Bir cemaat konutunda kalan gencin intiharı hiç bir hususta aklı selimle tartışamayacağımızı ortaya koydu.
Her şeydilk evvel yaşananın ‘ama’lı bir açıklaması yok. Sonuçta hayatının baharında bir genç hayatına son verdi. Bunun sebepleri, trajik sonda tesirli olan faktörler olağan olarak her açıdan tartışılır. Tartışılmalı da.
Lakin bir gencin ömrü üzerinden başlayan tansiyon dine ve dinin toplum hayatındaki yerine dair birtakım kümelerde en ufak bir ilerleme görmediğimizi de gösteriyor.
Bir cemaat meskeninde yaşanan trajedide toplumun bir kesitinin aklına birinci gelen #cemaatvetarikatyurtlarıkapatılsın başlığı açmak oldu. Türkiye’de milyonlarca kişinin bir biçimde ortasında, kenarında, yanında olduğu yapılara toptan karşı olanlar ya sayı saymayı bilmiyor ya da toplumun gerçeklerine toptan yabancılar.
Yalnızca şu anda üniversitelerde okuyan öğrenci sayısı, devletin yurtlarında kalabilenler ve cemaatler eliyle açılan yurtlarda eğitimine devam edenleri yan yana khalbukinız kâfi. bu biçimdesi geniş kapsamlı bir problemde tüm cemaat ve tarikat yurtları kapatılsın demenin ne kadar uygulanması imkânsız bir talep olduğu gün üzere ortada.
2021’de yaklaşık 800 bin öğrenci Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun 750’nin üstündeki yurt binasında kalırken, dernek ve vakıflara ilişkin yurt ve öğrenci sayısı bunun üçte birine yakın. Toplam yurtta kalan dört öğrenciden biri özel yurtlarda barınıyor. Bunların ne kadarı cemaat ve tarikatlara ilişkin ayırt etmek kolay değil fakat esasen mevcut yurt sayısı yetmez iken cemaat ve tarikat yurtları kapatılsın demek en yavaşça tabirle yüksek öğretimdeki mevcut barınma meselesini yok saymak demek.
Pandemi daha sonrası öğrencilerin yaşadıklarına bakınca “cemaat yurdunda kalacağına kız – erkek yüzbinlerce öğrenci okumasın daha iyi” demenin farklı bir yolu bu yaklaşım.
Kaldı ki geçelim yurtların içeriğini, ferdî ve toplumsal özgürlük alanlarının yılmaz savunucusu olup rastgele bir kişinin ya da kümenin kanunlar çerçevesinde gerçekleştirebileceği bir teşebbüsü neye dayanarak yasaklayabileceksiniz?
Para kazanmak için ya da eğitime dayanak için yurt açmak özgür ancak dindarlar hariç mi olacak? Dindarlar yurt açsın fakat ortasında bizim müsaade vermediğimiz faaliyetler yasaklansın mı diyeceksiniz? Bu cemaat ve tarikatlar yurtlarını kapatsınlar pekala aşevlerini, yardım kuruluşlarını, kurban tertiplerini nereye koyacaksınız?
Ayrıyeten bu denilen daha evvel yapıldı. Cumhuriyet’in birinci icraatlarından biri tüm tekke ve zaviyeleri kapatmak, dini örgütlenmeleri yasaklamaktı. Ne değişti sonunda? Tüm dini örgütlenmeler yer altına indi ve denetlemesi de mümkün olmayan, toplumun her bölümüne açık olmak yerine içe kapalı amorf yapılar, ritüellerden oluşan bir anlayışı din olarak hâkim kıldı.
12 Eylül darbesi cemaatlerin yurtlarına el koydu. Ez cümle tüm dini yapılanmaları yasaklayan baskıcı siyasetleri yenilemenin haricinde tek söz teklifiniz yok mu?
Yurtlarda, kreşlerde; çocuklara, gençlere Kemalizm bir dogma olarak aşılanırken rahatsız olmayıp dini kurumlardan rahatsız olmak özde bir farklılık olmadığını ortaya koyuyor. Sorun kendi başlarına uygun bir endoktrinasyon yapılmaması. Gençlerin beynini yanlışsız yıkadıktan daha sonra problem yok.
Tek sorun bu radikal Kemalist ve laikçi yaklaşım mı? Keşke o denli olsaydı.
‘Mahalle/cemaat/tarikat ziyan görmesin’ diye birfazlaca yanılgıyı, birtakım kimi hastalıklı yapıyı, işlenen cürümleri sümen altı eden başka bir anlayış da ortada duruyor. Konya’da Süleymancılara ilişkin bir yurtta patlayan kazan daha sonrası çıkan yangında 17 öğrenci ölmüştü. Dava senelerca sözün tam manası ile yargı koridorlarında süründü.
Yangından saatler daha sonra olay yerine giden gazetecilerden bir tanesiydim. Çocuğu yangında ölmüş aileler basın mensuplarına konuşmaktan çekiniyordu.
Derin problemleri tek bir olaydan hareketle anlamak da çözmek de mümkün değil. Türkiye’de bir din sorunu var. Kürt sorunu, Alevi sorunu üzere toplumun bir kısmının de din sorunu var. Bu mevzudaki başörtüsü yasağı üzere temel kimi göstergelerde ilerleme sağlanmış olsa da hala dine ve dinin toplumsa hayattaki yerine dair kangren olmuş sorunlar duruyor.
Bunu temel sorgulaması gereken de İslami kesitin kendisi. Tek parti periyodunun baskıcı yapısında ortaya çıkan bu içe kapalı yapılar 20 yıllık iktidardan daha sonra hala daha ne kadar bu türlü devam edecek?
Kol kırılır yen ortasında kalır mantığı ile İslami topluluktaki yurtların milletlerarası yeterliliği, pedagojik standardı daha ne kadar tartışılmadan gidecek? Dünün Türkiyesi için bile birtakım bazı arkaik olan bu cemaat yapılanmaları ne vakit kendilerini gözden geçirecekler?
Türkiye’deki cemaatlerin ana faaliyet konusu eğitim. Pekala bu eğitimin tüm Türkiye’yi kapsayan bir vizyonu olmayacak mı? Ya da küçük olsun benim olsun mantığı ile irtibat çağında gençler ve çocuklar kapalı yapılarda formatlanarak sadık mensuplar olarak mı yetiştirilecek?
Şayet ana odak eğitim ise bu yapılanmalara eğitim temelli bir muvaffakiyet kriteri getirilmeyecek mi? Yetişen jenerasyonların eğitimdeki başarılarına, kendilerine inançlarına ve hem kendilerine hem etraflarına yararlı bireyler olmalarına dair bir perspektif geliştirilmeyecek mi? Yoksa bir cemaat mensubu olmak liyakatsiz de olsa yükselmek için kâfi sayılmaya devam mı edilecek? Bunu da İslami, insanı, adil görmek yasal mu olacak?
Bugünün haksızlıklarına, hukuksuzluklara sessiz kalmanın beceri sayılmasını sorgulamayacak mıyız?
Bir intihar üzerinden topraktan çıkarılan savaş baltaları ile bu biçimdesi katmanlı ve derin problemleri bırakın çözmeyi tartışmamız bile mümkün değil.
Her şeydilk evvel yaşananın ‘ama’lı bir açıklaması yok. Sonuçta hayatının baharında bir genç hayatına son verdi. Bunun sebepleri, trajik sonda tesirli olan faktörler olağan olarak her açıdan tartışılır. Tartışılmalı da.
Lakin bir gencin ömrü üzerinden başlayan tansiyon dine ve dinin toplum hayatındaki yerine dair birtakım kümelerde en ufak bir ilerleme görmediğimizi de gösteriyor.
Bir cemaat meskeninde yaşanan trajedide toplumun bir kesitinin aklına birinci gelen #cemaatvetarikatyurtlarıkapatılsın başlığı açmak oldu. Türkiye’de milyonlarca kişinin bir biçimde ortasında, kenarında, yanında olduğu yapılara toptan karşı olanlar ya sayı saymayı bilmiyor ya da toplumun gerçeklerine toptan yabancılar.
Yalnızca şu anda üniversitelerde okuyan öğrenci sayısı, devletin yurtlarında kalabilenler ve cemaatler eliyle açılan yurtlarda eğitimine devam edenleri yan yana khalbukinız kâfi. bu biçimdesi geniş kapsamlı bir problemde tüm cemaat ve tarikat yurtları kapatılsın demenin ne kadar uygulanması imkânsız bir talep olduğu gün üzere ortada.
2021’de yaklaşık 800 bin öğrenci Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun 750’nin üstündeki yurt binasında kalırken, dernek ve vakıflara ilişkin yurt ve öğrenci sayısı bunun üçte birine yakın. Toplam yurtta kalan dört öğrenciden biri özel yurtlarda barınıyor. Bunların ne kadarı cemaat ve tarikatlara ilişkin ayırt etmek kolay değil fakat esasen mevcut yurt sayısı yetmez iken cemaat ve tarikat yurtları kapatılsın demek en yavaşça tabirle yüksek öğretimdeki mevcut barınma meselesini yok saymak demek.
Pandemi daha sonrası öğrencilerin yaşadıklarına bakınca “cemaat yurdunda kalacağına kız – erkek yüzbinlerce öğrenci okumasın daha iyi” demenin farklı bir yolu bu yaklaşım.
Kaldı ki geçelim yurtların içeriğini, ferdî ve toplumsal özgürlük alanlarının yılmaz savunucusu olup rastgele bir kişinin ya da kümenin kanunlar çerçevesinde gerçekleştirebileceği bir teşebbüsü neye dayanarak yasaklayabileceksiniz?
Para kazanmak için ya da eğitime dayanak için yurt açmak özgür ancak dindarlar hariç mi olacak? Dindarlar yurt açsın fakat ortasında bizim müsaade vermediğimiz faaliyetler yasaklansın mı diyeceksiniz? Bu cemaat ve tarikatlar yurtlarını kapatsınlar pekala aşevlerini, yardım kuruluşlarını, kurban tertiplerini nereye koyacaksınız?
Ayrıyeten bu denilen daha evvel yapıldı. Cumhuriyet’in birinci icraatlarından biri tüm tekke ve zaviyeleri kapatmak, dini örgütlenmeleri yasaklamaktı. Ne değişti sonunda? Tüm dini örgütlenmeler yer altına indi ve denetlemesi de mümkün olmayan, toplumun her bölümüne açık olmak yerine içe kapalı amorf yapılar, ritüellerden oluşan bir anlayışı din olarak hâkim kıldı.
12 Eylül darbesi cemaatlerin yurtlarına el koydu. Ez cümle tüm dini yapılanmaları yasaklayan baskıcı siyasetleri yenilemenin haricinde tek söz teklifiniz yok mu?
Yurtlarda, kreşlerde; çocuklara, gençlere Kemalizm bir dogma olarak aşılanırken rahatsız olmayıp dini kurumlardan rahatsız olmak özde bir farklılık olmadığını ortaya koyuyor. Sorun kendi başlarına uygun bir endoktrinasyon yapılmaması. Gençlerin beynini yanlışsız yıkadıktan daha sonra problem yok.
Tek sorun bu radikal Kemalist ve laikçi yaklaşım mı? Keşke o denli olsaydı.
‘Mahalle/cemaat/tarikat ziyan görmesin’ diye birfazlaca yanılgıyı, birtakım kimi hastalıklı yapıyı, işlenen cürümleri sümen altı eden başka bir anlayış da ortada duruyor. Konya’da Süleymancılara ilişkin bir yurtta patlayan kazan daha sonrası çıkan yangında 17 öğrenci ölmüştü. Dava senelerca sözün tam manası ile yargı koridorlarında süründü.
Yangından saatler daha sonra olay yerine giden gazetecilerden bir tanesiydim. Çocuğu yangında ölmüş aileler basın mensuplarına konuşmaktan çekiniyordu.
Derin problemleri tek bir olaydan hareketle anlamak da çözmek de mümkün değil. Türkiye’de bir din sorunu var. Kürt sorunu, Alevi sorunu üzere toplumun bir kısmının de din sorunu var. Bu mevzudaki başörtüsü yasağı üzere temel kimi göstergelerde ilerleme sağlanmış olsa da hala dine ve dinin toplumsa hayattaki yerine dair kangren olmuş sorunlar duruyor.
Bunu temel sorgulaması gereken de İslami kesitin kendisi. Tek parti periyodunun baskıcı yapısında ortaya çıkan bu içe kapalı yapılar 20 yıllık iktidardan daha sonra hala daha ne kadar bu türlü devam edecek?
Kol kırılır yen ortasında kalır mantığı ile İslami topluluktaki yurtların milletlerarası yeterliliği, pedagojik standardı daha ne kadar tartışılmadan gidecek? Dünün Türkiyesi için bile birtakım bazı arkaik olan bu cemaat yapılanmaları ne vakit kendilerini gözden geçirecekler?
Türkiye’deki cemaatlerin ana faaliyet konusu eğitim. Pekala bu eğitimin tüm Türkiye’yi kapsayan bir vizyonu olmayacak mı? Ya da küçük olsun benim olsun mantığı ile irtibat çağında gençler ve çocuklar kapalı yapılarda formatlanarak sadık mensuplar olarak mı yetiştirilecek?
Şayet ana odak eğitim ise bu yapılanmalara eğitim temelli bir muvaffakiyet kriteri getirilmeyecek mi? Yetişen jenerasyonların eğitimdeki başarılarına, kendilerine inançlarına ve hem kendilerine hem etraflarına yararlı bireyler olmalarına dair bir perspektif geliştirilmeyecek mi? Yoksa bir cemaat mensubu olmak liyakatsiz de olsa yükselmek için kâfi sayılmaya devam mı edilecek? Bunu da İslami, insanı, adil görmek yasal mu olacak?
Bugünün haksızlıklarına, hukuksuzluklara sessiz kalmanın beceri sayılmasını sorgulamayacak mıyız?
Bir intihar üzerinden topraktan çıkarılan savaş baltaları ile bu biçimdesi katmanlı ve derin problemleri bırakın çözmeyi tartışmamız bile mümkün değil.