EDA SANĞU
Afganistan’da Amerika’nın geride süreç idaresine dair bir vizyon oluşturmadan çıkışı, başşehirleri yeni durum karşısında durum almaya zorladı. ABD’nin 31 Ağustos’tan daha sonra ülkede kalmayacaklarını açıklamasının akabinde Türkiye de Mehmetçik’i Kabil’den 20 yıl daha sonra geri çekme sonucu aldı. Tahliyeler için kum saati işlerken Taliban’ın, havalimanında Türkiye’nin teknik takviyesine sıcak baktığına ait kamuoyuna yansıyan tezler ise yeni süreç başlattı.
‘SÜREÇ NORMALLEŞMEDEN BU RİSKİ NASIL ALACAKSINIZ?
Cumhurbaşkanı Sözcüsü Kalın “Askerimiz çekildikten daha sonra da biz orada havalimanının işletmesine devam edebiliriz. Sivil uzmanlarımız havalimanı için takviye verebilir. Müzakereler devam ediyor” dedi. ‘Sivil işçiyle nazaranv’ güvenlik konusunda tartışmaları birlikteinde getirdi. Gelecek Partisi Sözcüsü Sercan Özcan “Askerimiz orada olmadan havalimanının nesini işleteceksiniz? Süreç normalleşmeden bu riski nasıl üzerinize alacaksınız?” sorusunu yöneltti.
MEHMETÇİK ESENBOĞA’DA
NATO misyonu kapsamında 2015’ten bu yana Kabil Havaalanı vazifesini üstüne alan Mehmetçik, Ankara’nın sonucu daha sonrası Türkiye’ye dönmeye başladı. Afganistan’dan tahliye edilen birinci TSK kafilesini taşıyan uçak 345 yolcusuyla Ankara’ya indi.
MEHMETÇİK 20 YIL daha sonra DÖNDÜ, KABİL PLANI REVİZE EDİLDİ
Afganistan’ın kısa müddette Taliban denetimine geçmesi Ankara’nın Kabil planlarını da etkiledi. Havalimanının işletilmesi ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik ABD ile süren müzakereler rafa kalktı. Yeni süreçte Taliban’la havalimanının asker olmadan sivil uzmanlarca işletilmesine yönelik görüşmeler başladı.
Afganistan’ı beklenmedik bir süratte ele geçiren Taliban’ın, yabancı güçlerin ülkeyi terk etmesi için deklare ettiğı 31 Ağustos’a günler kala Mehmetçik yurda dönüyor. Yaklaşık 20 yıldır bu ülkede muharip olmayan nazaranvler yürüten Türk Silahlı Kuvvetleri işçileri ülkeden ayrılmaya başladı. Ankara’nın iki aydır gündemde tuttuğu Kabil’deki Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın işletilmesi ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik teşebbüsler de gelişmelerin akabinde revize edildi. Brüksel’deki Erdoğan-Biden görüşmesinde de masada olan mevzu hakkında Ankara, Washington’a kimi kaideler sunmuştu.
Erdoğan, 20 Temmuz’da Kıbrıs’ta yaptığı açıklamada ABD’den diplomatik, lojistik ve mali dayanak talep etmişti. Lakin Taliban’ın öngörülemeyen bir süratte Afganistan’da denetimi ele geçirmesiyle kelam konusu teşebbüs sekteye uğradı. Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahid, evvelki gün Afganistan’da bulunan Türk askeriyle ilgili soruya “Türkiye Müslüman bir ülkedir. Bu ülkenin hükümeti ve halkıyla uygun bağlar geliştirmek istiyoruz lakin Kabil Havaalanı’ndaki sorun çözülür çözülmez yabancı askerlere gereksinimimiz olmayacak” cevabını verdi.
Ulusal Savunma Bakanlığı ise çeşitli temaslar, mevcut durum ve kurallar kıymetlendirilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ögelerinin Afganistan’dan tahliyesine başlandığını bildirdi.
Milletlerarası güçler; askerleri, vatandaşları ve birtakım Afganları tahliye ederken, havalimanı konusunda Türkiye ve Taliban içindeki görüşmeler sürüyor. Reuters’in iki Türk diplomata dayandırdığı habere bakılırsa Taliban, havalimanını işletmesi için Ankara’dan teknik yardım istedi. Reuters, Türk askerinin güvenlik sağlamadığı bir durumda Türkiye’nin teknik dayanak verip vermeyeceğinin çabucak hemen net olmadığını yazdı. Öbür bir Türk kaynak ise son sonucun 31 Ağustos’a kadar verilmiş olacağını belirtti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Kabil Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın durumuna ait “Askerimiz çekildikten daha sonra biz orada havalimanı ile ilgili bu işletme nazaranvini devam ettirebiliriz. Sivil uzmanlarımız havalimanı için takviye verebilir. Bununla ilgili müzakereler devam ediyor. Bunu Türkiye’nin devam ettirmesi konusunda bir irade de ortaya koyuyorlar. Bu tabi kuralları, bilgileri konuşulacak lakin bir müddetç var şu anda. Olumlu seyretmesini bekliyoruz, ayrıntılar konuşulacak. Zira, havalimanını işletmenin bir lojistik kapasite boyutu var. Koşullarda anlaşılırsa bu tarafta bir mutabakat sağlanırsa, biz bu hizmeti orada vermeye devam edeceğiz. Bu büsbütün profesyonel bir hizmet olacak havalimanın işletilmesi. Fakat şu anda Afganistan’ın dünyaya açılan kapısının Kabil Havalimanı olduğu dikkate alınırsa bunun ne kadar kıymetli bir misyon olduğu da zannediyorum resen ortaya çıkacaktır” açıklamasında bulundu.
İşletme konusunda kapasitenin Türkiye’de olduğunun altını çizen Kalın “O hususta bir problemleri yok. Bunu Türkiye’nin devam ettirmesi tarafında bir irade de ortaya koyuyorlar. Büyük ihtimalle, koşullarda anlaşılması durumunda bu istikamette bir sonuç ortaya çıkacak üzere görünüyor” değerlendirmesinde bulundu. Kalın, Taliban’ın Türkiye’yle askeri değil, teknik alanda iş birliği konusuna istekli olabileceğini tabir etti. Havalimanında bir güvenliğin sağlanması gerektiğine işaret eden Kalın, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Afgan güçleri, Taliban güçleri tarafınca mı yoksa bir özel güvenlik tarafınca mı sağlanacak? Kesinlikle orada bir güvenlik yapısının kurulması gerekiyor. Orada Taliban’ın bu biçimde bir kapasitesi olduğunu ben düşünmüyorum. Onlar da önünde sonunda muhtemelen bu biçimde bir hizmet talebinde bulunacaklar. Zira, kendileri de oranın ne kadar kilit bir ehemmiyete haiz olduğunu biliyorlar. Bu ayrıntılar müzakere konusu. Mutabık kalınması halinde bu tarafta bir çalışma yapılacak orada.”
“Tahliyenin ne kadar müddette tamamlanması bekliyorsunuz?” sorusu üzerine de Kalın “Tam saatini bilemiyorum, bu Ulusal Savunma Bakanlığı’nın planlaması ancak 24 ya da 36 saat içerisinde bu operasyon tamamlanmış olur” diye konuştu. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun da Türk askerinin tahliyesine ait açıklamalarında “Türkiye, Afgan halkı istediği sürece yanlarında olmaya devam edecek” vurgusu yaptı.
AKAR: TAHLİYEYİ EN KISA MÜDDETTE TAMAMLAMAYI HEDEFLİYORUZ
Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Afganistan’da kendisine verilen misyonu muvaffakiyetle yerine getirmenin gururuyla Mehmetçiğin tahliyesine başlandığını söylemiş oldu. Akar, “İntikal faaliyetlerini en kısa vakitte tamamlamayı hedefliyoruz. Havaalanında sıra dışı yoğunluğa ve koşullara karşın kıymetli bir aksaklık olmadan TSK çalışanı planın aksaksız uygulanması için her türlü çabası göstermektedir.
Faaliyetlerimize sağladıkları takviyeden dolayı dost ve kardeş Pakistan ve Tacikistan ile bölgede birlikte çalıştığımız müttefiklerimize teşekkür ediyoruz” dedi. Dün birinci vakit içinderda birçok asker 345 yolcunun bulunduğu uçak Pakistan’ın başşehri İslamabad üzerinden Esenboğa Havalimanı’na indi. Ankara’ya gelen Türk askerleri, sonrasındasında otobüs ve minibüslerle havalimanından ayrıldı. Bu süreçte TSK, ayrıyeten 1129 sivilin de tahliyesini gerçekleştirdi. Mehmetçiğin dönüşüyle TSK’nın yaklaşık 20 yıllık Afganistan misyonu bitmiş oldu. Türk askeri 16 Ocak 2002’den beri Afganistan’da misyon yapıyordu. 2009-2014 içinde Memleketler arası Güvenlik Yardım Kuvveti (ISAF) misyonunun altı bölge komutanlığından biri olan Kabil Bölge Komutanlığı’nın önder ülke sorumluluğunu üstüne alan Türkiye, 1 Ocak 2015 tarihinde başlatılan ve muharip olmayan bir bakılırsav olan Kararlı Dayanak Misyonu (RSM) kapsamında Kabil Eğitim, Yardım ve Müracaat Komutanlığı ve Hamid Karzai Milletlerarası Havaalanı’nın işletme ve kuvvet muhafaza hizmetlerini yerine getiriyordu. Afganistan’da 648 Türk askerinin bakılırsav yaptığı biliniyordu.
‘ASKER OLMADAN HAVALİMANINI NASIL İŞLETECEKSİNİZ’
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan, iktidarın Kabil planına ait çelişkilerine işaret etti. “10 günde ortaya atılan onca argüman çöp oldu adeta. Son açıklamadan yalnızca beş gün daha sonra askerlerimiz çekiliyor” diyen Özcan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın’ın lisana getirdiği havalimanını askersiz işletme formülünü de eleştirdi: “Askerimiz orada olmadan havalimanının nesini işleteceksiniz? Süreç normalleşmeden bu riski nasıl üzerinize alacaksınız? Afganistan’ın beklenen yeni idaresi global güçler olan Çin ile Rusya ile muahedeler yapmakta, Pakistan, İran üzere bölgesel güçler hakeza. Bu ülkeler kendi çıkarları gereği yeni sürece adapte olmaya çalışmaktadırlar. Türkiye de Afganistan sıkıntısını bir havalimanı tartışmasından çıkarmalı, bu yeni sürece ait, daha geniş bir vizyonla, Afganistan’ın güvenliği, kalkınması, imarına ait neler yapılabileceğinin planlaması safhasına geçilmelidir. Sivil ya da askeri üniteler olarak ne yapılacaksa, bu yeni stratejiler dahilinde Afgan yetkililerle, Afganistan’ın yeni oluşacak devletiyle yol alınmalıdır.”
Afganistan’da Amerika’nın geride süreç idaresine dair bir vizyon oluşturmadan çıkışı, başşehirleri yeni durum karşısında durum almaya zorladı. ABD’nin 31 Ağustos’tan daha sonra ülkede kalmayacaklarını açıklamasının akabinde Türkiye de Mehmetçik’i Kabil’den 20 yıl daha sonra geri çekme sonucu aldı. Tahliyeler için kum saati işlerken Taliban’ın, havalimanında Türkiye’nin teknik takviyesine sıcak baktığına ait kamuoyuna yansıyan tezler ise yeni süreç başlattı.
‘SÜREÇ NORMALLEŞMEDEN BU RİSKİ NASIL ALACAKSINIZ?
Cumhurbaşkanı Sözcüsü Kalın “Askerimiz çekildikten daha sonra da biz orada havalimanının işletmesine devam edebiliriz. Sivil uzmanlarımız havalimanı için takviye verebilir. Müzakereler devam ediyor” dedi. ‘Sivil işçiyle nazaranv’ güvenlik konusunda tartışmaları birlikteinde getirdi. Gelecek Partisi Sözcüsü Sercan Özcan “Askerimiz orada olmadan havalimanının nesini işleteceksiniz? Süreç normalleşmeden bu riski nasıl üzerinize alacaksınız?” sorusunu yöneltti.
MEHMETÇİK ESENBOĞA’DA
NATO misyonu kapsamında 2015’ten bu yana Kabil Havaalanı vazifesini üstüne alan Mehmetçik, Ankara’nın sonucu daha sonrası Türkiye’ye dönmeye başladı. Afganistan’dan tahliye edilen birinci TSK kafilesini taşıyan uçak 345 yolcusuyla Ankara’ya indi.
MEHMETÇİK 20 YIL daha sonra DÖNDÜ, KABİL PLANI REVİZE EDİLDİ
Afganistan’ın kısa müddette Taliban denetimine geçmesi Ankara’nın Kabil planlarını da etkiledi. Havalimanının işletilmesi ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik ABD ile süren müzakereler rafa kalktı. Yeni süreçte Taliban’la havalimanının asker olmadan sivil uzmanlarca işletilmesine yönelik görüşmeler başladı.
Afganistan’ı beklenmedik bir süratte ele geçiren Taliban’ın, yabancı güçlerin ülkeyi terk etmesi için deklare ettiğı 31 Ağustos’a günler kala Mehmetçik yurda dönüyor. Yaklaşık 20 yıldır bu ülkede muharip olmayan nazaranvler yürüten Türk Silahlı Kuvvetleri işçileri ülkeden ayrılmaya başladı. Ankara’nın iki aydır gündemde tuttuğu Kabil’deki Hamid Karzai Milletlerarası Havalimanı’nın işletilmesi ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik teşebbüsler de gelişmelerin akabinde revize edildi. Brüksel’deki Erdoğan-Biden görüşmesinde de masada olan mevzu hakkında Ankara, Washington’a kimi kaideler sunmuştu.
Erdoğan, 20 Temmuz’da Kıbrıs’ta yaptığı açıklamada ABD’den diplomatik, lojistik ve mali dayanak talep etmişti. Lakin Taliban’ın öngörülemeyen bir süratte Afganistan’da denetimi ele geçirmesiyle kelam konusu teşebbüs sekteye uğradı. Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahid, evvelki gün Afganistan’da bulunan Türk askeriyle ilgili soruya “Türkiye Müslüman bir ülkedir. Bu ülkenin hükümeti ve halkıyla uygun bağlar geliştirmek istiyoruz lakin Kabil Havaalanı’ndaki sorun çözülür çözülmez yabancı askerlere gereksinimimiz olmayacak” cevabını verdi.
Ulusal Savunma Bakanlığı ise çeşitli temaslar, mevcut durum ve kurallar kıymetlendirilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ögelerinin Afganistan’dan tahliyesine başlandığını bildirdi.
Milletlerarası güçler; askerleri, vatandaşları ve birtakım Afganları tahliye ederken, havalimanı konusunda Türkiye ve Taliban içindeki görüşmeler sürüyor. Reuters’in iki Türk diplomata dayandırdığı habere bakılırsa Taliban, havalimanını işletmesi için Ankara’dan teknik yardım istedi. Reuters, Türk askerinin güvenlik sağlamadığı bir durumda Türkiye’nin teknik dayanak verip vermeyeceğinin çabucak hemen net olmadığını yazdı. Öbür bir Türk kaynak ise son sonucun 31 Ağustos’a kadar verilmiş olacağını belirtti.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Kabil Hamid Karzai Memleketler arası Havalimanı’nın durumuna ait “Askerimiz çekildikten daha sonra biz orada havalimanı ile ilgili bu işletme nazaranvini devam ettirebiliriz. Sivil uzmanlarımız havalimanı için takviye verebilir. Bununla ilgili müzakereler devam ediyor. Bunu Türkiye’nin devam ettirmesi konusunda bir irade de ortaya koyuyorlar. Bu tabi kuralları, bilgileri konuşulacak lakin bir müddetç var şu anda. Olumlu seyretmesini bekliyoruz, ayrıntılar konuşulacak. Zira, havalimanını işletmenin bir lojistik kapasite boyutu var. Koşullarda anlaşılırsa bu tarafta bir mutabakat sağlanırsa, biz bu hizmeti orada vermeye devam edeceğiz. Bu büsbütün profesyonel bir hizmet olacak havalimanın işletilmesi. Fakat şu anda Afganistan’ın dünyaya açılan kapısının Kabil Havalimanı olduğu dikkate alınırsa bunun ne kadar kıymetli bir misyon olduğu da zannediyorum resen ortaya çıkacaktır” açıklamasında bulundu.
İşletme konusunda kapasitenin Türkiye’de olduğunun altını çizen Kalın “O hususta bir problemleri yok. Bunu Türkiye’nin devam ettirmesi tarafında bir irade de ortaya koyuyorlar. Büyük ihtimalle, koşullarda anlaşılması durumunda bu istikamette bir sonuç ortaya çıkacak üzere görünüyor” değerlendirmesinde bulundu. Kalın, Taliban’ın Türkiye’yle askeri değil, teknik alanda iş birliği konusuna istekli olabileceğini tabir etti. Havalimanında bir güvenliğin sağlanması gerektiğine işaret eden Kalın, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Afgan güçleri, Taliban güçleri tarafınca mı yoksa bir özel güvenlik tarafınca mı sağlanacak? Kesinlikle orada bir güvenlik yapısının kurulması gerekiyor. Orada Taliban’ın bu biçimde bir kapasitesi olduğunu ben düşünmüyorum. Onlar da önünde sonunda muhtemelen bu biçimde bir hizmet talebinde bulunacaklar. Zira, kendileri de oranın ne kadar kilit bir ehemmiyete haiz olduğunu biliyorlar. Bu ayrıntılar müzakere konusu. Mutabık kalınması halinde bu tarafta bir çalışma yapılacak orada.”
“Tahliyenin ne kadar müddette tamamlanması bekliyorsunuz?” sorusu üzerine de Kalın “Tam saatini bilemiyorum, bu Ulusal Savunma Bakanlığı’nın planlaması ancak 24 ya da 36 saat içerisinde bu operasyon tamamlanmış olur” diye konuştu. AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik ve Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun da Türk askerinin tahliyesine ait açıklamalarında “Türkiye, Afgan halkı istediği sürece yanlarında olmaya devam edecek” vurgusu yaptı.
AKAR: TAHLİYEYİ EN KISA MÜDDETTE TAMAMLAMAYI HEDEFLİYORUZ
Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Afganistan’da kendisine verilen misyonu muvaffakiyetle yerine getirmenin gururuyla Mehmetçiğin tahliyesine başlandığını söylemiş oldu. Akar, “İntikal faaliyetlerini en kısa vakitte tamamlamayı hedefliyoruz. Havaalanında sıra dışı yoğunluğa ve koşullara karşın kıymetli bir aksaklık olmadan TSK çalışanı planın aksaksız uygulanması için her türlü çabası göstermektedir.
Faaliyetlerimize sağladıkları takviyeden dolayı dost ve kardeş Pakistan ve Tacikistan ile bölgede birlikte çalıştığımız müttefiklerimize teşekkür ediyoruz” dedi. Dün birinci vakit içinderda birçok asker 345 yolcunun bulunduğu uçak Pakistan’ın başşehri İslamabad üzerinden Esenboğa Havalimanı’na indi. Ankara’ya gelen Türk askerleri, sonrasındasında otobüs ve minibüslerle havalimanından ayrıldı. Bu süreçte TSK, ayrıyeten 1129 sivilin de tahliyesini gerçekleştirdi. Mehmetçiğin dönüşüyle TSK’nın yaklaşık 20 yıllık Afganistan misyonu bitmiş oldu. Türk askeri 16 Ocak 2002’den beri Afganistan’da misyon yapıyordu. 2009-2014 içinde Memleketler arası Güvenlik Yardım Kuvveti (ISAF) misyonunun altı bölge komutanlığından biri olan Kabil Bölge Komutanlığı’nın önder ülke sorumluluğunu üstüne alan Türkiye, 1 Ocak 2015 tarihinde başlatılan ve muharip olmayan bir bakılırsav olan Kararlı Dayanak Misyonu (RSM) kapsamında Kabil Eğitim, Yardım ve Müracaat Komutanlığı ve Hamid Karzai Milletlerarası Havaalanı’nın işletme ve kuvvet muhafaza hizmetlerini yerine getiriyordu. Afganistan’da 648 Türk askerinin bakılırsav yaptığı biliniyordu.
‘ASKER OLMADAN HAVALİMANINI NASIL İŞLETECEKSİNİZ’
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan, iktidarın Kabil planına ait çelişkilerine işaret etti. “10 günde ortaya atılan onca argüman çöp oldu adeta. Son açıklamadan yalnızca beş gün daha sonra askerlerimiz çekiliyor” diyen Özcan, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın’ın lisana getirdiği havalimanını askersiz işletme formülünü de eleştirdi: “Askerimiz orada olmadan havalimanının nesini işleteceksiniz? Süreç normalleşmeden bu riski nasıl üzerinize alacaksınız? Afganistan’ın beklenen yeni idaresi global güçler olan Çin ile Rusya ile muahedeler yapmakta, Pakistan, İran üzere bölgesel güçler hakeza. Bu ülkeler kendi çıkarları gereği yeni sürece adapte olmaya çalışmaktadırlar. Türkiye de Afganistan sıkıntısını bir havalimanı tartışmasından çıkarmalı, bu yeni sürece ait, daha geniş bir vizyonla, Afganistan’ın güvenliği, kalkınması, imarına ait neler yapılabileceğinin planlaması safhasına geçilmelidir. Sivil ya da askeri üniteler olarak ne yapılacaksa, bu yeni stratejiler dahilinde Afgan yetkililerle, Afganistan’ın yeni oluşacak devletiyle yol alınmalıdır.”