DEVA Dijital Dönüşüm ve Teknoloji Siyasetleri Lideri Burak Dalgın’ı bekliyorum salonda. Yarına Atılım Aksiyon Planı’nı sunacak. Beklerken, kitapçığı karıştırıyorum.
Miami Showdown’ın “Digitalism” müziği yine yeniden çalıyor. Dijitalleşme, bu sunumun özünü oluşturuyor. Derken, Ali Babacan’ın “salonu teşrif ettiğini” öğreniyoruz lakin olağan artık galat-ı meşhur denecek bir Türkçeyle, Babacan “salonu” değil “salona” teşrif ediyor. her neyse, geldiği üzere de sahneye çıkıyor. Evvel, Babacan iktisat anlatıyor. İktidara geldiklerinde yapacaklarından kelam ediyor. Lakin son vakit içinderda alışık olmadığımız kadar güleryüzle konuşuyor. Yer yer küçük latifeler yapıyor. Ancak bu teknolojik dönüşüm planını, misal eğitim planlarıyla entegre edeceğini de söylüyor. Tarımla da, eğitimle de bir arada düşünülmesi, bütün hareket planlarının -yirmi kadar olacakmış- birbirini tamamlaması gerektiğini bilhassa vurguluyor. 90 günlük planlar, 360 günlük planlar… Bir de, Babacan’ın “ilk 90 dakikada şak diye yapılacaklar” planı var. Bu da rahatlatmadan öbür bir şey değil. Savcıları, yargıçları, gazetecileri, girişimcileri…
Burak Dalgın’ın sunumu hayli daha uzun sürdü. çok kapsayıcı sunumunda “yeni ekonomiyi” anlattı. öncedena, altyapıdan girdi kelama. Napolyon, savaşı kaybeden kumandanına niçini sormuş. Kumandan, beş sebep olduğunu söylemiş oldukten daha sonra sıralamış: “Bir, cephanemiz bitti; iki…” Napolyon demiş ki, “devamını anlatma, gerek yok.”
Buradaki cephane, bugün için “internet” manasına geliyor. İnternet yoksa hiç bir biçimde dünyayı yakalama, dünyayla rekabet etme bahtı yok. Lakin internetin de nasıl olacağı değerli. Dalgın, bunu 5H diye formüle etmiş: “Hür”, “Hesaplı”, “Hizmet Odaklı”, “Hızlı”, “Her Yerde”. Bu hususları uzun uzun açtı. Şöyle genel bir görünüm var: Bir şey berbatsa, Türkiye artık o listelerde üst düzeylerde. Ancak düzgünse, orada birinci yüze tahminen girebiliyoruz. Dediğimi somutlaştırayım: örneğin, Avrupa’nın en yavaş internetine en hayli parayı ödüyormuşuz. Ayrıyeten, salgında internete ulaşamadıkları için eğitim alamayan öğrencileri gördük. “Hür” kısmına ise değinmeye gerek bile yok. DEVA iktidarında 6-25 yaş içindeki gençlere ve öğrencilere internet hizmeti -oldukca daha güzel koşullarda- parasız verilecekmiş. Pekala, bu bedavanın kaynağı ne? Ona dair de çalışmışlar. Başta faiz olmak üzere birazcık düzgünleşme bütün maliyeti karşılayabiliyor.
Dalgın, sunumu yaparken Babacan ortaya giriyor ve her geçen dakika biraz daha esprili oluyor. Bu ortada, dijital dönüşüm yalnızca internetle sonlu değil doğal. İnternet, “gerek şart” ancak “yeter şart” değil. Çeklerin vakte nasıl ayak uyduracağı, kripto paralar… Tekrar, bir öykü anlatıyor Burak Dalgın: “Eskiden imtihanda sürat soruları vardı. İşte şu otobüs şu süratle gidiyor, arttan gelen ne vakit yakalar? Biz son senelerda epey vakit kaybettik. O yüzden DEVA iktidarında birtakım alanlarda ‘sıçrama’ yapacağız ve o ülkeleri yakalayacağız.”
Bankalardan konuşurken Babacan “manşetlik” bir açıklama yapmak için ortaya giriyor: İmar Bankası, devletin eline geçtiğinde 6 milyar doların kayıp olduğu anlaşılmış. 500 milyon dolar mevduat gözükürken aslında 6.5 milyar dolar toplanmış. Gerisinde devlet teminatı olduğundan bu mevduat yükü de devletin sırtına binmiş. daha sonra kanunu değiştirmişler: Devletin sorumluluğunu 100 bin lirayla sınırlamışlar.
Gelelim, birtakım çarpıcı somut tekliflere, Burak Dalgın’ın sunumundan aldığım birtakım notlara: Silikon Vadisine Büyükelçi atanacakmış. Türkiye dünyadaki her türlü dijitalleşmenin, teknoloji üretmenin, inovasyonun ve girişimciliğin bir modülü olacakmış. Dijitalleşmenin çevreciliğini de söylüyor. Kâğıt israfına dönüşen bürokrasi olabildiği ölçüde azaltılacakmış. Tek başına (freelance) çalışan insanların haklarından kripto para mevzuatına kadar her hususta tahliller sıralanmış. İstanbul’un kronik taksi meselesine dair de şöyleki yazıyor kitapçıkta: “Şehir içi yolcu taşıma uygulamalarının önünü lisanslar dahilinde açacağız.” Hem makro dataları tıpkı vakitte mikro meseleleri tek tek ele alan, epeyce detaylı ve kapsamlı bir hareket planı.
Sunumdan daha sonra bir küme gazeteci olarak Babacan ve Dalgın’la soru-cevaplı bir yemek yedik. Hareket planını dinlemekle birlikte teknolojiye dair teknik soruları anladığımı söyleyemeyeceğim. Lakin şu epeyce bariz biçimde görülüyor: Altyapıda da, kullanımda da kaynaklar hayli verimsiz kullanmış -kullanılmaya da devam ediyor.
Yemekte, daha sofraya oturur oturmaz Murat Sabuncu sorusunu sordu: DEVA’nın tezkerede “çekimser” oy vermesinin niçini. “Partideki temayül neydi?” şimdi eşit sayıda “Evet” ve “Hayır diyelim,” diyenler varmış partide. O yüzden Mustafa Yeneroğlu’na bırakmışlar sonucu. O da “çekimser” oy vermiş.
İbrahim Kahveci mikrofonu alınca, iktisada girdik. 11 sene bütçenin başında olan, uyumu yapan Ali Babacan, husus iktisat olunca çabucak gülümsemeye başlıyor. 2002 ve 2008 krizlerini yönettiğini söyleyen Babacan, bütün berbatlığına karşın bugünkü konjonktürün o günlerden düzgün olduğunun altını çizdi.
Burada epeyce önemsediğim iki cümle sarf etti: “Ekonomi, hukuk üzerine inşa edilir. Şayet hukuk yoksa, demokrasi kaosa bile götürebilir.” Demokrasi, çoğunlukçuluk olarak algılanırsa, ülkeleri “madem ben seçildim, benim dediğim olacak,” diyen önderler yönetebilir. Sanırım, son on yılda bunun epeyce sayıda meselai gördük, görüyoruz.
Yıldıray Oğur’un kısa sorularına manşetlik karşılıklar gelmezken Kübra Par ve Nihal Bengisu Karaca’dan daha sonra ben de iki soru sordum. Onların sorularını ve karşılıkları ben yazıp da rol çalmayacağım. Alışılmış sıra bana gelene kadar -düşünün yemek bitmiş, tatlı yenmiş, kahve bile içilmişti- çabucak her şey sorulmuştu fakat kendi sorularımı ve Babacan’ın karşılıklarını yazmak istiyorum.
“Bugünlerde enflasyonun alıp başını gitmesiyle bir arada 500 liralık hatta 1000 liralık banknotların basılması gerektiğini söyleyenler var. 200 liralık banknotlar sizin devrinizde çıkmıştı. 100 küsur dolara tekabül ediyordu. Yüksek kupürleri kayıtdışına, karaparaya yol açtığını düşünüyor musunuz?”
Babacan’ın yanıtı bunun bir ölçüde yanlışsız olduğu fakat bu biçimde bir tahlilin yetersiz kalacağı oldu. Türkiye’nin çok dolarize olduğu bir yerde büyük banknotun hayli bir şey değiştirmeyeceğini söylemiş oldu. İktisadın başına geçmedilk evvel Türkiye’deki mevduatların yarısından fazlası dövizdeymiş. Kendi periyodunda bu oran 35’e inmiş. Bugün, yine aldığı yere -yüzde 55- yükselmiş. “Tersten ya da düzden, lakin kesinlikle bir ‘U’ çiziyoruz,” dedi.
İkinci sorum da AKP seçmeninin DEVA’ya nasıl ikna edileceğine dairdi.
Murat Sabuncu’nun tabiriyle “endişeli muhafazakarların” hassasiyetlerine bilhassa vurgu yaptı. Ancak yalnızca AKP seçmeninin oyunu almayı hedefleyen, kendilerini sınırlamış bir parti olmadıklarını, bütün hassasiyetlere kıymet verdiklerini ve DEVA’nın bu yüzden epey çabuk örgütlenebildiğini söylemiş oldu. Bugün 81 vilayette ve her üç ilçenin ikisinde DEVA örgütlenmiş.
Miami Showdown’ın “Digitalism” müziği yine yeniden çalıyor. Dijitalleşme, bu sunumun özünü oluşturuyor. Derken, Ali Babacan’ın “salonu teşrif ettiğini” öğreniyoruz lakin olağan artık galat-ı meşhur denecek bir Türkçeyle, Babacan “salonu” değil “salona” teşrif ediyor. her neyse, geldiği üzere de sahneye çıkıyor. Evvel, Babacan iktisat anlatıyor. İktidara geldiklerinde yapacaklarından kelam ediyor. Lakin son vakit içinderda alışık olmadığımız kadar güleryüzle konuşuyor. Yer yer küçük latifeler yapıyor. Ancak bu teknolojik dönüşüm planını, misal eğitim planlarıyla entegre edeceğini de söylüyor. Tarımla da, eğitimle de bir arada düşünülmesi, bütün hareket planlarının -yirmi kadar olacakmış- birbirini tamamlaması gerektiğini bilhassa vurguluyor. 90 günlük planlar, 360 günlük planlar… Bir de, Babacan’ın “ilk 90 dakikada şak diye yapılacaklar” planı var. Bu da rahatlatmadan öbür bir şey değil. Savcıları, yargıçları, gazetecileri, girişimcileri…
Burak Dalgın’ın sunumu hayli daha uzun sürdü. çok kapsayıcı sunumunda “yeni ekonomiyi” anlattı. öncedena, altyapıdan girdi kelama. Napolyon, savaşı kaybeden kumandanına niçini sormuş. Kumandan, beş sebep olduğunu söylemiş oldukten daha sonra sıralamış: “Bir, cephanemiz bitti; iki…” Napolyon demiş ki, “devamını anlatma, gerek yok.”
Buradaki cephane, bugün için “internet” manasına geliyor. İnternet yoksa hiç bir biçimde dünyayı yakalama, dünyayla rekabet etme bahtı yok. Lakin internetin de nasıl olacağı değerli. Dalgın, bunu 5H diye formüle etmiş: “Hür”, “Hesaplı”, “Hizmet Odaklı”, “Hızlı”, “Her Yerde”. Bu hususları uzun uzun açtı. Şöyle genel bir görünüm var: Bir şey berbatsa, Türkiye artık o listelerde üst düzeylerde. Ancak düzgünse, orada birinci yüze tahminen girebiliyoruz. Dediğimi somutlaştırayım: örneğin, Avrupa’nın en yavaş internetine en hayli parayı ödüyormuşuz. Ayrıyeten, salgında internete ulaşamadıkları için eğitim alamayan öğrencileri gördük. “Hür” kısmına ise değinmeye gerek bile yok. DEVA iktidarında 6-25 yaş içindeki gençlere ve öğrencilere internet hizmeti -oldukca daha güzel koşullarda- parasız verilecekmiş. Pekala, bu bedavanın kaynağı ne? Ona dair de çalışmışlar. Başta faiz olmak üzere birazcık düzgünleşme bütün maliyeti karşılayabiliyor.
Dalgın, sunumu yaparken Babacan ortaya giriyor ve her geçen dakika biraz daha esprili oluyor. Bu ortada, dijital dönüşüm yalnızca internetle sonlu değil doğal. İnternet, “gerek şart” ancak “yeter şart” değil. Çeklerin vakte nasıl ayak uyduracağı, kripto paralar… Tekrar, bir öykü anlatıyor Burak Dalgın: “Eskiden imtihanda sürat soruları vardı. İşte şu otobüs şu süratle gidiyor, arttan gelen ne vakit yakalar? Biz son senelerda epey vakit kaybettik. O yüzden DEVA iktidarında birtakım alanlarda ‘sıçrama’ yapacağız ve o ülkeleri yakalayacağız.”
Bankalardan konuşurken Babacan “manşetlik” bir açıklama yapmak için ortaya giriyor: İmar Bankası, devletin eline geçtiğinde 6 milyar doların kayıp olduğu anlaşılmış. 500 milyon dolar mevduat gözükürken aslında 6.5 milyar dolar toplanmış. Gerisinde devlet teminatı olduğundan bu mevduat yükü de devletin sırtına binmiş. daha sonra kanunu değiştirmişler: Devletin sorumluluğunu 100 bin lirayla sınırlamışlar.
Gelelim, birtakım çarpıcı somut tekliflere, Burak Dalgın’ın sunumundan aldığım birtakım notlara: Silikon Vadisine Büyükelçi atanacakmış. Türkiye dünyadaki her türlü dijitalleşmenin, teknoloji üretmenin, inovasyonun ve girişimciliğin bir modülü olacakmış. Dijitalleşmenin çevreciliğini de söylüyor. Kâğıt israfına dönüşen bürokrasi olabildiği ölçüde azaltılacakmış. Tek başına (freelance) çalışan insanların haklarından kripto para mevzuatına kadar her hususta tahliller sıralanmış. İstanbul’un kronik taksi meselesine dair de şöyleki yazıyor kitapçıkta: “Şehir içi yolcu taşıma uygulamalarının önünü lisanslar dahilinde açacağız.” Hem makro dataları tıpkı vakitte mikro meseleleri tek tek ele alan, epeyce detaylı ve kapsamlı bir hareket planı.
Sunumdan daha sonra bir küme gazeteci olarak Babacan ve Dalgın’la soru-cevaplı bir yemek yedik. Hareket planını dinlemekle birlikte teknolojiye dair teknik soruları anladığımı söyleyemeyeceğim. Lakin şu epeyce bariz biçimde görülüyor: Altyapıda da, kullanımda da kaynaklar hayli verimsiz kullanmış -kullanılmaya da devam ediyor.
Yemekte, daha sofraya oturur oturmaz Murat Sabuncu sorusunu sordu: DEVA’nın tezkerede “çekimser” oy vermesinin niçini. “Partideki temayül neydi?” şimdi eşit sayıda “Evet” ve “Hayır diyelim,” diyenler varmış partide. O yüzden Mustafa Yeneroğlu’na bırakmışlar sonucu. O da “çekimser” oy vermiş.
İbrahim Kahveci mikrofonu alınca, iktisada girdik. 11 sene bütçenin başında olan, uyumu yapan Ali Babacan, husus iktisat olunca çabucak gülümsemeye başlıyor. 2002 ve 2008 krizlerini yönettiğini söyleyen Babacan, bütün berbatlığına karşın bugünkü konjonktürün o günlerden düzgün olduğunun altını çizdi.
Burada epeyce önemsediğim iki cümle sarf etti: “Ekonomi, hukuk üzerine inşa edilir. Şayet hukuk yoksa, demokrasi kaosa bile götürebilir.” Demokrasi, çoğunlukçuluk olarak algılanırsa, ülkeleri “madem ben seçildim, benim dediğim olacak,” diyen önderler yönetebilir. Sanırım, son on yılda bunun epeyce sayıda meselai gördük, görüyoruz.
Yıldıray Oğur’un kısa sorularına manşetlik karşılıklar gelmezken Kübra Par ve Nihal Bengisu Karaca’dan daha sonra ben de iki soru sordum. Onların sorularını ve karşılıkları ben yazıp da rol çalmayacağım. Alışılmış sıra bana gelene kadar -düşünün yemek bitmiş, tatlı yenmiş, kahve bile içilmişti- çabucak her şey sorulmuştu fakat kendi sorularımı ve Babacan’ın karşılıklarını yazmak istiyorum.
“Bugünlerde enflasyonun alıp başını gitmesiyle bir arada 500 liralık hatta 1000 liralık banknotların basılması gerektiğini söyleyenler var. 200 liralık banknotlar sizin devrinizde çıkmıştı. 100 küsur dolara tekabül ediyordu. Yüksek kupürleri kayıtdışına, karaparaya yol açtığını düşünüyor musunuz?”
Babacan’ın yanıtı bunun bir ölçüde yanlışsız olduğu fakat bu biçimde bir tahlilin yetersiz kalacağı oldu. Türkiye’nin çok dolarize olduğu bir yerde büyük banknotun hayli bir şey değiştirmeyeceğini söylemiş oldu. İktisadın başına geçmedilk evvel Türkiye’deki mevduatların yarısından fazlası dövizdeymiş. Kendi periyodunda bu oran 35’e inmiş. Bugün, yine aldığı yere -yüzde 55- yükselmiş. “Tersten ya da düzden, lakin kesinlikle bir ‘U’ çiziyoruz,” dedi.
İkinci sorum da AKP seçmeninin DEVA’ya nasıl ikna edileceğine dairdi.
Murat Sabuncu’nun tabiriyle “endişeli muhafazakarların” hassasiyetlerine bilhassa vurgu yaptı. Ancak yalnızca AKP seçmeninin oyunu almayı hedefleyen, kendilerini sınırlamış bir parti olmadıklarını, bütün hassasiyetlere kıymet verdiklerini ve DEVA’nın bu yüzden epey çabuk örgütlenebildiğini söylemiş oldu. Bugün 81 vilayette ve her üç ilçenin ikisinde DEVA örgütlenmiş.