“İran-Irak savaşı sırasında ülkesine ihanet ettikten daha sonra hayatının sonunda kadar kalacağı Fransa’ya kaçtı. Cumhurbaşkanı seçilmesinden aylar sora liberal ögelere kilit işler verirken, doğmakta olan İslam Cumhuriyeti’nin devrimci ögelerine düşmanlığa başlamıştı. Parlamento tarafınca nazaranvden azledildikten daha sonra terörist Halkın Mücahitleri’nin sayesinde yeraltında saklandı. Bir ay daha sonra Paris’e bayan kılığında kaçtı. Orada İslam cumhuriyetini yıkmak isteyen terörist kümelerle ittifak kurdu.”
Evvelki gün 88 yaşında Paris’te ömrünü kaybeden Beni Sadr’ın mevt haberini İranlı muhafazakarların gazetesi Keyhan bu biçimde verdi.
Cesedini bile bu biçimde tekmeledikleri Beni Sadr, 1980’de Humeyni’nin isteğiyle 48 yaşında ihtilalden daha sonra ülkenin birinci cumhurbaşkanı olarak seçilmişti.
Varlıklı bir ailenin mensubu olarak doğmuş, İran’da sosyoloji, Sorbonne’da finans ve iktisat okumuştu. 1962 yılında CIA’in planladığı bir darbeyle devrilen İran başbakanı Musaddık’ın sıkı hayranı bir İran milliyetçisi ve Şah tersiydi.
Şah aykırısı şovlarda iki kere tutuklanmış, bir ayaklanma sırasında yaralanmış ve Paris’e kaçmıştı.
1970’lerde din adamı olan babasının arkadaşı olarak tanıştığı Humeyni ile yolları 1978’de Paris’te kesişti.
Şah rejimine karşı çaba eden Humeyni’nin yakın danışmanlarından biri oldu.
O senelerda Humeyni, İranlılara ve bütün dünyaya İran’da diktatörlüğü yıkıp, demokrasi ve özgürlük getirmeyi vaat ediyordu.
Dünyanın ayakta kalan son monarşilerden olan Pehlevi ailesinin diktatörlüğünden ve şatafatından bunalan İranlı muhafazakarlar, liberaller, sosyalistler Şah’a karşı Humeyni’nin etrafında toplanmıştı.
1 Şubat 1979’da Paris’ten Tahran’a kalkan Air France uçağında Humeyni’nin yanı başında olanlardan biri de Beni Sadr’dı.
Evvel Maliye Bakan yardımcısı sonrasındasında Maliye Bakanı oldu.
Humeyni’nin adayı olarak girdiği 1980’de yapılan seçimlerde yüzde 79 oyla İran’ın birinci Cumhurbaşkanı seçildi.
Lakin özgürlük ve demokrasi vaatleriyle iktidara gelen Humeyni, ABD elçilik baskını ve akabinde Irak’ın savaş ilanı ile aks değiştirdi.
Humeyni, elçilik baskını ve Irak savaşını düşmanlarından kurtulmak için bir fırsata çevirdi. Kendisine Şah’ı devirirken takviye veren lakin daha sonra ihtilafa düştüğü din erkeklerinı, milliyetçileri, liberalleri ABD ve Irak ajanlığıyla yaftalamaya başladı. İslami rejime geçiş için bu güvenlik krizini kullandı.
1 Şubat günü Air France uçağıyla Humeyni ile birlikte Tahran’a inen ihtilalin en önde gelen isimleri de bu tasfiyenin kurbanı oldular.
Bir din adamı olan Hasan Lahuti Eşkavari, Cumhurbaşkanı Beni Sadr’a yakın biri isimdi. 1981’de evvel tutuklandı, tutuklandıktan bir kaç gün daha sonra zehirlenerek öldürüldü.
İhtilalden daha sonraki birinci dışişleri bakanı Sadık Kutbizade 1982’de Humeyni’ye yönelik bir suikast davasından hatalı bulunup idam edildi.
Uzun yıllar Paris’te Humeyni’nin dış münasebetlerini yürüten, ihtilalden daha sonra İran’ın ikinci dışişleri bakanı olan liberal İslamcı akademisyen İbrahim Yezdi, konsolosluk baskını konusunda ihtilal daha sonrasının birinci başbakanı olan Mehdi Bazergan’la bir arada Humeyni ile karşıt düşüp tasfiye edildi.
Milliyetçi Daryuş Forouhar, velayet-i fakih modeline karşı çıkınca evvel tasfiye edildi akabinde 1998’de eşiyle bir arada öldürüldü.
Ve Ebu’l-Hasan Beni Sadr…
İran ihtilalinin seçilmiş birinci cumhurbaşkanı olan Beni Sadr, Amerikan konsolosluk baskınına şiddetle karşı çıktı. İşgalcilere “Siz Amerikalıları rehin almadınız, İran’ı Amerika’ya rehin bıraktınız” dedi.
Lakin Humeyni, birinci başta tasvip etmediği işgale takviye açıklaması yapınca boşa düştü.
Bir kaç ay daha sonra Irak’ın İran’a taarruzuyla başlayan İran-Irak savaşı sırasında Humeyni’nin evvel başkomutan olarak atadığı Beni Sadr sonrasındasında yetersiz bulundu.
Nazik bir entelektüel olan Beni Sadr’ı aşan bir radikallik ülkeye hakim oldu.
Beni Sadr, 1981’de Humeyni’nin talimatıyla Meclis tarafınca azledilirken hakkında uzun bir suçlama listesi hazırlanmıştı:
“İslam Cumhuriyeti’ne karşı çıkmak; İslami sistemi ortadan kaldırmak için Doğu ve Batı’ya bağlı karşı-devrimci güçlerle ittifak kurmak; İslami istişare meclisine başından beri ve hatta bakılırsave başlamasından evvel bile ısrarlı muhalefet; yargıya açık müdahale, anayasanın en temel prensiplerinin yanlış anlaşılması ve kuvvetler ayrılığına inanmamak.”
Günlerce tutuklanmamak için saklandı. daha sonra kendisine sadık bir askeri pilot tarafınca Paris’e kaçırıldı. Ve ömrünü orada tamamladı.
Pekala, bu yüzden Beni Sadr’ı ve Humeyni ile birlikte Tahran’a dönen başka milliyetçileri, ölçülü din erkeklerinı, liberalleri suçlayabilir miyiz?
100 yıllık bir diktatörlüğün yıkılmasına takviye verdikleri için onların kandırıldıklarını, kullanıldıklarını söyleyebilir miyiz?
Tarihin o anında yaptıkları bir diktatörlüğü yıkmaktı. Önlerinde iki seçenek vardı. Aksi konutta oturup battaniyenin altında olayların olup bitmesini beklemek olabilirdi.
İran meselae bakıp “İslamcılara asla inanç olmaz” kararı çıkarmak için de hiç Avrupa tarihi bilmemek lazım.
Fransız İhtilali daha sonrası iktidar Jakobenler, Jirondenler, Napolyonlar, kralcılar içinde el değiştirirken Fouche bile tasfiye olmaktan kurtulamamıştı.
Türkiye tarihinde de bunun onlarca örmeği var
1908’de İttihat ve Terakki’nin ülkeye hürriyet getireceğine inananların pek birçok ileriki senelerda İttihatçıların hışmına uğradılar. En başta da 1908 Devrimi’ne dayanak veren Taşnak Partisi üyesi Ermeniler, Araplar, Arnavutlar.
Ancak bu 1908’de anayasanın ve meclisin geri geldiği gerçeğini değiştirmiyor.
İstiklal Harbi’nde Meclis’te, cephede Mustafa Kemal Paşa ile birlikte gayret eden Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Halide Edip üzere bir epeyce isim rejim kurulduktan daha sonra İstiklal Mahkemeleri’nde sanık olmaktan kurtulamadılar.
Ancak İstiklal Harbi’ne dayanak verdikleri için aldatılmış olmadılar.
1950’de Demokrat Parti’ye takviye veren bir hayli gazeteci 1957’de DP iktidarının baskılarına maruz kaldı.
Fakat tarihe ülkenin epeyce partili rejime geçişe takviye vermiş olarak geçtiler.
Bu öykülerden biri olarak bugünlerde bir küme insanın aklına “Yetmez Lakin Evet geliyor. Orada bir aldanma ve aldatılma olmadığını bundan evvelki yazıda anlattık.
Vilayetle de tarihi bir aldanma öyküsü aranıyorsa bunun en çarpıcı örneği 12 Mart’tır.
12 Mart muhtırasında solcu, Kemalist, ilerici olduğunu düşündükleri Hava Kuvvetleri Kumandanı Muhsin Batur’un imzasını bakılırsan ülkenim devrimcileri muhtıra birinci 40 gün hararetle takviye vermişlerdi.
“Komutanların muhtırası ve Demirel hükümetinin istifası hakkındaki görüşümüz” başlıklı takviye bildirisinin altında Türkiye Öğretmenler Sendikası, Devrimci Avukatlar Derneği, Üniversite Asistanları Sendikası, Mimarlar Odası, Elektrik Mühendisleri Odası, Maden Mühendisleri Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, ODTÜ Mezunlar Derneği, Türkiye Ulusal Gençlik Teşkilatı ve DEV-GENÇ üzere o günlerin en önde gelen devrimci kuruluşların imzası vardı.
Cumhuriyet gazetesinin “Devrimci Kuruluşlar tavrı destekliyor” başlığıyla manşetten verdiği bildiride şöyleki deniyordu:
“Emperyalizmin egemenliğindeki işbirlikçi iktidarlar tarafınca çeyrek yüzyıldır uygulanan gerici parlamentoculukla fakir ve geri bırakılmış olan ülkemiz kesin bir toplumsal ve ekonomik buhranın içine itilerek fakat olağanüstü teşebbüslerle kurtarılabilecek bir duruma sokulmuştur…
Toplumu ve ülkemizi bu hale getirenler her uyarılışlarında bu uyarmayı yapanlar üstündeki baskı ve zulümlerini artırmışlar, çalışanları köylüleri gençlerimizi kurşunlamışlar, devrimci öğretmenleri boyunlarına yular takarak yerlerde süründürmüşlerdir… Gitgide ağırlaşan ekonomik buhranı gizleyebilmek için halkımızın dini hisleri hayâsızca istismar edilmiştir…
Biz bu bildiriye imza koyan devrimci örgütler çeyrek yüzyıllık bir yıkıntının yarı canlı ögeleriyle ülkemizin problemlerine tahlil getirileceğine inanmıyoruz. Ülkemizin kurtuluşu emperyalizmle rastgele bir kontağı olmayan Atatürkçü tam bağımsız bir dış siyasetin gerçekleştirilmesi, işçi, halkımızın tartısı ve aktifliği altında temel ıslahatların yapılması ve insanın beşere kul olmadığını yeni bir toplumsal tertibin kurulması mümkündür… Bu yoldaki bütün devrimci teşebbüsler, halkımızın temel isteklerinin gerçekleştirilmesi için şimdiye kadar verdiğimiz gayretin doğal bir uzantısı olarak desteklenecek, korunacak ve sürdürülecektir…”
DEV-GENÇ’in Genel Lideri Ertuğrul Kürkçü bunu yetersiz bulmuş olacak ki ayrıyeten bir açıklama yapıp, şu biçimde demişti:
“Muhtıra durumu tespit bakımından hakikat ve olumludur. Tahlil yolu parlamento değildir. Şayet toprak ıslahatı, dış ticaretin devletleştirilmesi, Amerika ile olan münasebetlerimizin bir daha gözden geçirilmesi hususlarında kararlı iseler, biz bütün gücümüzle Silahlı Kuvvetlerin yanında olacağız.”
Bu iş parlamentoyla olmaz fikrini 13 Mart günü, 12 Mart muhtırasını selamlayan Cumhuriyet gazetesinin “Devrimci Ordunun Sesi” başlıklı başyazısında Nadir Nadi de savundu. Bu teze dayanak için “Ordu Kılıcını Attı” başlıklı meşhur yazısını yazan Hikmet Kıvılcımlı, “Ordu muhtırası: “Atütürkçü bir görüşle” “İnkılâp Kanunlarını” benimsediğine nazaran, dökülen, çöken tekelci kapitalist çağdaş uygarlığı peşin peşin reddetmiş olmalıdır. Mantık bunu gerektirir” diyerek muhtıradan bir sosyalizm çıkmasını ummuştu.
Ancak bu fırsatçılık büyük bir hayal kırıklığıyla sonuçlandı.
Bu takviye bildirilerinden 40 gün daha sonra bu bildirileri imzalayanların birçoklarının ortalarında olduğu ülkedeki devrimciler darbeciler tarafınca tutuklanmaya başlandı. Ertuğrul Kürkçü üzere isimler mevtin kıyısından döndü, bir epey solcu azaplardan geçti.
Fakat bir anlık “darbeyi bizimkiler yaptı” hevesi bu tarihi yanılgıya niye olmuştu.
sonrasındasında kimse bu tarihi aldanma yüzünden devrimcilerin konuşma hakkını elinden almaya çalışmadı, onlar için özeleştiri mahkemeleri kurmadı.
Zira siyaset yalnızca zafer, işbirliği değildir, daha fazlaca hezimettir, hayal kırıklığıdır, tasfiyedir, aks değiştirmektir.
Bu aks değiştirmelerde küçük beşerler, entelektüeller genelde ortada kalır. Fırsatçılıklar, erken ümitler genelde hayal kırıklığına yol açar.
Lakin buna her vakit kandırılmak, aldatılmak denemez.
Çoğunlukla beşerler hayır, âlâ olduğunu düşündükleri bir şey için elini taşın altına sokmayı, risk almayı göze alırlar.
Önünden akan dünyaya müdahale etmek, taraf tutmak, konum almak her vakit risk almaktır. hiç bir şey yapmayan her vakit haklı çıkar.
Önyargıyla, bağnazlıkla, insanlara ontolojik berbatlıklar atfederek bir kenarda beklersen, uygun olduğunu düşündüğün hiç bir şeyin altına kirlenir diye elini sokmazsan tahminen talih bir gün yüzüne güler ve haklı çıktığını düşünürsün. Ancak bu senin haklı yerde durduğun manasına gelmez.
Elinin paklığı her vakit seni haklı ve pak yapmaz.
Zira demokrasilerde mutlak haklılık yoktur. Mutlak haklılık otoriter ideolojilerde olur. Masadaki her şeyi isteyen, ya benim dediklerim ya hiç diyenle siyaset mümkün değildir.
Aksi biçimde siyaset sabit güçler içinde bir baş tokuşturmaya döner. Buna da demokrasi diyemeyiz.
Demokrasi taviz vermeyi, geri adım atmayı ve gerektiğinde doğrular için “Yetmez Lakin Evet” demeyi gerektirir.
Beni Sadr da Şah diktatörlüğüne karşı bilerek ve isteyerek bu riski aldı, Şah’ın devrilmesine katkı yaptı, daha sonra kendi doğruları için uğraşa ve itiraza devam etti ve bedelini bu biçimde ödedi.
Bu öyküde kimse kimseyi aldatmadı.
Evvelki gün 88 yaşında Paris’te ömrünü kaybeden Beni Sadr’ın mevt haberini İranlı muhafazakarların gazetesi Keyhan bu biçimde verdi.
Cesedini bile bu biçimde tekmeledikleri Beni Sadr, 1980’de Humeyni’nin isteğiyle 48 yaşında ihtilalden daha sonra ülkenin birinci cumhurbaşkanı olarak seçilmişti.
Varlıklı bir ailenin mensubu olarak doğmuş, İran’da sosyoloji, Sorbonne’da finans ve iktisat okumuştu. 1962 yılında CIA’in planladığı bir darbeyle devrilen İran başbakanı Musaddık’ın sıkı hayranı bir İran milliyetçisi ve Şah tersiydi.
Şah aykırısı şovlarda iki kere tutuklanmış, bir ayaklanma sırasında yaralanmış ve Paris’e kaçmıştı.
1970’lerde din adamı olan babasının arkadaşı olarak tanıştığı Humeyni ile yolları 1978’de Paris’te kesişti.
Şah rejimine karşı çaba eden Humeyni’nin yakın danışmanlarından biri oldu.
O senelerda Humeyni, İranlılara ve bütün dünyaya İran’da diktatörlüğü yıkıp, demokrasi ve özgürlük getirmeyi vaat ediyordu.
Dünyanın ayakta kalan son monarşilerden olan Pehlevi ailesinin diktatörlüğünden ve şatafatından bunalan İranlı muhafazakarlar, liberaller, sosyalistler Şah’a karşı Humeyni’nin etrafında toplanmıştı.
1 Şubat 1979’da Paris’ten Tahran’a kalkan Air France uçağında Humeyni’nin yanı başında olanlardan biri de Beni Sadr’dı.
Evvel Maliye Bakan yardımcısı sonrasındasında Maliye Bakanı oldu.
Humeyni’nin adayı olarak girdiği 1980’de yapılan seçimlerde yüzde 79 oyla İran’ın birinci Cumhurbaşkanı seçildi.
Lakin özgürlük ve demokrasi vaatleriyle iktidara gelen Humeyni, ABD elçilik baskını ve akabinde Irak’ın savaş ilanı ile aks değiştirdi.
Humeyni, elçilik baskını ve Irak savaşını düşmanlarından kurtulmak için bir fırsata çevirdi. Kendisine Şah’ı devirirken takviye veren lakin daha sonra ihtilafa düştüğü din erkeklerinı, milliyetçileri, liberalleri ABD ve Irak ajanlığıyla yaftalamaya başladı. İslami rejime geçiş için bu güvenlik krizini kullandı.
1 Şubat günü Air France uçağıyla Humeyni ile birlikte Tahran’a inen ihtilalin en önde gelen isimleri de bu tasfiyenin kurbanı oldular.
Bir din adamı olan Hasan Lahuti Eşkavari, Cumhurbaşkanı Beni Sadr’a yakın biri isimdi. 1981’de evvel tutuklandı, tutuklandıktan bir kaç gün daha sonra zehirlenerek öldürüldü.
İhtilalden daha sonraki birinci dışişleri bakanı Sadık Kutbizade 1982’de Humeyni’ye yönelik bir suikast davasından hatalı bulunup idam edildi.
Uzun yıllar Paris’te Humeyni’nin dış münasebetlerini yürüten, ihtilalden daha sonra İran’ın ikinci dışişleri bakanı olan liberal İslamcı akademisyen İbrahim Yezdi, konsolosluk baskını konusunda ihtilal daha sonrasının birinci başbakanı olan Mehdi Bazergan’la bir arada Humeyni ile karşıt düşüp tasfiye edildi.
Milliyetçi Daryuş Forouhar, velayet-i fakih modeline karşı çıkınca evvel tasfiye edildi akabinde 1998’de eşiyle bir arada öldürüldü.
Ve Ebu’l-Hasan Beni Sadr…
İran ihtilalinin seçilmiş birinci cumhurbaşkanı olan Beni Sadr, Amerikan konsolosluk baskınına şiddetle karşı çıktı. İşgalcilere “Siz Amerikalıları rehin almadınız, İran’ı Amerika’ya rehin bıraktınız” dedi.
Lakin Humeyni, birinci başta tasvip etmediği işgale takviye açıklaması yapınca boşa düştü.
Bir kaç ay daha sonra Irak’ın İran’a taarruzuyla başlayan İran-Irak savaşı sırasında Humeyni’nin evvel başkomutan olarak atadığı Beni Sadr sonrasındasında yetersiz bulundu.
Nazik bir entelektüel olan Beni Sadr’ı aşan bir radikallik ülkeye hakim oldu.
Beni Sadr, 1981’de Humeyni’nin talimatıyla Meclis tarafınca azledilirken hakkında uzun bir suçlama listesi hazırlanmıştı:
“İslam Cumhuriyeti’ne karşı çıkmak; İslami sistemi ortadan kaldırmak için Doğu ve Batı’ya bağlı karşı-devrimci güçlerle ittifak kurmak; İslami istişare meclisine başından beri ve hatta bakılırsave başlamasından evvel bile ısrarlı muhalefet; yargıya açık müdahale, anayasanın en temel prensiplerinin yanlış anlaşılması ve kuvvetler ayrılığına inanmamak.”
Günlerce tutuklanmamak için saklandı. daha sonra kendisine sadık bir askeri pilot tarafınca Paris’e kaçırıldı. Ve ömrünü orada tamamladı.
Pekala, bu yüzden Beni Sadr’ı ve Humeyni ile birlikte Tahran’a dönen başka milliyetçileri, ölçülü din erkeklerinı, liberalleri suçlayabilir miyiz?
100 yıllık bir diktatörlüğün yıkılmasına takviye verdikleri için onların kandırıldıklarını, kullanıldıklarını söyleyebilir miyiz?
Tarihin o anında yaptıkları bir diktatörlüğü yıkmaktı. Önlerinde iki seçenek vardı. Aksi konutta oturup battaniyenin altında olayların olup bitmesini beklemek olabilirdi.
İran meselae bakıp “İslamcılara asla inanç olmaz” kararı çıkarmak için de hiç Avrupa tarihi bilmemek lazım.
Fransız İhtilali daha sonrası iktidar Jakobenler, Jirondenler, Napolyonlar, kralcılar içinde el değiştirirken Fouche bile tasfiye olmaktan kurtulamamıştı.
Türkiye tarihinde de bunun onlarca örmeği var
1908’de İttihat ve Terakki’nin ülkeye hürriyet getireceğine inananların pek birçok ileriki senelerda İttihatçıların hışmına uğradılar. En başta da 1908 Devrimi’ne dayanak veren Taşnak Partisi üyesi Ermeniler, Araplar, Arnavutlar.
Ancak bu 1908’de anayasanın ve meclisin geri geldiği gerçeğini değiştirmiyor.
İstiklal Harbi’nde Meclis’te, cephede Mustafa Kemal Paşa ile birlikte gayret eden Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Refet Bele, Halide Edip üzere bir epeyce isim rejim kurulduktan daha sonra İstiklal Mahkemeleri’nde sanık olmaktan kurtulamadılar.
Ancak İstiklal Harbi’ne dayanak verdikleri için aldatılmış olmadılar.
1950’de Demokrat Parti’ye takviye veren bir hayli gazeteci 1957’de DP iktidarının baskılarına maruz kaldı.
Fakat tarihe ülkenin epeyce partili rejime geçişe takviye vermiş olarak geçtiler.
Bu öykülerden biri olarak bugünlerde bir küme insanın aklına “Yetmez Lakin Evet geliyor. Orada bir aldanma ve aldatılma olmadığını bundan evvelki yazıda anlattık.
Vilayetle de tarihi bir aldanma öyküsü aranıyorsa bunun en çarpıcı örneği 12 Mart’tır.
12 Mart muhtırasında solcu, Kemalist, ilerici olduğunu düşündükleri Hava Kuvvetleri Kumandanı Muhsin Batur’un imzasını bakılırsan ülkenim devrimcileri muhtıra birinci 40 gün hararetle takviye vermişlerdi.
“Komutanların muhtırası ve Demirel hükümetinin istifası hakkındaki görüşümüz” başlıklı takviye bildirisinin altında Türkiye Öğretmenler Sendikası, Devrimci Avukatlar Derneği, Üniversite Asistanları Sendikası, Mimarlar Odası, Elektrik Mühendisleri Odası, Maden Mühendisleri Odası, İnşaat Mühendisleri Odası, ODTÜ Mezunlar Derneği, Türkiye Ulusal Gençlik Teşkilatı ve DEV-GENÇ üzere o günlerin en önde gelen devrimci kuruluşların imzası vardı.
Cumhuriyet gazetesinin “Devrimci Kuruluşlar tavrı destekliyor” başlığıyla manşetten verdiği bildiride şöyleki deniyordu:
“Emperyalizmin egemenliğindeki işbirlikçi iktidarlar tarafınca çeyrek yüzyıldır uygulanan gerici parlamentoculukla fakir ve geri bırakılmış olan ülkemiz kesin bir toplumsal ve ekonomik buhranın içine itilerek fakat olağanüstü teşebbüslerle kurtarılabilecek bir duruma sokulmuştur…
Toplumu ve ülkemizi bu hale getirenler her uyarılışlarında bu uyarmayı yapanlar üstündeki baskı ve zulümlerini artırmışlar, çalışanları köylüleri gençlerimizi kurşunlamışlar, devrimci öğretmenleri boyunlarına yular takarak yerlerde süründürmüşlerdir… Gitgide ağırlaşan ekonomik buhranı gizleyebilmek için halkımızın dini hisleri hayâsızca istismar edilmiştir…
Biz bu bildiriye imza koyan devrimci örgütler çeyrek yüzyıllık bir yıkıntının yarı canlı ögeleriyle ülkemizin problemlerine tahlil getirileceğine inanmıyoruz. Ülkemizin kurtuluşu emperyalizmle rastgele bir kontağı olmayan Atatürkçü tam bağımsız bir dış siyasetin gerçekleştirilmesi, işçi, halkımızın tartısı ve aktifliği altında temel ıslahatların yapılması ve insanın beşere kul olmadığını yeni bir toplumsal tertibin kurulması mümkündür… Bu yoldaki bütün devrimci teşebbüsler, halkımızın temel isteklerinin gerçekleştirilmesi için şimdiye kadar verdiğimiz gayretin doğal bir uzantısı olarak desteklenecek, korunacak ve sürdürülecektir…”
DEV-GENÇ’in Genel Lideri Ertuğrul Kürkçü bunu yetersiz bulmuş olacak ki ayrıyeten bir açıklama yapıp, şu biçimde demişti:
“Muhtıra durumu tespit bakımından hakikat ve olumludur. Tahlil yolu parlamento değildir. Şayet toprak ıslahatı, dış ticaretin devletleştirilmesi, Amerika ile olan münasebetlerimizin bir daha gözden geçirilmesi hususlarında kararlı iseler, biz bütün gücümüzle Silahlı Kuvvetlerin yanında olacağız.”
Bu iş parlamentoyla olmaz fikrini 13 Mart günü, 12 Mart muhtırasını selamlayan Cumhuriyet gazetesinin “Devrimci Ordunun Sesi” başlıklı başyazısında Nadir Nadi de savundu. Bu teze dayanak için “Ordu Kılıcını Attı” başlıklı meşhur yazısını yazan Hikmet Kıvılcımlı, “Ordu muhtırası: “Atütürkçü bir görüşle” “İnkılâp Kanunlarını” benimsediğine nazaran, dökülen, çöken tekelci kapitalist çağdaş uygarlığı peşin peşin reddetmiş olmalıdır. Mantık bunu gerektirir” diyerek muhtıradan bir sosyalizm çıkmasını ummuştu.
Ancak bu fırsatçılık büyük bir hayal kırıklığıyla sonuçlandı.
Bu takviye bildirilerinden 40 gün daha sonra bu bildirileri imzalayanların birçoklarının ortalarında olduğu ülkedeki devrimciler darbeciler tarafınca tutuklanmaya başlandı. Ertuğrul Kürkçü üzere isimler mevtin kıyısından döndü, bir epey solcu azaplardan geçti.
Fakat bir anlık “darbeyi bizimkiler yaptı” hevesi bu tarihi yanılgıya niye olmuştu.
sonrasındasında kimse bu tarihi aldanma yüzünden devrimcilerin konuşma hakkını elinden almaya çalışmadı, onlar için özeleştiri mahkemeleri kurmadı.
Zira siyaset yalnızca zafer, işbirliği değildir, daha fazlaca hezimettir, hayal kırıklığıdır, tasfiyedir, aks değiştirmektir.
Bu aks değiştirmelerde küçük beşerler, entelektüeller genelde ortada kalır. Fırsatçılıklar, erken ümitler genelde hayal kırıklığına yol açar.
Lakin buna her vakit kandırılmak, aldatılmak denemez.
Çoğunlukla beşerler hayır, âlâ olduğunu düşündükleri bir şey için elini taşın altına sokmayı, risk almayı göze alırlar.
Önünden akan dünyaya müdahale etmek, taraf tutmak, konum almak her vakit risk almaktır. hiç bir şey yapmayan her vakit haklı çıkar.
Önyargıyla, bağnazlıkla, insanlara ontolojik berbatlıklar atfederek bir kenarda beklersen, uygun olduğunu düşündüğün hiç bir şeyin altına kirlenir diye elini sokmazsan tahminen talih bir gün yüzüne güler ve haklı çıktığını düşünürsün. Ancak bu senin haklı yerde durduğun manasına gelmez.
Elinin paklığı her vakit seni haklı ve pak yapmaz.
Zira demokrasilerde mutlak haklılık yoktur. Mutlak haklılık otoriter ideolojilerde olur. Masadaki her şeyi isteyen, ya benim dediklerim ya hiç diyenle siyaset mümkün değildir.
Aksi biçimde siyaset sabit güçler içinde bir baş tokuşturmaya döner. Buna da demokrasi diyemeyiz.
Demokrasi taviz vermeyi, geri adım atmayı ve gerektiğinde doğrular için “Yetmez Lakin Evet” demeyi gerektirir.
Beni Sadr da Şah diktatörlüğüne karşı bilerek ve isteyerek bu riski aldı, Şah’ın devrilmesine katkı yaptı, daha sonra kendi doğruları için uğraşa ve itiraza devam etti ve bedelini bu biçimde ödedi.
Bu öyküde kimse kimseyi aldatmadı.