Yeni yıla ait belirlenen 4.250 liralık minimum fiyat vatandaşın cebine girmeden 2022 yılına gelene erimeye başladı. şimdi her kaleme yapılan yüklü artırım vatandaş kadar politikleri de isyan ettirdi. DEVA Partili Birol Aydemir, yapılan artırımlara ait Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) üzerinden iktidara seslendi. Aydemir, “Yakın vakte kadar Sayın Güç Bakanı övünerek artırımların faturalara yansıtılmadığını açıklıyordu. Pekala artırımları niye bakan açıklamadı?” diyerek EPDK’nın siyasallaştığını söz etti.
Aydemir’in açıklamalarından öne çıkanlar şu biçimde:
“SANAYİ DURMA NOKTASINDA, MESKENDE ELEKTİRK ATEŞ PAHASI”
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden bu yana elektrik tarifelerindeki artışın sanayi ve ticarethanelerde yüzde 500’ü aştı. Ziraî sulamada yüzde 423’e, mesken tarifesinde ise yüzde 262’ye ulaştı. Doğal gazda Ocak 2018’den bu yana elektrik üretici tarifesindeki artış yüzde 590’a, sanayi tarifesindeki artış yüzde 688’e ve mesken tarifesindeki artış yüzde 144’e vardı. Artırımlar, endüstriyi durdurma noktasına getirmekle ve topyekûn bir fakirleşmeye niye olmakla kalmayacak, ithalata bağımlılığı daha da artıracak. Elektrik konutlarda ateş kıymeti oldu. Konutlarda daha epey düşük kaliteli kömür, atık plastik ve orman eserleri yakılacak. Sıhhat ve etraf problemlerinin süratle büyümesi riskiyle karşı karşıyayız.”
“ZAMLARI niye BAKAN AÇIKLAMADI?”
“Yakın vakte kadar Sayın Güç Bakanı övünerek artırımların faturalara yansıtılmadığını açıklıyordu. Pekala artırımları niye bakan açıklamadı? Açıklama niye EPDK’ya yaptırıldı? Üstelik EPDK da denetleyici ve düzenleyici bir kurum üzere değil, siyasi bir aktör üzere açıklama yaptı. EPDK’nın açıklamasında siyasi otoritenin lisanını gördük.”
“100 MİLYAR LİRA NASIL FİNANSE EDİLMİŞTİ?”
“Devlet, 2021 yılında vatandaşları bu artışlardan muhafaza maksadıyla elektrik faturalarının yarısını, doğal gaz faturalarının ise beşte dördünü karşılayarak toplam 100 milyar lira takviyede bulunduğunu söylüyor. Öyleyse şu iki sorunun karşılığını bekliyoruz: Birincisi, bu dayanak nasıl finanse edilmişti? Hükûmeti doğruları söylemeye, şeffaflığa davet ediyoruz. İkincisi, madem elektrikte faturasının yarısını karşılıyordunuz, bu biçimde artırımı niye yüzde 100’den çok yaptınız?”
“DOĞAL GAZ FİYATININ 12000 DOLARA YÜKSELMESİ BEKLENİRDİ”
Artırımların öne sürülen nedeninin yalnızca pandemi şartlarına ve hammadde meblağların edeniyle güç maliyetlerindeki artışa bağlanmasına reaksiyon gösteren Aydemir, iktidarı şu sözlerle eleştirdi:
“Sizin hiç mi kabahatiniz yok? Otoyol ve köprü projelerinde olduğu üzere güç dalında de alım garantilerini dolara endeksli yapan kim? Hükûmet. Ekonomiyi makus yöneterek Türk lirasının bir yılda yüzde 80 bedel kaybetmesine ve maliyetlerin artmasına niye olan kim? Hükûmet. Doğal gazın 1000 metre küpü 250 dolarken yeni muahede için masaya oturmayan, 1200 dolara yükselmesini bekleyen kim? Hükûmet. Piyasayı bozan, yatırım ortamını kötüleştiren kim? bir daha hükûmet. Kimse sorumluluğu öbür yerde aramasın.”
“GÜNEŞ VE RÜZGAR YATIRIMLARININ ÖNÜ KESİLDİ”
“Türkiye’de güneş ve rüzgâr yatırımlarının önü kesildi. Şu an 11 bin MW rüzgâr ve lisanssızlarla bir arada 8 bin MW güneş gücü santralleri bunun bir buçuk, iki katı olabilirdi. Kâfi yatırım yapılmasına imkân tanınmadı. bu biçimdece teknolojik açıdan ve etraf tarafından artık emekliye ayrılması gereken santrallere muhtaç bırakıldık. Bu da yüksek maliyetlerle elektrik teminine niye oldu.”
“EÜAŞ SANTRALLERİNDEKİ SU YANLIŞ VAKİTTE KULLANILDI”
“tutarları yükseltmemek için evvel EÜAŞ ve BOTAŞ milyarlarca TL ziyan ettirildi; bu ziyanı KİT’lere yüklendi. EÜAŞ’ın hidroelektrik santrallerindeki kısıtlı su birkaç ay piyasa fiyatlarını düşürmek ismine yanlış vakitte kullanıldı .İhtiyaç duyulan vakitte kelam konusu santraller üretim yapamadığı için elektrik kesintileriyle karşılaştık. Hükûmet, ülkemizi elektrik probleminin kelam konusu olduğu 70’lere götürmeyi de başardı.”
“MALİYETLER SON ÇEYREKTE TEDARİK ŞİRKETLERİNİN ÜSTÜNE YIKILDI”
“Yük o kadar ağır ki EÜAŞ ve BOTAŞ da karşılayamadı. 2021’in son çeyreğinde yükselen maliyetler21 tedarik şirketinin üstüne direkt, kesimdeki öteki aktörlerin üstüne dolaylı olarak yıkıldı. Sistemin büsbütün çökeceği görülünce deva elektriğe yüzde 125, doğalgaza yüzde 50 artırımda bulundu. Hani artırımlar vatandaşa yansıtılmıyordu?”
Aydemir’in açıklamalarından öne çıkanlar şu biçimde:
“SANAYİ DURMA NOKTASINDA, MESKENDE ELEKTİRK ATEŞ PAHASI”
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden bu yana elektrik tarifelerindeki artışın sanayi ve ticarethanelerde yüzde 500’ü aştı. Ziraî sulamada yüzde 423’e, mesken tarifesinde ise yüzde 262’ye ulaştı. Doğal gazda Ocak 2018’den bu yana elektrik üretici tarifesindeki artış yüzde 590’a, sanayi tarifesindeki artış yüzde 688’e ve mesken tarifesindeki artış yüzde 144’e vardı. Artırımlar, endüstriyi durdurma noktasına getirmekle ve topyekûn bir fakirleşmeye niye olmakla kalmayacak, ithalata bağımlılığı daha da artıracak. Elektrik konutlarda ateş kıymeti oldu. Konutlarda daha epey düşük kaliteli kömür, atık plastik ve orman eserleri yakılacak. Sıhhat ve etraf problemlerinin süratle büyümesi riskiyle karşı karşıyayız.”
“ZAMLARI niye BAKAN AÇIKLAMADI?”
“Yakın vakte kadar Sayın Güç Bakanı övünerek artırımların faturalara yansıtılmadığını açıklıyordu. Pekala artırımları niye bakan açıklamadı? Açıklama niye EPDK’ya yaptırıldı? Üstelik EPDK da denetleyici ve düzenleyici bir kurum üzere değil, siyasi bir aktör üzere açıklama yaptı. EPDK’nın açıklamasında siyasi otoritenin lisanını gördük.”
“100 MİLYAR LİRA NASIL FİNANSE EDİLMİŞTİ?”
“Devlet, 2021 yılında vatandaşları bu artışlardan muhafaza maksadıyla elektrik faturalarının yarısını, doğal gaz faturalarının ise beşte dördünü karşılayarak toplam 100 milyar lira takviyede bulunduğunu söylüyor. Öyleyse şu iki sorunun karşılığını bekliyoruz: Birincisi, bu dayanak nasıl finanse edilmişti? Hükûmeti doğruları söylemeye, şeffaflığa davet ediyoruz. İkincisi, madem elektrikte faturasının yarısını karşılıyordunuz, bu biçimde artırımı niye yüzde 100’den çok yaptınız?”
“DOĞAL GAZ FİYATININ 12000 DOLARA YÜKSELMESİ BEKLENİRDİ”
Artırımların öne sürülen nedeninin yalnızca pandemi şartlarına ve hammadde meblağların edeniyle güç maliyetlerindeki artışa bağlanmasına reaksiyon gösteren Aydemir, iktidarı şu sözlerle eleştirdi:
“Sizin hiç mi kabahatiniz yok? Otoyol ve köprü projelerinde olduğu üzere güç dalında de alım garantilerini dolara endeksli yapan kim? Hükûmet. Ekonomiyi makus yöneterek Türk lirasının bir yılda yüzde 80 bedel kaybetmesine ve maliyetlerin artmasına niye olan kim? Hükûmet. Doğal gazın 1000 metre küpü 250 dolarken yeni muahede için masaya oturmayan, 1200 dolara yükselmesini bekleyen kim? Hükûmet. Piyasayı bozan, yatırım ortamını kötüleştiren kim? bir daha hükûmet. Kimse sorumluluğu öbür yerde aramasın.”
“GÜNEŞ VE RÜZGAR YATIRIMLARININ ÖNÜ KESİLDİ”
“Türkiye’de güneş ve rüzgâr yatırımlarının önü kesildi. Şu an 11 bin MW rüzgâr ve lisanssızlarla bir arada 8 bin MW güneş gücü santralleri bunun bir buçuk, iki katı olabilirdi. Kâfi yatırım yapılmasına imkân tanınmadı. bu biçimdece teknolojik açıdan ve etraf tarafından artık emekliye ayrılması gereken santrallere muhtaç bırakıldık. Bu da yüksek maliyetlerle elektrik teminine niye oldu.”
“EÜAŞ SANTRALLERİNDEKİ SU YANLIŞ VAKİTTE KULLANILDI”
“tutarları yükseltmemek için evvel EÜAŞ ve BOTAŞ milyarlarca TL ziyan ettirildi; bu ziyanı KİT’lere yüklendi. EÜAŞ’ın hidroelektrik santrallerindeki kısıtlı su birkaç ay piyasa fiyatlarını düşürmek ismine yanlış vakitte kullanıldı .İhtiyaç duyulan vakitte kelam konusu santraller üretim yapamadığı için elektrik kesintileriyle karşılaştık. Hükûmet, ülkemizi elektrik probleminin kelam konusu olduğu 70’lere götürmeyi de başardı.”
“MALİYETLER SON ÇEYREKTE TEDARİK ŞİRKETLERİNİN ÜSTÜNE YIKILDI”
“Yük o kadar ağır ki EÜAŞ ve BOTAŞ da karşılayamadı. 2021’in son çeyreğinde yükselen maliyetler21 tedarik şirketinin üstüne direkt, kesimdeki öteki aktörlerin üstüne dolaylı olarak yıkıldı. Sistemin büsbütün çökeceği görülünce deva elektriğe yüzde 125, doğalgaza yüzde 50 artırımda bulundu. Hani artırımlar vatandaşa yansıtılmıyordu?”