ise “Mültecilere karşı ırkçı telaffuzları de mülteciliğin araçsallaştırılmasını da kabul etmiyoruz” denildi. DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu da “Göçmenlerin insan olduğunu gözardı eden ve insanları savaş lisanıyla işgalci olarak tanımlayan yaklaşım biçimleri yalnızca üniversal insan hakları ve mülteci hukukunu gözardı etmiyor, hem de ülkemizin hukuk devleti ve demokrasiden daha fazla uzaklaşmasını teşvik ediyor” paylaşımı yaptı. Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Bülent Kaya, evvela göçmenlerin kayıt altına alınması gerektiğine dikkat çekti. Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal ise “Bu memleket, Avrupa’ya göçmek isteyenler için zindan değil, biz de Avrupa Birliği’nin gardiyanı değiliz. Mülteci sıkıntısını vicdan ve nefret parantezine sıkıştırmadan aklı selim ile ele almalıyız” davetinde bulundu.
‘İRAN ASKERLERİ BİZİ DÖVÜP SONA BIRAKTI’
kimi birtakım araçlarla birtakım bazı da kilometrelerce yürüyerek evvel İran’a, oradan da yasa dışı yollarla Türkiye’ye giriş yapan Afganistan, Pakistan ve Bangladeş asıllı sistemsiz göçmenler, yol güzergahında akıllı telefonlardaki uygulamalar aracılığıyla birbirleriyle haberleşiyor. Hudut çizgisinde alınan tedbirler ötürüsıyla yakalanmamak için dere yataklarından görüş aralığının olmadığı vakit içinderda kümeler halinde Türkiye’ye giriş yaptıklarını anlatan göçmenler, yüksek fiyatlar ödedikleri insan kaçakçılarıyla imo uygulaması üzerinden sesli ileti yoluyla haberleştiklerini WhatsApptan paylaşılan pozisyon detaylarıyle istikametlerini bulduklarını belirtiyor.
Türkiye’ye yasa dışı yollardan giriş yaparak Van’a gelen Afganistanlılardan Gülap Cemili, ülkelerindeki problemler niçiniyle İran’a göç ettiklerini, yakalandıkları İran askerlerinin makus muamelesine maruz kaldıklarını söylemiş oldu. İran askerlerinin kendilerine azap yaptığını öne süren Cemili “Bazı arkadaşlarımızı öldürdüler. Kimilerimizin kıyafetlerini, paralarını aldıktan daha sonra Türkiye hududuna attılar” dedi.
Yaklaşık 1,5 aydan bu yana yollarda olduğunu anlatan Cemili, şu biçimde konuştu: “İran askerleri bizi döverek Türkiye hududuna bıraktı. Kaçakçılar bize WhatsApptan pozisyon attı ve ‘bu pozisyona gideceksiniz’ dediler. Onlar bizimle gelmiyor, imo programı üzerinden ses kaydı gönderiyorlar, görüşmeleri tespit edilmesin diye numaradan aramıyorlar. Herkes perişan durumda, ne yapacağımızı bilmiyoruz artık. Afganistan’da savaş var. Okulumuzu bombaladılar. Orada duralım, savaşalım ancak kimle savaşalım o muhakkak değil, kardeş kardeşi öldürüyor. Biz de mecbur kaldık İran’a geldik. İran da ‘burası sizin ülkeniz değil’ diyerek dövdüler ve ‘Türkiye’ye gidin’ dediler. Müslüman Müslüman’a bu biçimde bir şey yapmaz. İnsanların başına silah dayıyorlar.” Afganistanlı Şahidullah Afgan ise “Eşref Gani’ye oy verdim dediğim için ‘hangi parmağınla oy kullandın’ dediler ve parmaklarımı kestiler. Kaçarak Türkiye’ye geldim” dedi. Hassen Kosar da Pakistan ve İran askerlerinin yakaladıkları göçmenlere zulüm yaptığını öne sürdü. İran askerlerine görünmemek için gece kapalı yollardan geldiklerini anlatan Kosar, “Kaçakçılara 1200 dolar verip geldim. Ülkemizde savaş var, hangi tarafın yanında yer alsan öbür taraf öldürüyor. Biz ölmek istemiyoruz, bu niçinle de kaçtık. Savaş olmasaydı gelmezdik” tabirlerini kullandı.