“Doğal gaz ve kömür ithalatı 9 yılda sıfırlanabilir”
Her yıl ivme kazanarak büyüyen güneş gücü kesiminin Türkiye’deki toplam heyeti gücü Mayıs 2021 itibariyle 7 GW’ı aştı. Raporda, bu gelişmede Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Sistemi (YEKDEM) kapsamında verilen teşvikler ve süratle ucuzlayan panel ve personellik maliyetlerinin kıymetli rol oynadığı vurgulanırken, bundan daha sonra güneş için YEKDEM’e gereksinim kalmadığı, fakat güneş gücü yatırımlarının önünü açmak için yeni iş modellerinin gerekli olduğu açıklandı.
Solar3GW’nin her yıl 3 GW’lık güneş gücü santrali kurulması maksadının baz alındığı raporda, güneş gücü üretimi öztüketim temelli ve ticari temelli olmak üzere 2 ana kırılımda, 5 iş modeli ile ele alındı. Halihazırda pazarda bulunan Öztüketim Modeli, Lisanslı – İhaleli – Teşvikli Model, Yenilenebilir Güç Kaynakları Alanları (YEKA) ve çabucak hemen Türkiye pazarında uygulanmayan Yenilenebilir Güç Tedarik Mutabakatı (YETA) ile İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model.
Türkiye’nin yerli güç siyasetine uyumlu modeller
Solar3GW İdare Konseyi Lideri Yusuf Bahadır Turhan, Öztüketim Modeli’yle bir arada YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model’in elektrik talebine uygun olarak, özgür piyasa dinamikleri çerçevesinde şekillendiğine dikkat çekti.
Turhan şunları söylemiş oldu: “Önerdiğimiz bu 3 model, bilhassa çabucak hemen Türkiye’de uygulanmayan YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model, Türkiye’nin yerli ve pak güç kaynaklarının kullanmasını arttırmayı amaçlayan siyasetiyle tam uyumlu. İklim değişikliğiyle gayrette de güneş gücünün son derece aktif bir biçimde kullanılması öngörülüyor. Hür piyasa dinamikleri çerçevesinde rastgele bir teşvike ihtiyaç duymadan işleyebilecek bu modeller yardımıyla Türkiye elektrik piyasası çağın gereksinimleri doğrultusunda gelişimini sürdürebilecek” dedi.
Turhan, güneş gücünde yeni iş modellerinin neler kazandıracağını ise şöyleki anlattı: “Güneş gücüyle elektrik üretecek santraller Uygunlaştırılmış Öztüketim Modeli, YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model süratle hayata geçirildiğinde, 2019 yılı elektrik üretim bedellerinin önümüzdeki 10 yıl boyunca benzeri oranlarla artmaya devam etmesi halinde, 9 yılda kömür ithalatı sıfırlanabilir. Takip eden 8 buçuk yılda da doğal gaz ithalatına son verilebilir. Tüm bu modellerle her yıl üretime 3 GW kapasite eklenmesi halinde doğal gazdan 10 senede 3,4 milyar dolar tasarruf edilmesi kelam konusu tıpkı mühlet ortasında 40 milyon ton CO2 gazı emisyonunun önüne geçilebilir” dedi.
2 modelle Türkiye’nin doğal gaz ithalatı yüzde 25,5 azalır
Rapora nazaran, YETA yardımıyla elektrik muhtaçlığı olan taraf ile elektrik üreten taraf ‘kamu kaynakları’ olmaksızın buluşturuluyor. Piyasaya somut bir talep vasıtasıyla giren bu santrallerin öngörülebilir bir düzenekle finansmanı sağlanıyor ve üretilen pak güç fiyat garantisiyle tüketiciye ulaştırılıyor. Model rastgele bir teşvik içermediğinden, hür piyasa fiyat oluşumlarını negatif etkilemesi kelam konusu değil. İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model ise büsbütün özel bölüm tarafınca ilgili bölgedeki elektrik muhtaçlığının tahlil edilmesiyle, bölgenin şebeke yeterliliği ve gereksinimlerine göre şekillendirilecek ve projelendirilecek. Bu model ihalesiz olduğundan, kapasite tahsisi üzere bir epey farklı devlet kurumunun uyumunu gerektiren uzun bürokratik süreçler olmayacak, kamu kaynakları minimum seviyede kullanılacak.
Turhan, elektrik santrallerinin YETA yahut İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model’le kurulması halinde Türkiye’ye sağlayacağı faydaları şöyleki sıralıyor: “örneğin yalnızca yıllık 675 MW YETA ile 10 yılda Türkiye’nin güç muhtaçlığının yüzde 5’ini karşılamak mümkün. Bu sayede 10 yılda yüzde 24 kömür yahut yüzde 25,5 doğal gaz ithalatının önüne geçilebilir. Engellenen karbon emisyonu ise 8.6 milyon tona ulaşır” diyor.
Öztüketimde iletim kaybına son
Öztüketim Modeli ise, aynı dağıtım bölgesinden olmak üzere başka üretim ve tüketim noktalarında olabilecek biçimde tasarlanabiliyor. Yürürlükteki Lisanssız GES Mevzuatı’nda güneş güç sistemlerinin çatı ve arazi kurulumları haricinde, deniz, göl üzere alanlarda da heyetimi öngörülüyor ayrıyeten raporda, Türkiye’nin elektriğin üretildiği noktadan son tüketiciye ulaştığı noktaya kadar önemli kayıplar yaşandığı, son 10 yılda üretimde ortalama yüzde 4,6, iletimde yüzde 2,2, dağıtımda da yüzde 12 kayıp yaşandığı vurgulanıyor.
Üretim ve tüketimin tıpkı noktada olduğu elektrik santrallerinin kurulumunda, Öztüketim Modeli’nin uygulanması halinde yüzde 15,8 oranında kaybın önüne geçilebilecek. Üretim ve tüketimin tıpkı dağıtım bölgesinde farklı noktada olduğu kurulumlarda ise, Öztüketim Modeli’nin uygulanmasıyla kayıp yüzde 6,8 oranında azalacak.
Solar3GW’nin yıllık 3 GW gayesi doğrultusunda, bu modelin uygulanmasıyla kurulacak elektrik santrallerinde her yıl 362,7 GWh kayıp engellenebilir. Modelin sürdürülebilir bir biçimde uygulanması halinde 10 yılda kömür ithalatı yüzde 60 yahut doğal gaz ithalatı yüzde 64 azaltılabilir. Doğal gaz ithalatından 1,9 milyar dolar tasarruf edilebilir bir daha birebir müddet ortasında 22 milyon ton karbon emisyonunun önüne geçmek mümkün.
KDV oranı düşürülmeli
Solar3GW İdare Şurası Lideri Turhan, Öztüketim Modeli ile GES kurulumunda yerli panel kullanılması halinde, yüzde 18 olan KDV oranının düşürülmesi ve düşük faizli kredi finansmanının bu iş modelini yaygınlaştıracağını, beraberinde yerli panel üreticilerini de teşvik edeceğini belirtti. Turhan, YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model için gerekli mevzuat altyapısı oluşturulması ve potansiyel yeni lisans kapasitesi için dalın bekletilmemesi gerektiğini vurguladı.
Hibya Haber Ajansı
Alıntıdır
Her yıl ivme kazanarak büyüyen güneş gücü kesiminin Türkiye’deki toplam heyeti gücü Mayıs 2021 itibariyle 7 GW’ı aştı. Raporda, bu gelişmede Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Sistemi (YEKDEM) kapsamında verilen teşvikler ve süratle ucuzlayan panel ve personellik maliyetlerinin kıymetli rol oynadığı vurgulanırken, bundan daha sonra güneş için YEKDEM’e gereksinim kalmadığı, fakat güneş gücü yatırımlarının önünü açmak için yeni iş modellerinin gerekli olduğu açıklandı.
Solar3GW’nin her yıl 3 GW’lık güneş gücü santrali kurulması maksadının baz alındığı raporda, güneş gücü üretimi öztüketim temelli ve ticari temelli olmak üzere 2 ana kırılımda, 5 iş modeli ile ele alındı. Halihazırda pazarda bulunan Öztüketim Modeli, Lisanslı – İhaleli – Teşvikli Model, Yenilenebilir Güç Kaynakları Alanları (YEKA) ve çabucak hemen Türkiye pazarında uygulanmayan Yenilenebilir Güç Tedarik Mutabakatı (YETA) ile İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model.
Türkiye’nin yerli güç siyasetine uyumlu modeller
Solar3GW İdare Konseyi Lideri Yusuf Bahadır Turhan, Öztüketim Modeli’yle bir arada YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model’in elektrik talebine uygun olarak, özgür piyasa dinamikleri çerçevesinde şekillendiğine dikkat çekti.
Turhan şunları söylemiş oldu: “Önerdiğimiz bu 3 model, bilhassa çabucak hemen Türkiye’de uygulanmayan YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model, Türkiye’nin yerli ve pak güç kaynaklarının kullanmasını arttırmayı amaçlayan siyasetiyle tam uyumlu. İklim değişikliğiyle gayrette de güneş gücünün son derece aktif bir biçimde kullanılması öngörülüyor. Hür piyasa dinamikleri çerçevesinde rastgele bir teşvike ihtiyaç duymadan işleyebilecek bu modeller yardımıyla Türkiye elektrik piyasası çağın gereksinimleri doğrultusunda gelişimini sürdürebilecek” dedi.
Turhan, güneş gücünde yeni iş modellerinin neler kazandıracağını ise şöyleki anlattı: “Güneş gücüyle elektrik üretecek santraller Uygunlaştırılmış Öztüketim Modeli, YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model süratle hayata geçirildiğinde, 2019 yılı elektrik üretim bedellerinin önümüzdeki 10 yıl boyunca benzeri oranlarla artmaya devam etmesi halinde, 9 yılda kömür ithalatı sıfırlanabilir. Takip eden 8 buçuk yılda da doğal gaz ithalatına son verilebilir. Tüm bu modellerle her yıl üretime 3 GW kapasite eklenmesi halinde doğal gazdan 10 senede 3,4 milyar dolar tasarruf edilmesi kelam konusu tıpkı mühlet ortasında 40 milyon ton CO2 gazı emisyonunun önüne geçilebilir” dedi.
2 modelle Türkiye’nin doğal gaz ithalatı yüzde 25,5 azalır
Rapora nazaran, YETA yardımıyla elektrik muhtaçlığı olan taraf ile elektrik üreten taraf ‘kamu kaynakları’ olmaksızın buluşturuluyor. Piyasaya somut bir talep vasıtasıyla giren bu santrallerin öngörülebilir bir düzenekle finansmanı sağlanıyor ve üretilen pak güç fiyat garantisiyle tüketiciye ulaştırılıyor. Model rastgele bir teşvik içermediğinden, hür piyasa fiyat oluşumlarını negatif etkilemesi kelam konusu değil. İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model ise büsbütün özel bölüm tarafınca ilgili bölgedeki elektrik muhtaçlığının tahlil edilmesiyle, bölgenin şebeke yeterliliği ve gereksinimlerine göre şekillendirilecek ve projelendirilecek. Bu model ihalesiz olduğundan, kapasite tahsisi üzere bir epey farklı devlet kurumunun uyumunu gerektiren uzun bürokratik süreçler olmayacak, kamu kaynakları minimum seviyede kullanılacak.
Turhan, elektrik santrallerinin YETA yahut İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model’le kurulması halinde Türkiye’ye sağlayacağı faydaları şöyleki sıralıyor: “örneğin yalnızca yıllık 675 MW YETA ile 10 yılda Türkiye’nin güç muhtaçlığının yüzde 5’ini karşılamak mümkün. Bu sayede 10 yılda yüzde 24 kömür yahut yüzde 25,5 doğal gaz ithalatının önüne geçilebilir. Engellenen karbon emisyonu ise 8.6 milyon tona ulaşır” diyor.
Öztüketimde iletim kaybına son
Öztüketim Modeli ise, aynı dağıtım bölgesinden olmak üzere başka üretim ve tüketim noktalarında olabilecek biçimde tasarlanabiliyor. Yürürlükteki Lisanssız GES Mevzuatı’nda güneş güç sistemlerinin çatı ve arazi kurulumları haricinde, deniz, göl üzere alanlarda da heyetimi öngörülüyor ayrıyeten raporda, Türkiye’nin elektriğin üretildiği noktadan son tüketiciye ulaştığı noktaya kadar önemli kayıplar yaşandığı, son 10 yılda üretimde ortalama yüzde 4,6, iletimde yüzde 2,2, dağıtımda da yüzde 12 kayıp yaşandığı vurgulanıyor.
Üretim ve tüketimin tıpkı noktada olduğu elektrik santrallerinin kurulumunda, Öztüketim Modeli’nin uygulanması halinde yüzde 15,8 oranında kaybın önüne geçilebilecek. Üretim ve tüketimin tıpkı dağıtım bölgesinde farklı noktada olduğu kurulumlarda ise, Öztüketim Modeli’nin uygulanmasıyla kayıp yüzde 6,8 oranında azalacak.
Solar3GW’nin yıllık 3 GW gayesi doğrultusunda, bu modelin uygulanmasıyla kurulacak elektrik santrallerinde her yıl 362,7 GWh kayıp engellenebilir. Modelin sürdürülebilir bir biçimde uygulanması halinde 10 yılda kömür ithalatı yüzde 60 yahut doğal gaz ithalatı yüzde 64 azaltılabilir. Doğal gaz ithalatından 1,9 milyar dolar tasarruf edilebilir bir daha birebir müddet ortasında 22 milyon ton karbon emisyonunun önüne geçmek mümkün.
KDV oranı düşürülmeli
Solar3GW İdare Şurası Lideri Turhan, Öztüketim Modeli ile GES kurulumunda yerli panel kullanılması halinde, yüzde 18 olan KDV oranının düşürülmesi ve düşük faizli kredi finansmanının bu iş modelini yaygınlaştıracağını, beraberinde yerli panel üreticilerini de teşvik edeceğini belirtti. Turhan, YETA ve İhalesiz, Teşviksiz, Lisanslı Model için gerekli mevzuat altyapısı oluşturulması ve potansiyel yeni lisans kapasitesi için dalın bekletilmemesi gerektiğini vurguladı.
Hibya Haber Ajansı
Alıntıdır