Milletvekilliği düşürüldükten daha sonra cezaevine gönderilen Ömer Faruk Gergerlioğlu, savunma yaparak Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) müracaatta bulunmuştu. Gergerlioğlu’nun savunmasını kabul eden AYM, milletvekilinin tahliye edilmesi gerektiğini ve ‘Siyasi faaliyette bulunma hakkının ihlal edildiği’ni hükmetmişti.
Bu karara karşın Gergerlioğlu tahliye edilmedi. Bunun üzerine HDP, Gergerlioğlu’nun tutuklu bulunduğu Sincan Cezaevi önünde Adalet Nöbeti tutmaya başladı.
Bahisle ilgili olarak Prof. Serap Yazıcı, Gergerlioğlu hakkında verilen karara dair bir açıklama yayınladı ve AYM sonucunın tanınmamasını Anayasa ihlali olarak kıymetlendirdi.
‘Anayasa Mahkemesi’nin Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun Başvurusu Üzerine Verdiği İhlâl sonucu Ne Manaya Geliyor?’ başlığıyla bir kıymetlendirme yazısı yazan Yazıcı’nın açıklamaları şöyle:
“Anayasanın 153. unsuru “Anayasa Mahkemesinin kararları katidir. (…) Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede çabucak yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, yönetim makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.” kararına yer vermektedir.
Öyleyse Yüksek Mahkemenin Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun başvurusu üzerine verdiği hak ihlâli sonucu da nihaidir; devletin bütün organ ve makamlarını bağlamaktadır.
Sanki AYM, kesin olan ve tüm organ ve makamları bağlayan bu sonucuna bir kere daha bağlayıcılık kazandırmak için tıpkı Enis Berberoğlu sonucunda yaptığı üzere kararlarının bağlayıcılığını tüm âleme duyuran bir açıklama mı yapmalıdır?
Hatırlanacağı üzere Enis Berberoğlu’nun başvurusu üzerine AYM tekraren ihlâl sonucu verdiği biçimde bu kararlara uyulmaması üzerine Mahkeme Lideri Prof. Dr. Zühtü Arslan şu açıklamayı yapmaya mecbur kalmıştı:
“Anayasa ve kanun, ferdî müracaatları inceleme yetkisini Anayasa Mahkemesine verdiğinden burada ihlalin nasıl giderileceğini de belirleme zaruriliği ortaya çıkmaktadır. Kanunun açık kararı ihlal tespit ettiğinde Anayasa Mahkemesinin ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere de hükmetmesini gerekli kılmaktadır. ötürüsıyla bu bir tercih problemi, takdir sorunu olmayıp, kanundan ve ferdî müracaatın tabiatından kaynaklanan bir zorunluluktur.
Öte yandan Anayasanın ve kanunun açık kararları karşısında idari ve yargısal makamlar, Anayasa Mahkemesi kararlarını uygulamakla yükümlüdür. Bu mutlak yükümlülük esasen Anayasanın öngördüğü hukuk tertibinin ve hukuk devleti olmanın bir gereğidir.
Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı ve buna bağlı olarak uygulanma zaruriliği, anayasal hak ve özgürlüklerin korunmasının da bir teminatıdır. Ferdi müracaat kurumunun tesirli olabilmesi, verilen ihlal kararlarının gecikmeksizin yerine getirilmesine bağlıdır. Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmaması anayasayı büsbütün anlamsız ve fonksiyonsuz hale getirebilir. Anayasanın anlamsız hale geldiği, bireylerin ve toplumun, hukuka ve devlete olan inancının sarsıldığı yerde ise bizleri bir ortada tutan pahaları muhafaza imkanı kalmayacaktır.”
Şu biçimde açık olan gerçeği bir kere daha ilan edelim. Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun tahliye edilmemesi, Anayasamızın 2. unsurunda yer alan hukuk devleti prensibinin, 11. unsurunda yer alan anayasanın üstünlüğü prensibinin açık bir ihlâlidir.”
Bu karara karşın Gergerlioğlu tahliye edilmedi. Bunun üzerine HDP, Gergerlioğlu’nun tutuklu bulunduğu Sincan Cezaevi önünde Adalet Nöbeti tutmaya başladı.
Bahisle ilgili olarak Prof. Serap Yazıcı, Gergerlioğlu hakkında verilen karara dair bir açıklama yayınladı ve AYM sonucunın tanınmamasını Anayasa ihlali olarak kıymetlendirdi.
‘Anayasa Mahkemesi’nin Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun Başvurusu Üzerine Verdiği İhlâl sonucu Ne Manaya Geliyor?’ başlığıyla bir kıymetlendirme yazısı yazan Yazıcı’nın açıklamaları şöyle:
“Anayasanın 153. unsuru “Anayasa Mahkemesinin kararları katidir. (…) Anayasa Mahkemesi kararları Resmî Gazetede çabucak yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, yönetim makamlarını, gerçek ve tüzelkişileri bağlar.” kararına yer vermektedir.
Öyleyse Yüksek Mahkemenin Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun başvurusu üzerine verdiği hak ihlâli sonucu da nihaidir; devletin bütün organ ve makamlarını bağlamaktadır.
Sanki AYM, kesin olan ve tüm organ ve makamları bağlayan bu sonucuna bir kere daha bağlayıcılık kazandırmak için tıpkı Enis Berberoğlu sonucunda yaptığı üzere kararlarının bağlayıcılığını tüm âleme duyuran bir açıklama mı yapmalıdır?
Hatırlanacağı üzere Enis Berberoğlu’nun başvurusu üzerine AYM tekraren ihlâl sonucu verdiği biçimde bu kararlara uyulmaması üzerine Mahkeme Lideri Prof. Dr. Zühtü Arslan şu açıklamayı yapmaya mecbur kalmıştı:
“Anayasa ve kanun, ferdî müracaatları inceleme yetkisini Anayasa Mahkemesine verdiğinden burada ihlalin nasıl giderileceğini de belirleme zaruriliği ortaya çıkmaktadır. Kanunun açık kararı ihlal tespit ettiğinde Anayasa Mahkemesinin ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere de hükmetmesini gerekli kılmaktadır. ötürüsıyla bu bir tercih problemi, takdir sorunu olmayıp, kanundan ve ferdî müracaatın tabiatından kaynaklanan bir zorunluluktur.
Öte yandan Anayasanın ve kanunun açık kararları karşısında idari ve yargısal makamlar, Anayasa Mahkemesi kararlarını uygulamakla yükümlüdür. Bu mutlak yükümlülük esasen Anayasanın öngördüğü hukuk tertibinin ve hukuk devleti olmanın bir gereğidir.
Anayasa Mahkemesi kararlarının bağlayıcılığı ve buna bağlı olarak uygulanma zaruriliği, anayasal hak ve özgürlüklerin korunmasının da bir teminatıdır. Ferdi müracaat kurumunun tesirli olabilmesi, verilen ihlal kararlarının gecikmeksizin yerine getirilmesine bağlıdır. Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmaması anayasayı büsbütün anlamsız ve fonksiyonsuz hale getirebilir. Anayasanın anlamsız hale geldiği, bireylerin ve toplumun, hukuka ve devlete olan inancının sarsıldığı yerde ise bizleri bir ortada tutan pahaları muhafaza imkanı kalmayacaktır.”
Şu biçimde açık olan gerçeği bir kere daha ilan edelim. Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun tahliye edilmemesi, Anayasamızın 2. unsurunda yer alan hukuk devleti prensibinin, 11. unsurunda yer alan anayasanın üstünlüğü prensibinin açık bir ihlâlidir.”