CHP, DÜZGÜN Parti, Saadet Partisi, Demokrat Parti, Gelecek ve DEVA partilerinin ekimden bu yana üzerinde çalıştığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” çalışması tamamlandı. Muhalefet temsilcilerinin çalışması 23 sayfadan oluşuyor. Üç temel kısım halinde Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem önerisi bulunuyor.
DİKKAT ÇEKEN ‘YAPICI GÜVENSİZLİK OYU’
Çalışmada “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesinde dikkat çeken bir karar alındı. Buna göre, “Meclis çoğunluk temelinde, hükümeti devirebilmek için” yeni başbakan ile birlikte “Bakanlar Kurulu’ndaki isimler üzerinde de uzlaşı sağlamak zorunda olacak”.
HÜKÜMETLER KOLAY KURULACAK, GÜÇ DEVRİLECEK
Cumhuriyet’ten Seda Güneysu’nun haberine göre, çalışmada ön plana çıkan birtakım düzenlemeler özetle şöyleki:
– İstikrarsız gensoru yok: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile kaldırılan kontrol yollarından “gensoru”, muhalefetin çalışmasında dikkat çeken bir detayla yer alıyor. Getirilen “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesi ile salt başbakanın değil, yeni Bakanlar Kurulu’nun oluşturulmasında da “uzlaşı” isteniyor. Buna bakılırsa, Meclis çoğunluk temelinde bir ortaya gelip hükümeti devirebilmek için yeni başbakan ile bir arada Bakanlar Heyeti üzerinde de “uzlaşı” sağlamak zorunda olacak. Yeni Meclis çoğunluğunu sağlayacak partiler de muhakkak olacak. Örneğin, “a” partisi ‘b’ partisini hükümetten düşürmek isterse “Biz, ‘a’ partisi olarak ‘c’, ‘d’, ‘e’ partileri ile hükümeti kuracağız” demek zorunda kalacak. Geçmişteki parlamenter sistemde olduğu üzere Türkiye’de “hükümetsiz dönem” olmayacak. Hükümetler “kolay kurulacak lakin güç devrilecek”. bu biçimdece de istikrar sağlanacak.
YSK İKİYE AYRILACAK
– YSK ikiye ayrılıyor: Yüksek Seçim Heyeti (YSK) “idari” ve “itiraz kurulu” olmak üzere ikiye ayrılacak. bu biçimdece seçim devirlerinde partilerden gelen itirazları karara bağlayan daire, idari karar alan daireden ayrılmış olacak.
BÜYÜKELÇİ KRİTERİ
– Mülakata ‘büyükelçi’ kriteri: Kelamlı imtihanlar kaldırılacak. Ana prensip yazılı imtihan olacak. Fakat Dışişleri Bakanlığı’nın rastgele birini büyükelçi olarak ataması için kelamlı imtihan yapılmasına imkan tanınacak. Bu imtihanın kayıt altına alınması mecburiliği bulunacak. İmtihana katılan kişi dava açtığında bakanlık kaydı davacıya vermek zorunda kalacak.
MASAK TEKRAR YAPILANDIRILACAK
– MASAK bir daha: Yolsuzlukla gayrette, Yolsuzluğa Karşı Devletler Topluluğu’nun (GRECO) tavsiye kararlarıyla uyumlu hale getirilecek. Mali Cürümleri Araştırma Konseyi (MASAK) bir daha yapılandırılacak. Kamu İhale Yasası da bir daha düzenlenecek.
KURUMLAR ŞEFFAF OLACAK
– Bölüme geçiş yok: Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) üzere düzenleyici ve denetleyici kurumlar, şeffaf ve hesap verebilir olacak. Burada nazaranv yapmış bir işçinin, kurumdan ayrıldıktan daha sonra öteki bir şirkette nazaranv almasının önüne geçilecek. Örneğin, EPDK’de nazaranvli bir işçi, bakılırsavden ayrıldıktan daha sonra rastgele bir güç şirketinin başına geçemeyecek.
DİKKAT ÇEKEN ‘YAPICI GÜVENSİZLİK OYU’
Çalışmada “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesinde dikkat çeken bir karar alındı. Buna göre, “Meclis çoğunluk temelinde, hükümeti devirebilmek için” yeni başbakan ile birlikte “Bakanlar Kurulu’ndaki isimler üzerinde de uzlaşı sağlamak zorunda olacak”.
HÜKÜMETLER KOLAY KURULACAK, GÜÇ DEVRİLECEK
Cumhuriyet’ten Seda Güneysu’nun haberine göre, çalışmada ön plana çıkan birtakım düzenlemeler özetle şöyleki:
– İstikrarsız gensoru yok: Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile kaldırılan kontrol yollarından “gensoru”, muhalefetin çalışmasında dikkat çeken bir detayla yer alıyor. Getirilen “yapıcı güvensizlik oyu” düzenlemesi ile salt başbakanın değil, yeni Bakanlar Kurulu’nun oluşturulmasında da “uzlaşı” isteniyor. Buna bakılırsa, Meclis çoğunluk temelinde bir ortaya gelip hükümeti devirebilmek için yeni başbakan ile bir arada Bakanlar Heyeti üzerinde de “uzlaşı” sağlamak zorunda olacak. Yeni Meclis çoğunluğunu sağlayacak partiler de muhakkak olacak. Örneğin, “a” partisi ‘b’ partisini hükümetten düşürmek isterse “Biz, ‘a’ partisi olarak ‘c’, ‘d’, ‘e’ partileri ile hükümeti kuracağız” demek zorunda kalacak. Geçmişteki parlamenter sistemde olduğu üzere Türkiye’de “hükümetsiz dönem” olmayacak. Hükümetler “kolay kurulacak lakin güç devrilecek”. bu biçimdece de istikrar sağlanacak.
YSK İKİYE AYRILACAK
– YSK ikiye ayrılıyor: Yüksek Seçim Heyeti (YSK) “idari” ve “itiraz kurulu” olmak üzere ikiye ayrılacak. bu biçimdece seçim devirlerinde partilerden gelen itirazları karara bağlayan daire, idari karar alan daireden ayrılmış olacak.
BÜYÜKELÇİ KRİTERİ
– Mülakata ‘büyükelçi’ kriteri: Kelamlı imtihanlar kaldırılacak. Ana prensip yazılı imtihan olacak. Fakat Dışişleri Bakanlığı’nın rastgele birini büyükelçi olarak ataması için kelamlı imtihan yapılmasına imkan tanınacak. Bu imtihanın kayıt altına alınması mecburiliği bulunacak. İmtihana katılan kişi dava açtığında bakanlık kaydı davacıya vermek zorunda kalacak.
MASAK TEKRAR YAPILANDIRILACAK
– MASAK bir daha: Yolsuzlukla gayrette, Yolsuzluğa Karşı Devletler Topluluğu’nun (GRECO) tavsiye kararlarıyla uyumlu hale getirilecek. Mali Cürümleri Araştırma Konseyi (MASAK) bir daha yapılandırılacak. Kamu İhale Yasası da bir daha düzenlenecek.
KURUMLAR ŞEFFAF OLACAK
– Bölüme geçiş yok: Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) üzere düzenleyici ve denetleyici kurumlar, şeffaf ve hesap verebilir olacak. Burada nazaranv yapmış bir işçinin, kurumdan ayrıldıktan daha sonra öteki bir şirkette nazaranv almasının önüne geçilecek. Örneğin, EPDK’de nazaranvli bir işçi, bakılırsavden ayrıldıktan daha sonra rastgele bir güç şirketinin başına geçemeyecek.